O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus tahlim vazirligi buxoro muxandislik texnologiyasi instituti ro’yxatga olindi № 2014 yil. «Tasdiqlandi»

2.5. BMIning bo’limlari uchtadan kam bo’lmasligi kerak (3-ilova). Bo’limlarda
ishning asosiy mazmuni bayon etiladi. Odatda, dissertatsiya va malakaviy ishning 
birinchi bo’limida talabgor ilmiy-texnik muammo doirasida o’rganilayotgan
masalaning bugungi holatiga qisqa baho berib o’tishi kerak. Bu baho va tavsif 
dissertatsiya yoki malakaviy ishning kirish qismida ham berilishi mumkin.
Bundan tashqari, bu yerda muammo bayon qilinishi, tadqiqot maqsadida 
belgilangan natijalar mazkur fan sohasida mavjud emasligini ko’rsatib berilishi va
tadqiqot vazifalari qo’yilishi kerak. Dissertatsiya va malakaviy ish asosiy qismining 
keyingi bo’limlari birinchi bo’limda ko’yilgan masalalarni yechishga bag’ishlanadi.

2.6. 
Malakaviy ish har qanday ilmiy ishga qo’yiladigan quyidagi talablarga 
javob berishi lozim:
1. Materialni bayon qilishda dissertatsiya va malakaviy ish bo’limlarining 
bir-biri bilan o’zaro bog’liqligi, bo’limlar ichida paragraflar va bandlar
aloqadorligi haqida o’quvchiga aniq tushuncha bera oladigan mantiqiy 
izchillik;
2. Dalillarning ishonchliligi; 
3. Bayon
qilingan 
fikrning
boshqacha 
talqinini
istisno

qiladigan

tarzda aniq va qisqa bo’lishi; 
4. Tadqiqotning har bir bo’limidagi xususiy masala (masalalar)ni
echimi natijalarini aniq bayon qilinishi. 


So’nggi talabni bajarish uchun talabgor dissertatsiya va malakaviy ish 

bo’limlarining oxirida paragraf tarzida bo’lim bo’yicha xulosalar berishi kerak. 
2.7. Xulosa 


va 

takliflar 
butun

tadqiqot

bo’yicha 
qisqa
umumlashtirilgan 

natijalardan

hamda

olingan
natijalardan 

---

---

6
foydalanish, 

ularni
tatbiq

qilish
bo’yicha tavsiyalardan iborat bo’lishi 
kerak.
2.8. Malakaviy ish mavzusi yuzasidan foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati (10 
punktdan) 4-ilovaga muvofiq tarzda rasmiylashtirilishi tavsiya etiladi.
Ro’yxatning tuzilishi tartibi muallifning o’zi tomonidan belgilanadi. Adabiyotlar 
ro’yxatida materiallarni joylashtirishning alifbo, sistematik va matnda havola ketma-
ketligi tartibida berish keng tarqalgan usullaridan hisoblanadi. 
2.9. Matnda adabiyotga havola tartib raqami bo’yicha satr osti eslatmalari
shaklida beriladi.
Malakaviy ish mavzusi bo’yicha asosan so’nggi 10-15 yil ichida nashr qilingan 
adabiyotlardan foydalanish tavsiya etiladi. 
2.10. Ilovalar malakaviy ishning asosiy matni bilan birga bitta kitobga
jamlangan bo’lishi lozim. Ilovalarga malakaviy ish matnini to’ldiruvchi va 
tasvirlovchi turli yordamchi materiallar kiritiladi:
 oraliq matematik isbotlar, formulalar, hisob-kitoblar; 
 statistik mahlumotlar va ularni qayta ishlash metodlari;
 aniq tajribalar natijalari; 
 dastlabki materiallar;
 yordamchi jadvallar; 
 tajribalarda, o’lchash va sinovlarda qo’llanilgan apparatlar va
uskunalar tahrifi; 
 malakaviy ish tadqiqoti jarayonida ishlab chiqilgan kompyuterda yechilgan
masalalar 
yordamchi
algoritmlari 
va
dasturlari, 

metodlari;

