O`zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа’lim vаzirligi аndijоn mаshinаsоzli

#include
int main(){
int Summa=0;
for (int i=1; i<=20; i++)
Summa+=i;
cout<<’’yig’indi=’’ <return 0;
}
Dasturdagi takrorlash operatori o‘z ishini, i takrorlash parametriga (takrorlash sanagichiga) boshlang‘ich qiymat – 1 sonini berishdan boshlaydi va har bir takrorlash qadamidan (itaratsiyadan) keyin uning qiymati bittaga oshadi. Har bir takrorlash qadamida takrorlash tanasidagi operator bajariladi, ya’ni summa o‘zgaruvchisiga i ning qiymati qo‘shiladi. Takrorlash sanagichi i ning qiymati 21 bo‘lganda “i<=20” takrorlash sharti (0-qiymati) bo’ladi va takrorlash tugaydi. Natijada boshqaruv takrorlash operatoridan keyingi operatorga o‘tadi va ekranga yig’indi chop etiladi.
Yuqorida keltirilgan misolga qarab takrorlash operatorlarining qavs ichidagi ifodalariga izoh berish mumkin:
- takrorlash sanagichi vazifasini bajaruvchi o‘zgaruvchisiga boshlang’ich qiymat berishga xizmat qiladi va u takrorlash jarayoni boshida faqat bir marta hisoblanadi. Ifodada o‘zgaruvchi e’loni uchrash mumkin va bu o‘zgaruvchi takrorlash operatori tanasida amal qiladi va takrorlash operatoridan tashqarida «ko‘rinmaydi» (C++ Builder kopiilyatori uchun);

43

ifoda > - takrorlashni bajarish yoki yo‘qligini aniqlab beruvchi mantiqiy ifoda, agar shart rost bo‘lsa, takrorlash davom etadi, aks holda yo‘q. Agar bu ifoda bo‘sh bo‘lsa, shart doimo rost deb hisoblanadi;
- odatda takrorlash sanagichning qiymatini oshirish (kamaytirish) uchun xizmat qiladi yoki unda takrorlash shartiga ta’sir boshqa amallar bo‘lishi mumkin.
Takrorlash operatorida qavs ichidagi ifodalar bo‘lmasligi mumkin, lekin sintsksis: ‘;’ bo‘lmasligiga ruxsat bermaydi. Shu sababli sodda ko‘rinishdagi takrorlash operatori quyidagicha bo’ladi:
for(;;) cout <<”Cheksiz takrorlash…’’;
Agar takrorlash jarayonida bir nechta o‘zgaruvchilarning qiymati sinxron
ravishda o‘zgarishi kerak bo‘lsa, va ifodalarida zarur operatorlarni ‘,’ bilan yozish orqali bunga erishish mumkin: