O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti yuldashev Ulmasbek Abdubanapovich


Download 5.27 Mb.
Pdf ko'rish
bet45/82
Sana25.10.2023
Hajmi5.27 Mb.
#1719559
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   82
Bog'liq
Kompyuter-grafikasi

Hujjat sarlavhasi  
Sarlavha yorlig‘i yorlig‘idan keyin darhol ishlatilishi kerak va 
hujjatning boshqa qismida bo‘lmaydi. Ushbu yorliq hujjatning umumiy tavsifidir. 
Har qanday matnni yorlig‘i ichiga joylashtirishdan saqlaning. Boshlash 
 yorlig‘i  yorlig‘i va hujjatni tavsiflovchi boshqa teglar oldidan  <br />darhol joylashtiriladi va end </HEAD> yorlig‘i hujjat tavsifi tugagandan so‘ng  <br />darhol joylashtiriladi. Masalan:  <br /><HTML>  <br /><HEAD>  <br /><TITLE> Xodimlar ro‘yxati  
 
Diqqat! Texnik jihatdan, ,  va  kabi boshlash va 
tugatish teglari ixtiyoriy. Ammo ulardan foydalanish qat’iyan tavsiya etiladi, 
chunki ushbu teglardan foydalanish WEB-brauzerga hujjatning sarlavha qismini va 
semantik qismini o‘zini ishonchli ajratishga imkon beradi. 
Hujjatning nomi  </span></b> <br />Ko‘pgina WEB-brauzerlar <TITLE> yorlig‘i tarkibini veb-brauzer tomonidan  <br />qo‘llab-quvvatlanadigan bo‘lsa, hujjatni o‘z ichiga olgan oyna sarlavhasida va  <br />xatcho‘plar faylida aks ettiradi. <TITLE> va  teglari bilan chegaralangan 
sarlavha 
yuqoridagi 
misolda 
ko‘rsatilgandek 
 
teglari 
ichiga 
joylashtirilgan. Hujjatning o‘zi oynada ko‘rsatilganda hujjat sarlavhasi 
ko‘rinmaydi. 


123 
HTML asoslari HTML tilining asosiy qoidalarini, HTML sahifa tuzilishining 
tavsifini, HTML elementlari orasidagi HTML hujjat tarkibidagi munosabatlarni o‘z 
ichiga oladi. 
HTML hujjati oddiy matnli hujjat bo‘lib, uni oddiy matn muharririda 
(Bloknot) ham, kodni ajratib ko‘rsatish bilan ixtisoslashgan (Notepad ++, Visual 
Studio Code va boshqalar) da yaratish mumkin. HTML hujjati kengaytmaga 
ega. html . 
HTML hujjati HTML elementlari daraxtidan va matndan iborat. Har bir 
element asl hujjatda start (ochilish) va tugatish (yopish) yorlig‘i bilan belgilanadi 
(kamdan-kam istisnolardan tashqari). 
Boshlash yorlig‘i elementning qaerdan boshlanishini, tugatish yorlig‘i qaerda 
tugashini ko‘rsatadi. Yopish yorlig‘i / yorliq nomidan oldin qiyalik qo‘shish orqali 
hosil bo‘ladi : <имя тега> …  . Boshlanish va tugatish teglari orasida 
elementning tarkibi - tarkibi mavjud. 
Bitta teglar bilan ifodalangan elementlar tarkibni to‘g‘ridan-to‘g‘ri saqlay 
olmaydi, u atribut qiymati sifatida yoziladi, masalan, element ichida tugma type="button" value="Кнопка"> matni bo‘lgan tugma hosil bo‘ladi. 


124 
Elementlar joylashtirilgan bo‘lishi mumkin, masalan
Matn
 . 
Yopilish tartibini rioya kerak sarmoya bo‘lsa ("qo‘g‘irchoqlar" tamoyili)
masalan, quyidagi yozuv noto‘g‘ri:
Matn
 . 
HTML elementlari atributlarga ega bo‘lishi mumkin (global, barcha HTML 
elementlariga qo‘llaniladigan va o‘ziga xos). Atributlar elementning ochilish 
yorlig‘ida yoziladi va formatda ko‘rsatilgan nom va qiymatni o‘z ichiga oladi 
atribut nomi = "qiymat" . Xususiyatlar, ular o‘rnatiladigan elementning 
xususiyatlarini va xatti-harakatlarini o‘zgartirishga imkon beradi. 
Har bir elementga bir nechta qiymat class va faqat bitta qiymat berilishi 
mumkin id . class Bo‘shliq orqali bir nechta qiymatlar qayd etiladi
> . class Va qiymatlari id faqat harflar, raqamlar, defis va pastki 
chiziqlardan iborat bo‘lishi kerak va faqat harflar yoki raqamlardan boshlanishi 
kerak. 
Brauzer HTML-hujjatni ko‘rib chiqadi (izohlaydi), uning tuzilishini (DOM) 
tuzadi va uni ushbu faylga kiritilgan ko‘rsatmalarga (uslublar jadvallari, skriptlar) 
muvofiq namoyish etadi. Agar belgilash to‘g‘ri bo‘lsa, brauzer oynasida HTML 
elementlari - sarlavhalar, jadvallar, rasmlar va boshqalarni o‘z ichiga olgan HTML 
sahifa paydo bo‘ladi. 
Interpretatsiya (tahlil qilish) jarayoni veb-sahifa brauzerga to‘liq 
yuklanishidan oldin boshlanadi. Brauzerlar HTML-hujjatlarni boshidan boshlab 
ketma-ket ravishda qayta ishlashadi, shu bilan birga CSS-ni qayta ishlash va 
uslublar jadvallarini sahifa elementlariga moslashtirish. 
HTML hujjati ikki qismdan iborat - sarlavha - elementning  tarkibi va 
tarkib qismi - tarkib  . 
1. HTML hujjatning tuzilishi 
HTML Document Type Definition (DTD) faylida joylashgan qoidalarga amal 
qiladi. DTD - bu ma’lum HTML turi uchun qaysi teglar, atributlar va ularning 


125 
qiymatlari haqiqiyligini belgilaydigan XML hujjati. Har bir HTML versiyasi o‘z 
DTD-ga ega. 
DOCTYPE brauzer tomonidan veb-sahifani to‘g‘ri ko‘rsatishi uchun 
javobgardir. DOCTYPE nafaqat HTML versiyasini (html kabi), balki Internetdagi 
tegishli DTD faylini ham belgilaydi. 
<
html
>
<
head
>
<
meta 
charset
="
UTF-8
">
<
title
>
...
title
>
<
link 
rel
="
stylesheet
"
type
="
text/css
"
href
="
style.css
">
jadvalini ulash -->
<
script 
src
="
script.js
">script
>
head
>
<
body
>
body
>
html
>
Element tarkibidagi elementlar  hujjat daraxti, hujjat ob’ekti modeli 

Download 5.27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling