O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakultet

1- jadval 

Innovatsiyaning klassifikatsiyasi 

  

Tavsifli alomatlar  

Innovatsiyaning guruhli tavsifi  

1  

Innovatsiyaning 

tatbiq 

etish sohalari  

boshqaruv,  tashkilot,  ijtimoiy 

sanoat  

2  

Ilmiy  texnik  jarayoni 

(ITJ) bosqichlari  

ilmiy, 

texnik, 

texnologik, 

konstruktorlik, 

ishlab 

chiqaruvchi, 

informatsion  

3  

Innovatsiyaning  intensiv 

bosqichi  

―bun‖, teng kuchsiz, to‗liq  

4  

Innovatsiyaning  amalga 

oshish tezligi  

tez, 

sekinlashtirilgan, 

kanalovchan, tarqoq,  

teng  o‗lchovli,  har  tomonlama 

o‗zgarish  

5  

Innovatsiya miqyosi  

transkontinental, 

transmilliy, 

hududiy, yirik, o‗rta, kichik  

6  

Innovatsiya natijaliligi  

baland, past, mustahkam  

---

 

25 

7  

Innovatsiya 

samaradorligi  

iqtisodiy, 

ijtimoiy, 

ekologik 

integral  

 

 

Ilmiy-texnik 

jarayon  bosqichlari  bo‗yicha  innovatsiya  o‗ziga  hos 

xususiyatlarga ega: 

– 

texnik  mahsulotlarni  ishlab  chiqarishda  rivojlangan  usullardan 

foydalanish; 

– 

tashkiliy  boshqaruv  xususiyati,  avvalo,  ishlab  chiqarish  transport  va 

savdo, ta‘limotda optimallikni tashkil etish bilan bog‗liq; 

2- jadval. 

Alomatlar tavsifi  

Alomatlar ma‘nolari  

Ta‘sir  va  miqyos 

kengligi  

global  

tarmoqli  

mahalliy  

Innovatsiyaning  

radikal darajasi  

bazis  

rivojlanuvchi  

psevdo 

innovatsiya  

G‗oya manbalar  

ochiq  

ixtiro   ixchamlashgan  

takliflar  

bosh- 

qalar  

Yangilik turi  

konstruktsiya va texnologiya  

tirik  

organizm  

Mavjud  

  

  

analoglarning 

o‗rin  

almashtirish usuli  

erkin o‗rindoshlik  

tizimli o‗rindoshlik  

 

 

– 

informatsion  xususiyat  ilmiy-texnik  sohada  innovatsion  faoliyatda 

ratsional informatsiyani yuzaga keltirish bilan bog‗liq; 

– 

ijtimoiy  xususiyati  mehnat  sharoitini  yaxshilash,  sog‗liqni  saqlash, 

ta‘lim,  madaniyat  muammolarini  yechishga  qaratilgan.  Yuqoridagilardan  kelib 

chiqqan holda quyidagi innovatsiya klassifikatori jadvali keltirilgan (1.2-jadval). 

---

 

26 

Mazkur  klassifikator  innovatsiyani  u  yoki  bu  belgilar  bo‗yicha  guruhlash 

imkonini yaratadi. Masalan: tarmoq innovatsiyasi bu – ma‘lum bir sohaga qaratilgan 

boshqarishga ta‘sirini belgilaydi. 

Radikal  innovatsiya  darajasi  –  bu  innovatsiyaning  ta‘sir  parametrlarini 

belgilaydi. 

Innovatsiya jarayoni o‗ziga: fan-texnika ishlab chiqarish va iste‘molni qamrab 

oladi. 

– 

innovatsiya  jarayonning  boshi,  odatda,  fundamental  yoki  izlanish 

xarakteriga ega bo‗lgan ilmiy izlanishlarni anglatadi, ya‘ni to‗liq nazariy yondoshish: 

– 

mazkur  izlanishlar  asosida  amaliy  xarakterga  ega  bo‗lgan  izlanishlar, 

ishlar amalga oshiriladi.