O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona davlat universiteti

1
 Кураков Л.П. Экономическая теория: Учебное пособие. -М.: “Гелиос АРВ”, 1999, -С. 377. 
32 

---

talabni ta’minlash uchun zarurligi haqida Keyns D.M. shunday yozadi: “Ish bilan 
to‘la bandlikni ta’minlash uchun zarur bo‘lgan markazlashtirilgan nazoratni ta’sis 
etish, albatta, hukumat an’anaviy funksiyalarini sezilarli ravishda kengaytirishni 
talab etadi”
1 2 3
. 
Ammo boshqa iqtisodchi olimlar - M. Fridmen, E. Felps va boshqalar esa 
bozor iqtisodiyoti o‘z-o‘zini tartibga soluvchi tizim bo‘lib, uning narx mexanizmi 
ish bilan bandlikning oqilona darajasini o‘zi belgilaydi, deb hisoblaydilar. Ular 
davlatning iqtisodiyotni tartibga solishga aralashuvi bozorning o‘z-o‘zini 
muvofiqlashtiruvchi mexanizmini izdan chiqaradi, deb ta’kidlashadi. Har qanday 
davrda muayyan darajada ishsizlik mavjud bo‘lib, u real ish haqi miqdori 
tarkibidagi muvozanat bilan muvofiqlashadi... ana shu daraja mehnat bozori 
tarkibiy xususiyatlari, talab va taklif o‘zgarib turishi, mavjud bo‘sh ish joylari va 
taklif etilayotgan ish kuchi to‘g‘risidagi axborot qiymatini aks ettirib, 
Л 
“ishsizlikning tabiiy me’yori” hisoblanadi . 
Rossiyalik tadqiqotchi N.V. Vyuxina mehnat bozorini tartibga solish, ish 
bilan 
bandlik 
darajasini 
oshirish 
uchun 
hozirgi 
sharoitlarda 
quyidagi 
mexanizmlardan foydalanish imkoniyatlari mavjudligiga e’tiborni qaratadilar: 
- ish beruvchilarni egiluvchan ish vaqti rejimida mehnat qilish ko‘zda 
tutiladigan ish o‘rinlari yaratishga rag‘batlantirish; 
- muvaqqat ijtimoiy ishlarni tashkil etish; 
- o‘rindoshlik asosida ishlashni muvofiqlashtirish; 
- fuqarolarning boshqa mintaqalarda ishlash uchun ko‘chib borishlarini 
rag‘batlantirish; 
- ish joylarini kvotalash mexanizmini takomillashtirish; 
-5 
- mehnatga haq to‘lashning subsidiyalashning turli usullarini qo‘llash . 
I. V.Geleta esa mintaqa miqiyosida mehnat bozorini muvofiqlashtirish 
bo‘yicha olib borilayotgan siyosat yanada takomillashtirilishi kerak, deb