O`zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа’lim vаzirligi аndijоn mаshinаsоzli

cout<<’’ uzunlik birliklari\n’’;
cout<<’’ 0-detsimetr\n’’;
cout<<’’1-kilometr\n’’;
cout<<’’2-metr\n’’;
cout<<’’3-millimetr\n’’;

40

cout<<’’4-santimetr\n’’;

cout<<’’uzunlikni birligini tanlang; r=’’;
cin>>r;
switch(r)
{
case detsimetr:y=x/10; break;
case kilometr: y=x*1000; break;
case metr: y=x; break;
case millimetr: y=x/1000; break;
case santimetr: y=x/100; break;
default:
cout<<’’uzunlik birligi noto’g’ri kiritildi!’’;
return 0;
}
cout<<y<<’’metr’’;
return 0;
}
2.4. Takrorlash operatorlari
Dastur bajarilishini boshqarishning boshqa bir kuchli mexanizmlaridan biri – takrorlash operatorlari hisoblanadi.
Takrorlash operatori «Takrorlash sharti» deb nomlanuvchi ifodaning rost qiymatida dasturning ma’lum bir qismidagi operatorlarni (takrorlash tanasini) ko‘p marta takror ravishda bajaradi(itarativ jarayon).

41

2.3-rasm. Takrorlash operatorining blok sxemasi
Takrorlash o‘zining kirish va chiqish nuqtalariga ega, lekin chiqish
nuqtasining bo‘lmasligi mumkin. Bu holda takrorlashga cheksiz takrorlash deyiladi. Cheksiz takrorlash uchun takrorlashni davom ettirish sharti doimo
rost bo’ladi.
Takrorlash shartini tekshirish takrorlash tanasidagi operatorlarni bajarishdan oldin tekshirilishi mumkin (for, while takrorlashlari) yoki takrorlash tanasidagi operatorlari bir marta bajarilgandan keyin tekshirilishi mumkin (repeat-until, do-while).
Takrorlash operatorlari ichma-ich joylashgan bo‘lishi ham mumkin.
for takrorlash operatori: C++ dasturlash tilida for takrorlash operatorining
sintsksisi quyidagi ko‘rinishga ega:
for (; ;) ;
Bu operator o‘z ishini ifodasini bajarishdan boshlaydi. Keyin takrorlash qadamlari boshlanadi. Har bir qadamda bajariladi, agar natija 0 qiymatidan farqli yoki true bo‘lsa, takrorlash tanasi - bajariladi va oxirida bajariladi. Agar qiymati 0 (false) bo‘lsa, takrorlash jarayoni to‘xtaydi va boshqaruv takrorlash operatoridan keyingi operatorga o‘tadi. Shuni qayd qilish kerakki, ifodasi vergul bilan ajratilgan bir nechta ifodalar birlashmasidan iborat bo‘lishi mumkin, bu holda oxirgi ifoda qiymati takrorlash sharti hisoblanadi. Takrorlash tanasi

42

sifatida bitta operator, jumladan bo‘sh operator bo‘lishi yoki operatorlar guruhi kelishi mumkin.

Misol uchun 1 dan 20 gacha bo‘lgan butun sonlar yig‘indisini hisoblash masalasini ko‘raylik.