O’zbekistоn respublikаsi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi I. Mislibаyev, F. Umarov yer osti konchilik ishlari texnologiyasi


Download 7 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/100
Sana23.11.2023
Hajmi7 Mb.
#1795646
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   100
Bog'liq
Дарслик Мислибаев

Berilgan: kameralarni qazib olishdagi ruda yo‘qotilishi P
k
=5%, butunliklarni qazib 
olishda P
s
=20%, kameralarni qazib olishda sifatsizlanish R
k
=5%, butunliklarni qazib 
olishda R
s
=15%, rudaning zichligi 
3
3, 6
/
т м



Blok bo‘yicha tayyorlash va kesish ishlarining xajmi 1-jadvalda keltirilgan:
V
kamera
=10*60*50=30000m
3

V
butunlik
=176400-108000-12045=56354t. 
Blok bo‘yicha yo‘qotishlar va sifatsizlanish ko‘rsatkichi 2-jadvalda keltirilgan. 
O‘rtacha yo‘qotishlar va sifatsizlanishni hisoblash: 
K
o
ajr
=147683/164354=0.898 
K
ajr
=159728/176400=0.905 
r
о
 = (161039-147683) / 161039 = 0.083 
r = (173084-159728) / 173084 = 0.077 . 


112 
Blok bo‘yicha yo‘qotishlar va sifatsizlanish ko‘rsatkichlari 
Jadval 2 
№ 
Ishlar bosqichi 
Balans 
zahiralari, t 
Ajratib olish 
koeffitsienti 
Sifatsizlanish 
koeffitsienti 
Rudaning 
ajratib 
olinadigan 
zahiralari 
Qazib olingan 
ruda massasi 
qiymati, t 
Ruda 
massasini 
qazib olishda 
qatnashish 
qismi 









Tayyorlash 
ishlari 
2836,8 
1,0 

2836,8 
2836,8 
-- 

Kesish ishlari 
9338,4 
1,0 

9338,4 
9338,4 
-- 
JAMI 
12175,2 
1,0 

12175,2 
12175,2 
0,07 

TOZALASH 
ISHLARI 
Kameralarni 
qazihsh 
110354,4 
0,95 
0,05 
104836,68 
110354,4 
0,64 
Butunliklarni 
qazish 
53870,4 
0,80 
0,15 
43096,32 
50701,55 
0,29 
JAMI 
164224,8 
0,90 
0,08 
147933 
161055,95 
0,93 
BLOK 
BO‘YICHA 
JAMI 
176400 
0,91 
0,074 
160108,2 
173231,15 
1,00 


113 
Blokni tayyorlash va kesish 
Jadval 3 
O‘tish uskunalari va kon lahimi normalari 
№ 
Kon lahimi 
Kon lahimining 
ko‘ndalang 
kesim yuzasi, 
m
2
O‘tish 
uskunasi 
Almashinuvda 
zaboyda 
ishchilar soni 
Kon lahimining 
kompleks normasi, 
m
3
/odam-al. 
1. 
YUklash kameralari 

SBKNS-2 PPN-


8,5 
2. 
YUrish ko’tarilmasi bilan 
kirgich 

UBSH-208A PD-3 

5,8 
3. 
SHamollatish ortlari 

PD-3 

7,5 
4. 
Qavat osti shtreklari 
10,24 
PD-3 

10,5 
5. 
SHamollatish shtreklari 

PD-3 


6. 
YUrish ko’tarilmasi 

KPV-4 PD-3 

5,5 
7. 
Ruda tushurgichlar 

PT-38 PD-3 

6,5 
8. 
Kesuvchi ko’tarilma 

BU-80 PD-3 


1. Tarmoq grafigining hisobini bajaramiz, ma’lumotlarni 4-jadvalga kiritamiz. 
Tayyorlash va kesish kon lahimlarini o‘tish ketma-ketligini aniqlab olamiz. 
Jadval 4. 
Yo‘nal
ish 
shifri 
№ 
Kon lahimi 
Ishlar 
xajmi, 
m3 
Kon 
lahimi 
normasi, 
m
3
/odam
- al 
Ishlar 
murakkab
ligi, 
odam.sm 
Bir kunda 
ishchilarning 
maksimal 
chiqish soni 
Ishlarnin

maksimal 
davomiyli
gi, sut. 








0-1 

YUrgich 
ko’tarilmali 
sboyka 
50 
5,8 
8,63 
1· 2 · 3 = 6 
1,44 
1-3 

YUrgich 
ko’tarilma 
284 
5,5 
51,7 
1· 2 · 3 = 6 
8,62 
3-5 

Qavat osti 
shtreklari 
2089 
10,5 
199,2 
3· 4 · 3 = 36 
5,33 
5-7 

Kesuvchi 
ko’tarilma 
265 

45,9 
3· 2 · 3 = 18 
2,55 

YUklash 
kameralari 
0-2 
A)1-navbat 
180 
8,5 
21,2 
2· 2 · 3 = 12 
1,77 
2-4 
B)2-navbat 
90 
8,5 
10,6 
1· 2 · 3 = 6 
1,77 


114 

Ruda 
tushurgichlar 
2-5 
A)1-navbat 
80 
6,5 
12,3 
2· 1 · 3 = 6 
2,05 
4-7 
B)2-navbat 
160 
6,5 
24,6 
4· 1 · 3 = 12 
2,05 

Vertikal 
ortlar: 
2-6 
A) 1-navbat 
60 
7,5 

2· 2 · 3 = 12 
0,67 
4-6 
B)2-navbat 
30 
7,5 

1· 2 · 3 = 6 
0,6

6-7 

350 

50 
3· 2 · 3 = 18 
2,78 
JAMI 
436,13 
2. Tarmoq grafigini tuzamiz – rasm. 
Kritik yo‘lning davomiyligi 
t
k
= 1,44 + 8,62 + 5,33 + 2,55 = 17,94 

18 sut 
3. O‘tish brigadasining maksimal tarkibi (1): 
n
max
= 436,13 / 18 = 24,2 odam 
Ishlar frontini inobatga olgan holda tarmoq grafigi bo‘yicha, bir kunda 3-
almashinuv a zaboy qatlamining tarkibi n
1
=18odam deb qabul qilamiz. 
Ishlarni bajarishning tahminiy davomiyligi quyidagi formula bilan aniqlanadi: 
t=436.13/(26*18)=0.93=1 oy 
4. O‘to‘vchi brigadaning belgilangan tarkibi uchun ularni ishlar bosqichi bo‘yicha 
tarqalishini aniqlaymiz va 5-jadvalga kiritamiz. 
1
,
4


8
,
6


5
,
3

2
,
0


2
,
5

1
,
7


1
,
7

2
,
0



0,67

2
,
7


0
,
6



115 
Jadval 5. 
Kon lahimlari 
Bir 
vaqtda 
ishdagi 
zaboyla
r soni 
Zaboyga 
almashin
uvda 
ishchilar 
soni 
Ishchilar
ning bir 
kunda 
chiqishlar
i soni 
Ish 
murakka
bligi, 
odam-al 
Ishlar 
unumdorligi, 
sut 
YUklash kameralari: 
1-navbat 
2-navbat 




12 

21,2 
10,6 
1,77 
1,77 
YUrgich ko’tarilmali 
sboyka 



8,63 
1,44 
SHamollatish ortlari: 
1-navbat 
2-navbat 








1,33 
0,67 
YUrgich ko’tarilma 



51,7 
8,62 
Ruda tushurgichlar 
1-navbat 
2-navbat 





12 
12,3 
24,6 
2,05 
2,05 
Qavat osti shtreklar 


18 
199,2 
10,66 
SHamollatish shtreki 


18 
50 
2,78 
Kesuvchi ko’tarilma 


18 
45,9 
3,55 
5. Blokni tayyorlash va kesish kalendar rejasini tuzamiz 6– jadval. 
6. Rudnikning yillik A
g
=1,8mln.t unumdorligini ta’minlash uchun bir vaqtda 
qazib olish uchun kerakli kameralar soni quyidagi formula bilan aniqlanadi: 
n
o

A
g


ok


= 1,8 

10
6

0,67 

1,25 = 5 
12 

R
ok
12 

29200 
7. Bir vaqtda tayyorlanadigan bloklar soni quyidagi formula bilan aniqlanadi: 
N
1
= n
o
*
t
ok
/ (t
ok
– t
r
) = 5 

1 / (3,4 - 0,5) = 1,72 
N
1
=2 deb qabul qilamiz 
Blokni tayyorlash va kesish kalendar rejasi 
(grafikdagi sonlar – ishchilar soni) 
Jadval 6 
Kon lahimlari
Kunlar




