O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti
Agrosanoat majmuasi infratuzilmasining ahamiyati
Download 5.02 Mb. Pdf ko'rish
|
Сотволдиев Н. Агросаноат мажмуаси иктисодиёти УМК
|
5.2. Agrosanoat majmuasi infratuzilmasining ahamiyati, iqtisodiyotdagi o’rni va
hozirgi holati Respublika qishloq xo’jaligida ko’rsatilgan xizmatlar tarkibida 34% g’alla-don o’rishga, 25,2% shudgorlashga, 16,3 qishloq xo’jaligi texnikalariga ehtiyot qismlari yetkazib berishga, 7,6 % yuk tashish avtomobillarini hamda qishloq xo’jalik mashinalarini АСМнинг ижтимоий инфратузилмаси Корхоналарда ишлаб турадиган бўлимлар ва хизмат соҳалари Аҳолига хизмат кўрсатувчи ташкилот ва массасалар Дам оиш хоналари Буферлар ва дўкончалар Тамаддихоналар ва дала ошхоналари Ҳоммомлар ва душлар Тиббий пунктлар Уй-жой ва коммунал хўжалик Таълим ва маданият Спорт ташкилотлари Тиббиёт тизими Савдо ва умумий овқатланиш тизими Ишчиларни ташийдиган транпорт Меҳнат муҳофазаси хизмат соҳалари Ўқув-ишлаб чиқариш комбинатлар, марказлари Мактабгача тарбия масканлари Аҳоли ташиш транспорт тизими Аҳолига маданий-маиший хизмат кўрсатувчи объектлар 57 ta’mirlashga, 2,2% transport xizmatlarga, 1% ma’danli o’g’itlarni kiritish va o’simliklarni zararkunandalarga qarshi kimyoviy kurashiga, 0,2% chorvachilik fermalariga texnik xizmat ko’rsatishga va 13,5% boshqa turdagi xizmatlar ulushiga mos kelmoqda. Mamlakat agrosanoat majmuasi infratuzilmasi juda katta ahamiyatga ega. CHunki, infratuzilmasiz agrosanoat majmuasida mo’’tadil faoliyat yuritishi mumkin emas. Infratuzilmasi agrosanoat majmuasida ishlab chiqarishning uzliksiz tashkil etilishini ta’minlaydi. Agarda har bir korxona barcha ish va xizmatlarni o’zi bajarishga harakat qilsa, bu juda qimmatga tushadi. Ko’p holatlarda buni amalga oshirish mumkin ham emas. Masalan, qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishni tashkil etish uchun urug’lik, yoqilgi – moylash materallari, ma’danli o’g’itlar, turi kimyo mahsulotlari, dori-dormonlar, elektr, suv ta’minoti, kadrlar yetishtirish, aloqa xizmatlari ko’rsatish, xo’jalikda mavjud texnikalarni ta’mirlash ishlari va boshqalarni olaylik. Bu ish va xizmat turlarini bir xo’jalik bajarishi uchun qanchadan qancha mutaxassis, transport, texnikalar va boshqa resurslar kerak bo’ladi. Bu xizmatlarni tashkil etish uchun xo’jalikda na mutaxassislar, na moliyaviy resurslar yetarli. CHunki, ayrim xizmat turlari ta’minoti bir xo’jalik uchun emas, balki o’n, yuzlab va minglab tashkilotlarga xizmat ko’rsatadi. Masalan, elektr bilan ta’minlash va h.k. Ularni har bir xo’jalik o’zi aholida tashkil eta olmaydi. SHu sababli ham bu ish va xizmat turlari aholida mustaqil tizimlarni tashkil etadi. Agrosanot majmuasi infratuzilmasi iqtisodiyotda katta o’rinni egallaydi. Eng avvalo, bu ish va xizmatlar ishlab chiqarishning rivojlanishiga olib keladi. Iqtisodiyot rivojlangan sari esa, infratuzilma xizmatlariga talab ortadi. Natijada, ishlab chiqarishning samaradorligi oshadi. Mehnatga layoqatli aholining katta qismi infratuzilmaga ish joylashadi. Iqtisodiyoti rivojlangan davlatlarda jami ishlayotganlarning 60-70 foizi xizmat ko’rsatish tizimida ishlaydi. Bizda esa bu ko’rsatkich 40 foizdan kamroq. Natijada qishloq xo’jaligi korxonalari o’ziga xos bo’lmagan ko’pgina xizmat turlarini o’zlari bajaradilar. Download 5.02 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|