O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Jizzax Politexnika Instituti “Umumiy fizika” kursidan

Laboratoriya qurilmasi va tajribalarni o’tkazish tartibi

Eslatmalar:

Turli kuchlanganlikli kapillyar kuchlar ta’siri tufayli suyuqlik sathini h o’lchashda anchagina xatoliklarga yo’l qo’yilishi mumkin. Ulardan xoli bo’lish uchun kapillyarni toza tuting va zururiyat tug’ilganda uni mos tozalovchi eritmalar bilan tozalang va shundan so’ng uni distillangan suv bilan chaying.
a) Dilatometrni kalibrlash: - Bo’sh dilatometrning massasini m1 aniqlang.

- Kolbani ochiq tomonidan uchdan birigacha suv soling.

- Suv pufakchalaridan xoli bo’lish uchun, kapillyar trubkani mahkamlamasdan oldin, dilatometrni suv vannasida qaynash temperaturasigacha qizdiring.

- Suv vannasini xona haroratigacha sovushini kuting; shundan so’ng zurur bo’lgan sathgacha yana suyuqlik quyib to’ldiring. Temperaturani ϑ qayd qiling.

- Kapillyar trubkani o’z joyiga o’rnating. Trubkaning ochiq tomoniga barmog’ingizni bosib, kapillyar trubkani chiqarib oling va suyuqlikning sizishiga yo’l qo’ying.

- Kolbadagi kapillyarni o’zgartiring, dilatometrni quriting va suv bilan to’ldirilgan dilatometrning massasini m2 o’lchang.