10 
12 
14 
16 
18 
20 
22 
24 
26 
YUklash kameralari 
1-navbat 
12 


116 
2-navbat 

YUrgich ko’tarilmali 
sboyka 
6
SHamollatish ortlari: 
1-navbat 
6
2-navbat 
6 6

YUrgich ko’tarilma 
Ruda tushurgich: 
1-navbat 

2-navbat 
6
Qavat osti shtreklar 
12
18 
SHamollatish shtreki 
18 
Kesuvchi ko’tarilma 
18 
8. Vaqt zahirasiz blokni tayyorlash davomiyligi quyidagi formula bilan 
aniqlanadi: 
t
max
= N
1

t
ok
/ n
o
= 2 

3,4 / 5 = 1,36 oy 
9. Blokni tayyorlash va kesishga minimal vaqt zahirasi quyidagi formula bilan 
aniqlanadi: 
t
p
min
=0,1 * t
max
= 0,136 oy 
10. Zahira vaqtini hisobga olgan holda tayyorlashga ketadigan maksimal vaqt: 
t
max
= N1

(t
ok
- t
p
min
) = 2 * (3,4 - 0,136) = 1,31 oy 
n
o

11. O‘tish brigadasining minimal tarkibi kuniga: 
t
1
= M / (26 

18) = 436,13 / (26

18) = 0,93 oy 
12. Vaqt zahirasi: 
∆t = t'
max
- t
1
= 1,36 - 0,93 = 0,43 oy. 
Qazib olish tizimini hisoblash 


117 
Berilgan: rudani ajratib olish uchun PM ning taxminiy sarfi (ammonit №6JV): 
tushuruvchi va kesuvchi kameralarda – 0.5kg/t, kamerada qavat osti ajratib olishda – 
0.167 kg/t; butunliklarni qazib olishda – 0.25kg/t; rudani qazib olishdan keyin kameralar 
to‘ldirgich bilan to‘ldiriladi; to‘ldirish majmuasining unumdorligi – 500m
3
/sut; 
butunliklarni qazib olish qavat osti tushurish tizimi bilan amalga oshiriladi; butunliklarni 
qazib olishda blokning kunlik unumdorligi R
p
=600t; rudaning yo‘qotilishi – kameralarni 
qazib olishda 5%, butunliklarni qazib olishda 20%; kameralarni qazib olishda rudaning 
sifatsizlanishi – 5%, butunliklarni qazib olishda – 15%, rudnikning yillik unumdorligi – 
1.8mln.t, bir yildagi ish kunlari soni – 305; kunda almashinuvlar soni – 3; 
almashinuvning davomiyligi – 6soat. 
Echish: 
1. NIGRI usuli bo‘yicha blokning parametrlarini tanlaymiz va qazib olish tizimini 
uchta proeksiyada ko‘rsatamiz (rasm 1 va 2). 
2. Ishlar bosqichi bo‘yicha balans zahiralarini ajratamiz va tayyorlash va kesish 
ishlari hajmini belgilaymiz va jadval 1 ga kiritamiz. 
3. Blok bo‘yicha yo‘qotishlar va sifatsizlanish ko‘rsatkichlari jadval 2 ga kiritiladi. 
4. Blokni birinchi navbat tayyorlashni va kesishni hisoblaymiz (o‘tuvchi brigadaning 
tarkibi soni, ish davomiyligi, kerakli o‘tish uskunasi) – jadval 3 ga kiritamiz. 
Birlamchi ma’lumotlar. 
Ishlar xajmi – V
po
= V
p
+ V
o
= 16,5 

60 + 3 

39 

10 = 990 + 1170 = 2160 m
3
balans zahiralariga mos keladi: 
B
po


*V
po


* (V
p
+ V
o
) = 

*V
p


*V
o
= 3,6 

990 + 3,6 

1170 = 3564 + 
4212 = 7776 t 
Qo‘llaniladigan PM – ammonit №6 JV, PM ning nisbiy sarfi – q
po
=0.5kg/t, skvajina 
diametri d=75mm, PM zaryadi massasi 1m skvajina uzunligi uchun q=3.96kg, 
skvajinaning foydalanish koeffitsienti (SFK) 
0,8



5. Tozalash qazib olishni hisoblash 
A. Tushuruvchi va kesuvchi kamera 
Qo‘llaniladigan uskuna: BU-80 burg‘ulash uskunasi, unumdorligi R
b
=120m/alm. 
(ikkita burg‘ulovchilar bilan), ikkita ishchi bilan skvajinani zaryadlash unumdorligi 


118 
R
z
=1200kg/alm; etkazib berish uchun PD-3 qo‘llaniladi, unumdorligi Q=300t/sm va 
ikkita ishchi bant. 
Hisob ma’lumotlari: 
a) kameralar hosil qilishda skvajinalar uzunligi: 
L
po
= B
po
· q
po
/ (q · 

