O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi farg

7-mavzu. Yer rentasi. 

•  Nazariy qism; 

•  Tahliliy qism; 

 

Har bir yerning hududini bir xilligini va har yiliga bir xil daromad keltirishini 

hisobga olgan holda (500 $), har bir yerning qiymatini hisoblang.  

9-jadval.  

Yer rentasini hisoblash bo’yicha ma’lumotlar. 

№ 

 

Aylanmaga 

qo’yilgan 1-

kapital 

qo’yilma ($) 

Bug’doyning 

birinchi 

umumiy 

yig'imi, 

ts

 

Aylanmaga 

qo'yilgan 2-

kapital 

qo'yilma ($) 

2-kapital 

qo'yilmadan 

keyingi 

yig'im, 

ts

 

Uchastkadan 

yetkazib 

berish 

bozorigacha 

bo'lgan 

masofa, km 

1 km 

masofaga 1 

ts  

bug'doyni 

yetkazib 

berish tarifi 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

1 

4500 

100 

1000 

30 

5 

1 

2 

4500 

120 

900 

31 

10 

1 

3 

4500 

140 

700 

36 

20 

1 

4 

4500 

150 

900 

35 

25 

1 

5 

4500 

160 

1000 

37 

30 

1 

6 

4500 

170 

800 

34 

35 

0,9 

7 

4500 

180 

600 

35 

40 

0,9 

8 

4500 

200 

700 

38 

45 

0,9 

9 

4500 

220 

600 

40 

50 

0,9 

10 

4500 

230 

500 

35 

70 

0,9 

11 

4500 

240 

800 

44 

75 

0,8 

12 

4500 

250 

600 

43 

80 

0,8 

13 

4500 

260 

400 

48 

90 

0,8 

14 

4500 

300 

300 

50 

100 

0,8 

 

---

 

 

50 

Yerga ishlov berish bilan bog’liq kapital bir ishlab chiqarish jarayonida 

o’z qiymatini qo’laydi. O’rtacha foiz me’yori 15 %ga teng, bank foiz me’yori 

yiliga 9%. 

Yerning  birinchi  va  ikkinchi  kapital  qo’yilma  qo’yilgandan  keyingi 

qiymatini aniqlang. Hisoblash uchun ma’lumotlar 7-jadvalda keltirilgan.  

 

Muammoli qism. 

1.  Aylanmadan  4-uchastka  chiqarilib  yuborilsa,  qishloq  xo’jalik  tovarlari 

qiymatida  qanday  o’zgarish  sodir  bo’ladi  ?  10-uchastok  chiqarib 

yuborilsachi ? 14 ? O’z javobingizni asoslang. 

2.  1,2,3,4-uchastkalardan boshqa birorta ham uchastka sotilmasa, ularning 

qiymatida qanday o’zgarish bo’ladi ? 

3.  Qishloq  xo’jaligidagi  ka’ital  qurilishi  sanoatdagi  ka’ital  qurilishiga 

yaqinlashtirilsa, u holda uchastkalarning narxlari qanday o’zgaradi ? 

4.  Agar  uchastkalar  ta’minlov  bozoridan  bir  xil  uzoqlikdagi  masofada 

joylashsa (50 km), ularning narxlari qanday o’zgaradi ? 

5.  Qaysi  uchastkalar  ham  unumdorligi  ham  joylashuvi  bo’yicha  renta 

bermoqda. Javobingizni asoslang. 

 

8. Yer narxi. 

1.  Nazariy qism; 

2.  Tahliliy qism; 

“Shaxtyor” agrofirmasi fermerlik harakatini rivojlantirish maqsadida 10 ta 

yer uchastkasini auksionga sotuvga qo’ydi. Ularning xarakteristikasi 10-jadvalda 

keltirilgan. O’rtacha foyda me’yori 15 %. Bank foiz me’yori – 9 %. 

Toshkent    agrfruniversiteti  olimlari  qishloq  xo’jaligida  quyidagi 

harakatlarni bashorat qildilar: 

1. 

Grechkaga bo’lgan narx 5 yil davomida 5 %dan oshib boradi, so’ng 

o’sish sur’atlari to’xtaydi; 

---

 

 

51 

2. 

Proso, kukuruza bahosi 5  yil  davomida  o’zgarmaydi, so’ng  keying 

yillarda har yili 5 %dan oshib boradi; 

3. 

Agar  yerlarga  investitsiya  kiritib  turilmasa,  har  yili  hosil  5  %ga 

tushib ketaveradi;