O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik–iqtisodiyot

Natijalar. Kengligi b bo’lgan, bir xil masofada joylashgan N tirqishlardan o’tgan lazer nuridan difraksion tasvir olinganda, intensivlik taqsimoti tenglama (1) orqali yaxshi muvofiqlikda ifodalanishi mumkin. Intensivlik taqsimoti tirqishning kengiligiga b, tirqishlarning oralig’iga g va tirqishlarning soniga N bog’liq. Tirqishlar soni kam bo’lganda, tirqishning kengligi b geometrik soya sohasiga kengayishni belgilaydi. Ikkilamchi minimumlarning soni tirqishlarning oralig’iga g bog’liq. Tirqishlarning soni N ortishi bilan asosiy maksimum yanada intensivroq bo’ladi; ikkilamchi maksimumlarning intensivligi esa sustlashadi.

5-Rasm.Difraksion tasvirning tirqishlar soniga bog’liqligi (qora chiziq). Qizil chiziq tenglama (1) ga asosan modellashtirishga mos keladi.

Qo’shimcha ma’lumotlar
Qo’sh tirqish uchun bayon qilingan interferension hodisalar fizikaning boshqa bo’limlarida ham kuzatiladi; yerda ular ancha osonroq idrok qilinadi, masalan, suv sirtida qo’sh tirqish ortidagi to’lqinlar. To’lqin modeli fotoelektrik effektlarni va yorug’likning chiqishini talqin qilishdagi yorug’lik kvant gipotezasining zarur sharti hisoblanadi. Kvant mexanikasida qo’sh tirqishdagi tajribalar muhim rol o’ynaydi. Ular zarrachalar interferensiyalangan to’lqinlar kabi
harakatlanishini ko’rsatadi.
Elektromagnit to’lqinlar (yorug’lik) uchun elektr maydon amplitudasining kvadrati intensivlikni ifodalaydi. Modda zarrachalari holida modda to’lqin amplitudasining kvadrati lokalizasiyani (to’lqin ehtimoliyati) ifodalaydi.