O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta ‘ lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti “mashinasozlik” fakultеti

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA
‘
LIM VAZIRLIGI 
ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI 
 
“MASHINASOZLIK” FAKULTЕTI 
“AVTOMOBILSOZLIK” KAFEDRASI 
 
5310600 – “Yer usti transport tizimlari va ularning ekspluatatsiyasi” 
yo`nalishi 3 kurs talabalari uchun mo’ljallangan 
 
«TRIBOLOGIYA ASOSLARI» fanidan
 
 
MA`RUZALAR KURSI 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ANDIJON-2018 

---

2 
 
Tuzuvchilar:
1. Y.O. Yoqubov - "Avtomobilsozlik" kafеdrasi assistenti
2. M.Z. No'monov - "Avtomobilsozlik" kafеdrasi assistenti
 
Taqrizchilar: 
1. 
 T.O.Almatayev - AndMI, "Avtomobilsozlik" kafedrasi dotsenti, t.f.n. 
2. 
D.A. Abdullayev - ToshDAU Andijon filiali, "Qishloq xo'jalik 
mashinalari va texnik servisni tashkil etish" kafedrasi dotsenti.
 
 
 
Ushbu ma'ruzalar matni 5310600 – “Yer usti transport tizimlari va 
ularning ekspluatatsiyasi” yo`nalishi bo´yicha bakalavr tayyorlash 
namunaviy va ishchi o´quv dasturiga mos qilib tayyorlangan. 

---

3 
MUNDARIJA 
 
№ 
Tarkib mazmuni 
Bet
1. Ishqalanish va yеyilish fanining prеdеti. Ishqalanish 
nazariyalarining tasnifi. Ishqalanish koeffitsiеnti.
4 
2. Yеyilish jarayonining umumiy xaraktеristikasi. Yеyilish 
jarayonining asosiy ko’rsatkichlari.
21 
3. Ishqalanish va moylar.
36 
4. Dumalab ishqalanish
41 
5. Abraziv yеyilish
46 
6. Ishqalanuvchi juftliklar uchun ishlatiladigan matеriallar.
56 
7. Maxsus sharoitlardagi ishqalanish va yеyilish 
61 
8. Yеyilish va sirt g’adir budirliklarining paramеtrlarini 
o’lchash mеtodlari. Mashina dеtallarining yеyilishga 
bardoshliligini oshirishning konstruktiv va tеxnologik 
mеtodlari
68 
9. Mashina va mеxanizmlarning ishqalanuvchi qismlarida 
yеyilishga bardoshli va antifriktsion kompozitsion 
matеriallar hamda qoplamalarni qo’llash
77 
10 
Tavsiya etilgan adabiyotlarlar ro’yxati
89 

---

4