) = 7776 · 0,5 / 3,96 · 0,8 = 1227,3 m 
1000t zahira uchun - 1227,3 * 1000 / 7776 = 157,8 m 
b) ikkita burg‘ulash uskunasining bir vaqtda ishlashida ishlarning davomiyligi – 
kesuvchi va tushurish kameralarida (n=2): 
t b
po = L
po
/ (n · R
b
) = 1227,3 / (2 · 120) = 5,1 almashinuv 
v) har bir pog‘onada 2ta ishchidan foydalanishda skvajinani burg‘ulashdagi ish 
murakkabligi (n=2): 
N
b
= n · n
1
· t 
bpo
= 2 · 2 · 5,1 = 20,4 odam.sm
G) qazib olinadigan ruda massasi xajmi: 
D
po
= B
po
· K
i
/ (1 - r) = 7776 · 0,95 / (1 - 0,05) = 7776 t 
D) 1000t qazib olingan kon massasi uchun burg‘ulash bo‘yicha ish murakkabligi: 
N
bo
= N
b
* 1000 / D
po
= 20,4 * 1000 / 7776·= 2,62 odam.sm 
E) ikkita pnevmo yuklagichlar ishlashida skvajinalarni zaryadlash davomiyligi: 

zpo
= L
po
* q / (2 · R
z
) = 1227,3 *· 3,96 / (2 · 1200) = 2 almashinuv 
1000t zahira uchun – 2*1000/7776=0,26 almashinuv 
J)zaryadlash bo‘yicha ishlar: 
N
z
= 2 · 2 · 2 = 8 odam-alm. 


119 
Rasm 2. 
1. Yuklash kamerasi. 2. Yurgich ko’tarilma. 3.Yurgich ko’tarilmali sboyka. 4. 
Shamollatish ortlari. 5. SHamollatish shtreki. 6. Qavat osti shtreklari. 7. Ruda 
tushurgichlar. 8. Maydon chiqarish shtreki. 9. Kesuvchi ko’tarilma. 
z) 1000t qazib olingan ruda massasi uchun skvajinani zaryadlash bo‘yicha 
murakkabligi: 
N
zo
= N
z
·
1000 / D
po
= 8
· 
1000 / 7776 = 1 odam.smen. 
i)rudani yuklash davomiyligi: 

upo
= D
po
/ Q = 7776 / 300 = 25,92 smen. 
k)yuklash bo‘yicha ishlar murakkabligi: 
N
s
= 2 · 25,92 = 51,84 odam. smen. 
l)1000t qazib olingan rudani yuklash bo‘yicha ishlar: 
N
uo
= N
s
* 1000 / D
po
= 51,84 * 1000 / 7776 = 6,67 odam. smen. 


120 
Rasm 3. 
CHiqarish va kesuvchi kamerani hosil qilish bo‘yicha ishlar tashkil qilish 
Rudani qavat osti qazib olinishigacha chiqarish va butunlik kesuvchi kamerasining 
uchdan bir qismini hosil qiladi, bu balans zahiralariga mos keladi: 

p1
= 1 /3 * 3564 + 4212 = 5400 t 
A) chiqarish kamerasida ruda massivini burg‘ulash davomiyligi: 

bp1
= 1/3 ·* 3564 ·* 5,1 / 7776 = 0,78 smen. 
B) kesuvchi kamerada ruda massivini burg‘ulash davomiyligi: 

bp2
= 4212 · 5,1 / 7776 = 2,76 smen. 
V) chiqarish kamerasida zaryadlash davomiyligi: 

zp1
= 1/3 · 3564 · 2 / 7776 = 0,31 smen. 
G) kesuvchi kamerada zaryadlash davomiyligi: 

zp2
= 4212· 2 / 7776 = 1,08 smen. 
C) chiqarish kamerasida rudani etkazish davomiyligi 

up1
= 1/3 · 3564 · 25,92 / 7776 = 4 smen. 
E)kesuvchi kamerada rudani etkazish davomiyligi: 

up2
= 4212· 25,92 / 7776 = 14 smen 

up2
= 4212· 25,92 / 7776 = 14 smen. 


121 
CHiqarish va kesuvchi kamerani hosil qilishda ishlarni tashkil qilish grafigi 
Jadval 7. 
Ishlarning davomiyligi, sut 
Kamera turi 
Ishlab chiqarish 
jarayoni 


3 4
5
6
7
smena 
1 2 3 4 1 
2 3 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 
CHiqarish 
kamerasi 
Skvajina burg‘ulash 
Zaryadlash va 
burg‘ulash 
Shamollatish 
Rudani olish 
Kesuvchi kamera 
Skvajina 
burg‘ulash 
Zaryadlash va 
burg‘ulash 
SHamollatish 
Rudani olish 
B. Kamerada qavat osti qazib olish 

Download 7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   100




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling