O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus tahlim vazirligi
Indikator blogining printsipialg’ sxemasi
Download 1.56 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Suyuq kristalli indikator
|
4.3.Indikator blogining printsipialg’ sxemasi.
Suyuq kristalli indikator gazorazryad indikatorlari singari juda energotejamkor, ammo, gazorazryad indikatorlariga nisbatan juda kichik kuchlanishlar bilan ishlaydi. Energiya sarfi faqat suyuq kristallarni qutblantirishgagina sarflangani uchun ishchi elektr toki nonoamperlar miqdoridadir. Bunday energotejamkor indikatorlar bilan jixozlangan zamonaviy mobil o’lchov qurilmalari (masalan termometrlar, turli soatlar, mulg’timetrlar va boshqalar) bitta avtonom kimyoviy energiya manbayi bilan bir necha oyda bir necha yilgacha xizmat qilishi mumkin. Xozirgi kunda bunday indikatorlar bilan yaratilgan juda ko’plab individual foydalanish uchun turli murakablikdagi kalkulg’yatorlar uchun quyosh elementli energiya tizimi ishlatilishi to’liq avtonom energiya manbalari bilan ishlashini taminlaydi. Quyidagi rasmda suyuq kristalli indikator modullarining ishlatilish soxalari tasvirlangan. Biz ushbu loixa doirasida yaratgan qurilma o’lchash texnikasi uchun aktual energotejamkor qurilma sifatida ishlatilishi muqarrar. SHu nuqtai nazardan suyuq kristalli indikator qurilmasining texnik va dasturiy taminotini yaratish dolzarb masaladir.
46
4.3-Rasm. ‘ROTEUS tizimining ISIS dasturida LM032L rusumli suyuq kristallik cimvolli grafik indikatorning simulyattsion modelining sxematik belgilanishi.
47
4.4-Rasm. Mikro c Dasturining ishchi oynasi 48
4.5-Rasm. ISIS dasturining ishchi oynasida loixalangan termostat qurilmasining simvolli grafik displey qurilmasida test dasturi yordamida chiqarilgan axborot bilan loixalangan prinsipial sxemasini fragmenti ifadalangan.
49
Mikro c dasturida loixalani yaratish jarayonida grafik modul testlash uchun yozilgan dastur fragmenti keltirilgan. Keyingi rasmda bu dastur yordamida chikarilgan axborotni ifodalagan simvolli grafik modul tasviri ko’rsatilgan.
4.6-Rasm. Suyuq kristalli indikator Suyuq kristalli indikator modullarining ishlatilish soxalari. Blok sxemadagi indikator blogining vazifasi mikrokontroller tomonidan aniqlangan mahlumotlarni yorqin ifodalab, ko’rsatib berishdan iborat. Indikatorning dinamik indikatsiya rejimi loyixalanayotgan indikator qurilmasining printsipial sxemasini soddalashtirsh va ishatiladigan elektron elementlar sonini kamaytish, hamda axborot indikatsiyasi uchun sarflanadigan elektr energiyasini (4 pozitsiyali indikatorda 4 marta) kamaytirish uchun xizmat qiladi. Bunday yechim xozirgi kunning dolzarb masalasi: loyixalanayotgan indikator qurilmasining energotejamkorligini oshirishni taminlaydi. Quyidagi 4.7 – rasmda indikator modulining ichki blok sxemasi firma xujjatidan (EA WK-4002L) olib keltirilgan:
50
4.7 – rasm Suyuq kristalli indikator modulining ichki blok sxemasi elektron hisoblagichlar (gaz, suv, elektr energiyasi, issiqlik energiyasi) mavjud. Zamonaviy asboblar, boshqarish qurilmalari, turli meditsina asbob uskunalari va xakozolar raqamli displeyga ega. Katta razmerli indikatorlar ayniqsa sport musobaqalarida, ishlabchiqarish jarayonlarini ko’rsatishda katta axamiyatga ega. Suyuq kristalli indikator qurilmasining aktualligi yana shundaki, u ko’p xollarda operativ axborotni ko’rsatish uchun o’ta muhim obhektlarda (yong’in havfi, portlash havfi bor joylarda) o’zining juda kichik (nanoamperlarda) tok istemol qilishi va uchqun chiqish xavfining batamom yo’qligi bilan ajralib turadi. Turli fizik, ximik o’lchov qurilmalari yordamida tajriba natijalarini qayd qilish, o’lchash ishlarini obhektiv va juda aniq bajarish lozim. Ayniqsa bahzi bir jarayonlar parametrlarini aniq o’lchash juda muhim ish hisoblanadi. Bundan tashqari, suyuq kristalli indikatorlar, turli ranglar yordamida kodlangan axborotni indikatsiya qilish imkoniyatiga ega. Yahni bu indikatorlardan bezak sifatida xam foydalanish mumkin. Reklama tablolari esa biznes olamining eng kuchli qurollaridandir. SHu nuqtai nazardan qaraganda bu qurilmaning amaliy ahamiyati juda kattadir. 51
Suyuq kristalli indikator 4.6. – rasm Suyuq kristalli indikator gazorazryad indikatorlari singari juda energotejamkor, ammo, gazorazryad indikatorlariga nisbatan (ishchi kuchlanishi 27- 40 Volg’t miqdorida bo’ladi) juda kichik kuchlanishlar bilan (1,5 dan 3 – 5 volg’t kuchlanishda) ishlaydi. Energiya sarfi faqat suyuq kristallarni qutblandirishgagina sarflangani uchun ishchi elektr toki nonoamperlar miqdoridadir. Bunday energotejamkor indikatorlar bilan jixozlangan zamonaviy mobil o’lchov qurilmalari (masalan termometrlar, turli soatlar, mulg’timetrlar va boshqalar) bitta avtonom kimyoviy energiya manbayi bilan bir necha oyda bir necha yilgacha xizmat qilishi mumkin. Xozirgi kunda bunday indikatorlar bilan yaratilgan juda ko’plab individual foydalanish uchun turli murakablikdagi kalkulg’yatorlar uchun quyosh elementli energiya tizimi ishlatilishi to’liq avtonom energiya manbalari bilan ishlashini taminlaydi. Quyidagi rasmda suyuq kristalli indikator modullarining ishlatilish soxalari tasvirlangan. Biz ushbu loixa doirasida yaratgan qurilma o’lchash texnikasi uchun aktual energotejamkor qurilma sifatida ishlatilishi muqarrar. SHu nuqtai nazardan suyuq kristalli indikator qurilmasining texnik va dasturiy taminotini yaratish dolzarb masaladir. Xozirgi kunda elektron soatlar, turli konstruktsiyadagi sekundomerlar va xokazolar xayot faoliyatimizdagi doimiy xamroximizga aylangan. Bundan tashqari, turli vaqt qurilmalari inson faoliyatining turli jarayonlarini boshqarishda ishlatiladi. Masalan, dars jadvali asosida o’quv jarayoni, uchish jadvali asosida samolyotlarning uchish vaqti aniq vaqt bo’yicha bajariladi. Xozirgi kunda turli printsiplarda ishlovchi vaqt birligini aniq o’lchash qurilmalari amaliyotda qo’llanilmoqda. Mexanik, yahni mayatnikning tebranishlari asosida ishlovchi soatlar, elektron zanjirdagi tebranishlar asosida ishlovchi avtonom vaqt o’lchash qurilmalari (soatlar, taymerlar), hamda markaziy raqamli soat asosida vaqt o’lchovchi qurilmalar keng tarqalgan. Download 1.56 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|