O‟zbеkiston rеspublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik-tеxnolgiya instituti qo‟lyozma huquqida

III-bоb. Mamlakatni mоdernizatsiya qilish sharоitida sanоat kоrxоnalarida 
asоsiy vositalardan samarali fоydalanishning takоmillashtirish istiqbоllari. 
3.1. Sanоat kоrxоnalarini qo`llab - quvvatlashning asоsiy yo`nalishlari. 
O„zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov 2015 yil 16-yanvarda 
bo„lib o„tgan Vazirlar Mahkamasi majlisida belgilab bergan va tarkibiy 
o„zgarishlar jarayonlarini yanada chuqurlashtirish, iqtisodiyotni erkinlashtirish, 
tarmoqlar raqobatbardoshligini oshirish, mamlakatimiz eksport salohiyatini 
mustahkamlash, xususiy tadbirkorlikni qo„llab-quvvatlash va aholi bandligini 
oshirishga qaratilgan 2015 – yilgi iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor 
vazifalari va yo„nalishlarini amalga oshirish maqsadida joriy yilning birinchi 
choragida makroiqtisodiy barqarorlik hamda iqtisodiyotning barqaror yuqori o„sish 
sur‟atlarini saqlashga qaratilgan kompleks chora-tadbirlar qabul qilindi va ularning 
ijrosi ta‟minlandi. 
Xususan, davlatimiz rahbari tomonidan sanoat ishlab chiqarishini tarkibiy 
o„zgartirish, 
modernizatsiya 
va 
diversifikatsiya 
qilish, 
muhandislik- 
kommunikatsiya va yo„l – transport infratuzilmasini rivojlantirish hamda 
modernizatsiya qilish, shuningdek, tayyor mahsulotlar, butlovchi buyumlar va 
materiallar ishlab chiqarishni mahalliylashtirish bo„yicha o„rta muddatli dasturlar 
ishlab 
chiqilib, 
tasdiqlandi. 
Ushbu 
dasturlarning 
amalga 
oshirilishi 
iqtisodiyotimizni yanada yuksaltirish, ishlab chiqarishni tarkibiy o„zgartirish va 
diversifikatsiya 
qilishni 
chuqurlashtirish, 
muhim 
sanoat 
tarmoqlarini 
rivojlantirishni yangi, yuqori bosqichga ko„tarish, zamonaviy va rivojlangan 
infratuzilmani shakllantirishga xizmat qiladi. 
Mazkur dasturlar doirasida 2015 – 2019 yillarda ishlab chiqarishni 
modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilash bo„yicha umumiy qiymati 
40,8 milliard dollarlik 846 loyiha, muhandislik – kommunikatsiya va yo„l - 
transport infratuzilmasi obyektlarini qurish hamda rivojlantirishga doir umumiy 
qiymati 9,8 milliard dollarlik 141 loyiha, shuningdek, ishlab chiqarishni 

---

47 
mahalliylashtirish bo„yicha umumiy qiymati 5 milliard dollardan ziyod 602 
loyihani amalga oshirish va 1,2 mingdan ortiq yangi turdagi mahsulotlar ishlab 
chiqarishni o„zlashtirish ko„zda tutilgan. 
Yetakchi sanoat tarmoqlarini tarkibiy o„zgartirish, modernizatsiya va faol 
diversifikatsiya 
qilishni 
kengaytirish 
hamda 
chuqurlashtirish 
hisobidan 
makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash, iqtisodiyot raqobatbardoshligini 
yanada oshirish bo`yicha 2015 – yilgi iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor 
vazifalari va yo„nalishlarini amalga oshirish bo„yicha kompleks chora-
tadbirlarning amalga oshirilishi natijasida shu yilning birinchi choragida 
iqtisodiyotni tarkibiy o„zgartirishni yanada chuqurlashtirish, asosiy makroiqtisodiy 
ko„rsatkichlarning yuqori o„sish sur‟atlarini saqlash va keyingi choraklarda yanada 
iqtisodiy rivojlanish uchun mustahkam asos yaratish ta‟minlandi. 
2014-yilning birinchi choragiga nisbatan yalpi ichki mahsulot hajmi 7,5, 
sanoat mahsulotlari – 7,9, qishloq xo„jaligi mahsulotlari – 6,3, xizmatlar hajmi 
13,1 foiz o„sdi (3.1.1-jadval). Makroiqtisodiy barqarorlik davlat byudjetining yalpi 
ichki mahsulotga nisbatan 0,1 foiz profitsiti, tashqi savdo aylanmasining ijobiy 
saldosi, shuningdek, soliq yukini 20,1 foizdan 19 foizga bosqichma-bosqich 
kamaytirish hisobidan yanada mustahkamlandi.
2011 – 2015 yillarda respublika moliya-bank tizimini yanada isloh etish va 
barqarorligini oshirishning ustuvor yo„nalishlari dasturi doirasida amalga 
oshirilgan chora – tadbirlar banklar jami kapitalining 24,5 foiz va aktivlarining 
28,1 foiz ko„payishiga xizmat qildi. Bank tizimi kapitalining yetarlilik darajasi eng 
kam xalqaro standartlardan qariyb 3 barobardan ziyod darajada saqlandi. Bank 
tizimi likvidligi esa minimal talablardan 2 barobar ortadi. Joriy yil boshidan buyon 
Markaziy bankning qayta moliyalash stavkasi 10 foizdan 9 foizga tushirilgani 
iqtisodiyotni kredit bilan ta‟minlash hajmini 1,3 barobar oshirishda 
rag„batlantiruvchi omil bo„ldi. Iqtisodiyotning barqaror o„sish sur‟atlari iste‟mol 
talabini rag„batlantirishga doir amalga oshirilgan chora-tadbirlar bilan birga aholi 
ichki yalpi daromadini 17,4 foizga oshirishga yordam berdi. Bu esa chakana savdo 

---

48 
aylanmasi hajmi 15,2 foiz va aholiga pullik xizmatlar ko„rsatish 10,1 foizga 
oshishida muhim omil bo„ldi.