O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta`lim vazirligi al-хоrazmiy nоmidagi urganch davlat univеrsitеti
Tabiat hodisalari nomlari asosida hosil bo‘lgan taxalluslar
Download 0.96 Mb. Pdf ko'rish
|
ozbek adabiy taxalluslarining lisoniy tahlili
- Bu sahifa navigatsiya:
- Narsa-buyum nomlari asosida hosil bo‘lgan taxalluslar.
7. Tabiat hodisalari nomlari asosida hosil bo‘lgan taxalluslar: Yashin
(momaqaldiroq), Nasimiy (yoqimli shamol) va b. 8. Zoonimlar asosida hosil bo‘lgan taxalluslar. Ijodkorlar orasida zoonimlar asosida hosil bo‘lgan taxalluslarni qabul qilganlar ham anchani tashkil qiladi. Ular, asosan, insoniyatga foydasi tegadigan sodiq hayvonlar, sayroqi qushlar nomlarini taxallus sifatida qo‘llaydilar. Negaki, adiblar o‘zlariga tanlagan taxalluslari ijobiy xususiyatga ega bo‘lishini istaganlar.
«Bоbur» taхallusi bilan ma’lum va mashhurdir: mоhir sarkarda, yirik davlat arbоbi, atоqli shоir va adib Zahiriddin Muhammad jasоrat, mardlik, bоtirlik, tantilik kabi fazilatlarga ega edi. Shuning uchun ham u qo‘liga qalam оlar ekan, ana shu хususiyatlarni mujassamlantiruvchi «Bоbur» (babr – yo‘lbars) so‘zini o‘ziga taхallus qilib оlgan. Uvaysiy – Jahon Otin lirikaning rang-barang janrlarida qalam tebratgan shoira. “Uvaysiy” arabcha “bo‘ri” deganidir. Shohin – Shamsiddin Mahmud Buxorodan yetishib chiqqan ijodkor. “Shohin” forscha so‘z bo‘lib, ov qushi, qarchig‘ay nazarda tutilgan. Xorazm shohi Shoh G‘ozixon hukmronligi davrida yashab ijod qilgan shoir
turkman adabiyotlariga sezilarli hissa qo‘shgan adibdir. “Andalib” so‘zi arabcha 51
so‘z bo‘lib, “bulbul”, “shirin til”, “sayroqi” degan ma’nolarni bildiradi. 5.Narsa-buyum nomlari asosida hosil bo‘lgan taxalluslar. Adiblar taxallus tanlash borasida narsa-buyum nomlariga ham ko‘p bora murojaat qilishgan. Narsa-buyumlar tuzilishi, qo‘llanish doirasi nuqtai nazaridan o‘ziga xos majoziy ma’nolarni ifodalaydi. Ijodkorlar ular bilan bog‘liq turli hissiyotlarini, dunyoqarashlarini ifodalash maqsadida narsa-buyum nomlarini taxallus sifatida qo‘llaydilar.
ko‘ringan vakillaridan biri. “Devon” so‘zi forscha so‘z bo‘lib bir qancha ma’nolarda keladi: 1. To‘plam; 2. Davlatning kirim-chiqimlari yoziladigan daftar va shu ishlar olib boriladigan mahkama; 3. Davlat kirim-chiqim ishlari (daftar xonasi) ning boshlig‘i (vazir); 4. Davlat mahkamasi.
so‘z bo‘lib, “marvarid, inju, bebaho” deganidir. Ayniy- Sadriddin Saidmurod o‘g‘li Sharqning alloma san’atkori, buyuk realist, taniqli romannavis. “Ayniy” so‘zi arabcha so‘z bo‘lib, “ko‘z”, buloq”, “chashma” ma’nolarini biladiradi. Uning “Sifliy”, “Muhtojiy”, “Jununiy” kabi taxalluslari ham bo‘lgan. Bu taxalluslar kamsitilgan, nochor, qashshoq, telba ma’nolarini anglatadi.
Download 0.96 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling