О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Syujetli-rolli o‘yinlarning shartli real vaziyati bolaga o‘ziga tanish hayotiy obrazning qayta bajarishida yordam beradi. Bola harakatlarning o‘zidan, qush va hayvonlarga taqlid qilishdan quvonadi: qushdek parvoz qiladi, quyonchadek sakraydi, toychoqdek chopadi. Shuning uchun ham o‘yin paytida kulgi, quvonchli xitoblar eshitilib turadi va o‘yin jarayonining asosida endi bolaning oddiy ijrochilik faolligi, o‘yin obraziga kirishga dastlabki urinishlari qaror topadi.
Milliy o‘yinlar bolalarning kuch va qobiliyatlarini o‘stiradi, ularni hayotga tayyorlaydi. Xalq og‘zaki ijodining boshqa janrlari kabi milliy harakatli o‘yinlar xam uzoq tarix osha bizgacha yetib kelgan. Milliy o‘yinlar orqali bolaning nutqi o‘sadi, aqliy qobliyati rivojlanadi, jismonan epchil va baquvvat bo‘lib o‘sishi ta’minlanadi. O‘zbek milliy o‘yinlari bolalarni imonli, e’tiqodli, aqliy barkamol, sog‘lom qilib tarbiyalashda yordam beradi.
Sport o‘yinlari – bularga voleybol, basketbol, badminton, shaharcha, lapta, stol tennisi, futbol, xokkey kiradi.
Sport o‘yinlarida, eng avvalo, maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarning yosh xususiyatlari hisobga olinadi, shuning uchun faqat sodda, biroz harakat texnikasi qoidalari, o‘yinni tashkil etishning haqiqiy elementlari tanlanadi. Shu tufayli o‘yin omillari katta kishilarda bo‘lganidek, jismoniy va asabiy zo‘riqish uyg‘otmaydi. Ayni paytda ular bolalarda maqsadga intilish, o‘rtoqlik va ma’suliyat hissi hamda sportga muhabbatni tarbiyalaydi.
Ularda bolalar musobaqasi, o‘yin estafetasi elementlari mavjud. Sport o‘yinlari harakatli o‘yinlarni uyushgan holda o‘ynaydigan va harakatli o‘yinni mustaqil tashkil etadigan bo‘lganda asta-sekin joriy etiladi. Sport o‘yinlari harakatli o‘yinlardagidan ko‘proq o‘zini tuta bilishni, uyushqoqlikni, kuzatuvchanlik muayyan harakat texnikasini, harakatning tezkor reaksiyasini egallashni talab qiladi. Agar harakatli o‘yinlarda bolalar ijodiy tashabbus ko‘rsatgan holda turli harakatlardan foydalansalar, sport o‘yinlarida harakatlarning bir qadar chegaralanganligi kuzatiladi, bu mazkur o‘yinning o‘ziga xos xususiyati va harakat faoliyati texnikasining aniqligi bilan belgilanadi.
Sport o‘yinlarida qatnashuvchilar soni aniq belgilangan, ularning vazifalari taqsimlangan, o‘yin muddati vaqti chegaralangan bo‘ladi. O‘yinlarni o‘tkazish shartlari maxsus tayyorlangan joyni, belgilangan maydonchani, tegishli jihoz va inventarlarni talab qiladi.