Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta mahsus ta’lim vazirligi


- teorema (kesishmaga nisbatan kommutativlik qonuni)


Download 0.9 Mb.
bet4/11
Sana02.04.2023
Hajmi0.9 Mb.
#1319831
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Sonlar nazariyasi mustaqil

4- teorema (kesishmaga nisbatan kommutativlik qonuni). Ixtiyoriy A va В to‘plamlar uchun

tenglik о'rinlidir.
Isbot. To'plamlarning kesishmasi ta’rifiga ko'ra, to'plamning har bir elementi A va В to'plamlarning ikkalasiga ham tegishli. Xuddi shuningdek, to'plam A va В to'plamlarning umumiy elementlaridan tuzilganligi uchun to'plamning har bir elementi to'plamda ham topiladi. Shu kabi mulohazalar asosida to'plam ning har bir elementi to'plamda ham bor bo'lishini ko'rish qiyin emas. Demak, .
5- teorema (kesishmaga nisbatan assotsiativlik qonuni). Ixtiyoriy A , В va С to'plamlar uchun

tenglik о‘rinlidir.
Isbot. to'plamning ixtiyoriy x elementini qaraymiz.
To'plamlar kesishmasining ta’rifiga asosan, va . Bu yerdan va ekanligi kelib chiqadi. Shuning uchun va bo'ladi. Demak, . Xuddi shunga o'xshash mulohaza yuritib, to'plamning ixtiyoriy elementi to'plamning ham elementi bo'lishini ko'rsatish qiyin emas. Demak, . ■
Kesishmaga nisbatan assotsiativlik qonuniga ko‘ra A , В va С to'plamlarga kesishma amalini qanday tartibda qo'llashning ahamiyati yo‘q. Shuning uchun A , В va С to'plamlarning kesishmasini deb belgilash ham mumkin.
Ikkita to'plamlarning kesishmasi tushunchasiga berilgan ta’rif ixtiyoriy chekli sondagi to'plamlarning kesishmasi uchun ham qo'llanilishi mumkin: har qanday chekli sondagi to'plamlarning barcha umumiy elementlaridan tuzilgan to'plamga shu to'plamlarning kesishmasi deb aytiladi. to'plam larning kesishmasi uchun yoki ko'rinishdagi belgilash qabul qilingan.
Kesishmaga nisbatan kommutativlik qonuniga ko'ra, to'plamlarning kesishmasini ikkita to'plamlar kesishmasi amalini istalgan tartibda ketme-ket qo'llab hosil qilish mumkin: dastlab berilgan to'plamlardan ixtiyoriy ikkitasining, masalan va to'plamlarning kesishmasini tuzish, keyin to'plam bilan va to'plamlardan boshqa ixtiyoriy to'plamning kesishmasini tuzish, va hokazo, shunday davom etib, to'plamlarning kesishmasini hosil qilish mumkin.
Chekli to'plam lar uchun munosabat o'rinlidir. Berilgan to'plamlardan birortasi qolgan barcha to'plamlarning qism to'plami bo'lsagina bu munosabatda tenglik o'rinli bo'ladi. Bundan tashqari, to'plam berilgan barcha to'plamlarning xos qism to'plami bo'lsagina yuqoridagi munosabat qat’iy tengsizlik ko‘rinishida bajariladi. Kombinatorikaga oid tushunchalar yordamida to'plam ning quvvatini hisoblash formulasini topish mumkin.
2- misol. А = {а,b,с} , В = {a, b, c, d }, C={ e , f , k } bo'lsa, u holda , bo'ladi. Osonlik bilan ko'rish mumkinki, , va . Bundan tashqari, . ■
3- misol. Eramizning i- yilida butun dunyoda tug'ilgan bolalar to'plamini bilan va n bilan shartni qanoatlantiruvchi natural sonni belgilasak, u holda bo'ladi. ■

Download 0.9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling