O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona politexnika instituti ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

5 - MAVZU. STATISTIK KO’RSATKICHLAR
Mavzuni o’rganganlik darajasini bilish uchun savollar.

1. 
   Statistik ko’rsatkichlarning mohiyati va ahamiyati
   
2. 
   “Mutloq miqdorlar” deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Mutloq miqdorning qanday turlari mavjud?
   
4. 
   Mutloq miqdorlar qanday ifodalanadi?
   
5. 
   “Nisbiy miqdorlar” deb nimaga aytiladi?
   
6. 
   Nisbiy miqdorlar qanday ifodalanadi?
   
7. 
   Dinamika nisbiy miqdorlari qanday hisoblanadi?
   
8. 
   Tuzilma va koordinatsiya nisbiy miqdorlari qanday aniqlanadi?
   
9. 
   Reja va shartnoma bajarilishi nisbiy miqdorlari qanday hisoblanadi?
   
10. 
    Jadallik nisbiy miqdorlari qanday aniqlanadi?
    
11. 
    Taqqoslash nisbiy miqdorlari qanday hisoblanadi?
    
12. 
    Mutloq va nisbiy miqdorlarini birgalikda qo’llash zaruriyati to’g’risida nimalar deya olasiz?
    

Nisbiy miqdorlarni hisoblash bo’yicha metodik ko’rsatmalar.
Nisbiy miqdorlarni hisoblash tartibi:
1) Reja bajarilishi nisbiy miqdorlari haqiqiy bajarilgan darajani reja topshirig’i darajasi bilan taqqoslash orqali aniqlanadi.

2) Shartnoma bajarilishi nisbiy miqdorlari shartnomaning bajarilish darajasini shartnoma majburiyati darajasi bilan taqqoslash natijasi aniqlanadi.

3) Dinamika nisbiy miqdorlar kelgusi davr darajasini o’zidan oldingi yoki boshlang’ich davr darajasi bilan taqqoslash natijasini ifodalaydi:

4) Tuzilma nisbiy miqdorlari qismni butunga bo’lish natijasidir:
.100
5) Koordinatsiya nisbiy miqdorlari esa butunning bir qismining ikkinchi bir qismiga taqqoslash natijasidir:

6) Jadallik (intensivlik) nisbiy miqdorlari bir biri bilan bog’liq turli xildagi hodisalarni taqqoslash natijasida olinadi va hodisa jarayonlarning tarqalish zichligi, uchrashish tezligini ifodalaydi. Masalan, aholi zichligi, mehnat unumdorligi darajasi va hokazo:

7) Taqqoslash nisbiy miqdorlari, turli ob’ekt yoki hududga mansub bo’lgan bir xil turdagi, bir davrdagi ko’rsatkichlarning nisbatini ifodalaydi:



1 - Misol. 2000-2008 yillardagi O’zbekiston Respublikasining aholisining jinsi bo’yicha tarkibi
(ming kishi)*