O’zbekistоn respublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi

Yangi o’zlashtirilgan tuproqlar- sug’orilish davri 10 yilgacha bo’lgan 
tuproqlar. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

143 
Tuproqshunoslikka doir Inglizcha va o’zbekcha terminlar 
 
Inglizcha 
o’zbekcha 
Soil 
Tuproq 
Soilscience 
Tuproqshunoslik 
Sandy soil 
Qumli tuproq 
Chalky soil 
Borli tuproq 
Peaty soil 
Torfli tuproq 
Clay soil 
Gilli tuproq 
Silty soil 
Loyli tuproq 
Loamy soil 
Unumdor tuproq 
Black soil 
Qora tuproq 
Heavy soil 
Og’ir tuproq 
Light soil 
Yengil tuproq 
Medium soil 
O’rtacha tuproq 
Salty soil 
Sho’rli tuproq 
Grassland soil 
O’tli tuproq 
Immature soil 
Yetilmagan tuproq 
Desert soil 
Cho’l tuprog’i 
Organic matter 
Organik qism 
Parent material 
Ona jins 
Soil profile 
Tuproq profili 
Soil horizon 
Tuproq gorizonti 
Soil surface 
Tuproq yuzasi
Rock
Tog’ jinsi 
Forest litter 
O’rmon to’shamasi 
Soil texture 
Tuproq strukturasi 
Physics character of soil 
Tuproqning fizik hossasi 
Mechanik character of soil 
Tuproqning mexanik hossasi 
Cavity of soil 
Tuproqning kovakligi 
Plastic of soil 
Tuptoqning plastikligi 
Stick of soil 
Tuproqning yopishqoqligi 
Distend of soil 
Tuproqning bo’kishi 
Sink of soil 
Tuproqning cho’kishi 
Hard ness of soil 
Tuproqning qattiqligi 

---

144 
Moisture of soil 
Tuproqning namligi 
Formation of soil 
Tuproqning tuzilishi 
Compactness of soil 
Tuproqning zichligi 
Minerals 
Minerallar 
Primary minerals
Birlamchi minerallar 
Secondary minerals 
Ikkilamchi minerallar 
Mechanical weathering 
Mexanik parchalanish 
Chemical weathering 
Kimyoviy parchalanish 
Air regime of soil 
Tuproqning havo rejimi 
Heat regime of soil 
Tuproqning issiqlik rejimi 
Water regime of soil 
Tuproqning suv rejimi 
Physical weathering 
Fizik parchalanish 
 
TEST SAVOLLARI 
1. Tuproq Xaritografiyasi fani nimani o’rgatadi ? 
A) Yer tuzilishini
B) Tuproq konturlarini
C) Tuproq kartasini tuzishni
D) Tuproq kartasini, uni tuzish metodlarini, undan foydalanishni
2. Masshtab deb nimaga aytiladi ? 
A) Yer yuzasini qog’ozga tushirilishiga
B) Joyning rejasini olishga, masofa o’lchashga
C) Xaritadagi ma’lum masofa uzunligining yer yuzasidagi shunday masofa 
uzunligiga ko’paytmasiga. 
D) Yer yuzasidagi biror masofa uzunligining xaritadagi shunday masofa uzunligiga 
nisbatiga. 
3.Tuproq xaritasini tuzishda o’ralar nesha xil bo’lishi mumkin ? 
A) 3 xil, asosiy , nazorat qiluvshi, chuqurcha
B) 2 xil ,asosiy, chuqurcha
C) 2 xil ,asosiy, nazorat qiluvshi

---

145 
D) 1 xil ,asosiy
4.Batafsil tavsilotli tuproq xaritasini masshtabi qanday bo’ladi ?.
A) 1:200 
B) 1:200 dan 1: 5000 gacha
C) 1:10000 
D) 1:25000 dan 1:50000 gacha
5.Yirik masshtabli tuproq xaritasining masshtabini ko’rsating ?. 
A) 1:5000 
B) 1:10000-1:50000 
C) 1:10000-1:50000 
D) 1:300000 
6.O’rta masshtabli 1:300000 tuproq xaritasida xaritadagi 1 sm. dalada 
qanchaga teng bo’ladi ? 
A) 30 metrga 
B) 300 metrga 
C) 3 km, ga
D) 3 metrga
7.O’rta masshtabli 1:100000 tuproq xaritasida har 1 sm
2
. yuzaga qancha 
maydon to’g’ri keladi ? 
A) 1 gektar 
B) 10 gektar 
C) 1000 gektar 
D) 100 gektar
8. Tuproqni dalada tekshirish xaritasini tuzish ishlari necha davirni o’z ichiga 
oladi?
A) 3 ta(tayyorgarlik ,dala ishlari, kameral ishlar). 
B)2 ta (dala va kameral ishlar). 
C)2 ta (dala va xarita tuzish). 
D) 2 ta (tayyorgarlik va dala). 
9. Maydonlar murakkablik darajasiga karab nechta toifaga ajratiladi? 

---

146 
A) MDH davlatlarida 5 ta, O'zbekistonda 3 ta. 
B) MDH davlatlarida 3 ta, O’zbekistonda 5 ta 
C) O’zbekistonda 2 ta, MDH davlatlarda 3ta. 
D) O’zbekistonda 3 ta MDH davlatlarida 3 ta
10. 1-toifaga qanday maydonlar kiradi (O’zbekistonda)?. 
A) Rel’efi tekis yoki past baland qiyalik, bir xil tuproq qoplamiga ega bo’lgan, 
tuproqlar komplekslari 10% dan oshmaydi.
B) Kuchli maydalangan rel’efli, har xil tuproq qoplamiga ega (Tk 15-20%) 
C) Rel’efi tekis, bir xil tuproq qoplamiga ega (Tk 20g'30%) 
D) Kushli maydalangan rel’efli (Tk 5g'10 %) 
11. Murakkablik toifasi (1) bo’lgan maydonlarda bitta tuproq o’rasi bilan 
xarakterlanadigan maydon hisobida 1:5000 (MDH davlatlarda) qanshaga 
teng ?. 
A) 3 ga B) 5 ga C) 10 ga D) 6 ga
12. Murakkablik toifasi (3)bo’lgan maydonlarda 1 ta o’ra bilan 
xarakterlanadigan maydon dalada ga. hisobida 1:10000 (MDH davlatlarida)