 yordamchi xarakterdagi illyustratsiyalar (tasvirlar); 
 mukammal izohlar;
 malakaviy ish ishining natijalarini tatbiq etish bo’yicha dalolatnomalar va 
boshqalar.
Ilovalar ketma-ketligi tartibi malakaviy ishda ularga murojat qilish tartibiga mos 
kelishi va foydalanish qulayligini tahminlashi kerak.
2.11. Bitiruv malakaviy ishi matni kompg’yuterda WORD dasturining Times 
New Roman shrifti 14 o’lchamda 1,5 intervalda A4 (21x29) formatli standart oq
qogozning bir tomonida kompg’yuterda yozilgan bo’lishi kerak. 
Malakaviy ish betlarida matnning chap tomoni 30 mm, yuqori tomoni 25 mm,
o’ng tomoni 15 mm, quyi tomoni 25 mm bo’sh bo’lishi kerak. Bitiruv malakaviy ishi 
hajmi 10-15 ming so’z hajmida belgilanadi.
2.12. Malakaviy ishning barcha betlari titul betidan oxirgi betgacha tartib bilan 
raqamlanadi. Birinchi bet titul varag’i hisoblanib, unga raqam qo’yilmaydi, keyingi
betga "2" raqami qo’yiladi va hokazo. Tartib raqami betning pastki tomonining 
o’rtasiga qo’yiladi.
Malakaviy ishning har bir bo’limi yangi betdan boshlanadi. Ushbu qoida ishning 
boshqa asosiy tuzilmaviy qismlari: kirish qismi, xulosalar, foydalanilgan adabiyotlar
ro’yxati, ilovalarga ham tegishli. Bo’lim ichidagi paragraflar oldingi paragraf 
tugagandan so’ng 3-4 interval tashlanib davom ettiriladi.

---

---

7
2.14. Bo’limlarning nomlanishi bosh harflar bilan yoziladi. Bo’lim ichidagi 

nomlanishlar xatboshidan kichik harflar bilan yoziladi. Sarlavhalarni yozishda

bo’g’in ko’chirishga ruxsat berilmaydi. Sarlavha oxirida nuqta qo’yilmaydi. Sarlavha 
va matn orasida 3-4 interval bo’lishi tavsiya etiladi. Sarlavhani tagiga chizib
yozishga ruxsat etilmaydi. 
2.14.
Malakaviy ishning bo’limlari, bo’lim ichida paragraflar butun ish 

bo’yicha arab raqamlari bilan belgilanadi. Kirish va xulosa qismlari raqamlanmaydi.

Paragraf 
raqami
nuqta

bilan
ajratilgan 

bo’lim va paragraf raqamidan iborat bo’ladi. Paragraf raqami oxirida
nuqta qo’yiladi, masalan,"2.3." 
2.15. Matndagi formulalar puxta va aniq yozilgan bo’lishi shart.
Katta va kichik harflar, yuqori va pastki indekslar formulada aniq 
berilishi
kerak.

Formula
uchun

belgilarning
o’lchami 
quyidagicha
belgilanadi: katta harflar va raqamlar 5-6 mm, kichik harflar 3 mm, 
daraja ko’rsatkichlari va indekslari 2 mm dan kam bo’lmasligi tavsiya
etiladi. 
Simvollarning mahnolari bevosita formula ostida ularning formuladagi ketma-
ketligi bo’yicha beriladi. Har bir simvolning mahnosini yangi qatordan berish 
lozim. Berilgan mahnolarning birinchi qatori "bunda" so’zi bilan ikki nuqtasiz
boshlanadi. 
Tenglama va formulalar matndan alohida bo’sh qatorlar bilan ajratib yoziladi.
Har bir formulaning yuqori va pastki tomonlarida kamida bir satrdan joy qoldirish 
kerak. Agar tenglama bitta qatorga sig’masa, sig’magan qism tenglik belgisi (=) dan
yoki qo’shish (+), ayirish (-), ko’paytirish (x), bo’lish (:) belgilaridan keyin 
ko’chirilishi kerak.
Malakaviy ishdagi formulalar (agar ular bittadan ko’p bo’lsa) bo’lim doirasida 
arab raqamlari bilan belgilanadi. Formula raqami bo’lim raqami va formulaning
bo’limdagi tartib raqamidan tashkil topib, o’zaro nuqta bilan ajratiladi. Bu narsa 
betning o’ng tomonida formula bilan bir qatorda qavslar bilan ko’rsatiladi (5-ilovaga