O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti qishloq xo‘jalik mahsulotlari sifatini baholash

NAZARIY SAVOLLAR:
1. Polyarimetrik tahlillash usuli qanday usul va nima maqsadda qo‘llaniladi?
2. Saxarimetr asbobi haqida ma’lumot bering.
3. O‘lchovga asoslangan radiatsiya tadqiqot usullarini aytib bering?
4. SU – 4 tipidagi refraktometrning ishlash prinsipini tushuntiring.
5. Organik moddalarning optik aktivligini aniqlash uchun qaysi asboblardan foydalaniladi.


20-AMALIY MASHG‘ULOT


FOTOKOLORIMETRIYAGA DOIR TUSHUNCHALARNI
AMALIY O‘RGANISH


Ishning maqsadi: Fotokolorimetriyaga doir tushunchalarni amaliy o‘rganish.
Fotokolorimetriya biokimyo va tibbiyotda keng tarqalgan tadqiqot usullaridan biridir. 400 dan 800 nm gacha bo‘lgan spektrning ko‘rinadigan hududida rangli moddaning yorug‘lik yutilishini o‘lchashga asoslangan. Usul bir yoki bir nechta to‘lqin uzunliklarida yorug‘likning yutilishini o‘lchash yo‘li bilan eritmadagi rangli moddaning kontsentratsiyasini aniqlash uchun, shuningdek, fermentlarning faolligini aniqlash uchun ishlatilishi mumkin, agar substratlar yoki fermentativ reaktsiya mahsulotlari rangli bo‘lishi mumkin bo‘lsa. reagentlar bilan va spektrning ko‘rinadigan hududida yorug‘likni yutadi.
Miqdoriy fotokolorimetrik tadqiqot usullari Buger-Lambert-Beer yorug‘lik yutilish qonuniga asoslanadi:
I=I₀10^{-kC l}
bu erda I - rangli eritma qatlamidan o‘tadigan yorug‘lik oqimining intensivligi,
I₀ - tushayotgan yorug‘lik oqimining intensivligi,
k- yorug‘likni yutish koeffitsienti,
C - moddaning konsentratsiyasi,
l - eritma qatlamining qalinligi.
Mikrokolorimetr tibbiy fotoelektrik MKMF-1 biologik eritmalarning turli komponentlarini miqdorini aniqlash uchun biokimyoviy tahlilda rangli eritmalarning o‘tkazuvchanligini yoki optik zichligini o‘lchash uchun mo‘ljallangan.
O‘tkazuvchanlikni o‘lchash diapazoni 5 dan 100% gacha, optik zichlik qiymatlari 0 dan 1,3 gacha.
420-650 nm ishchi spektr diapazoni yorug‘lik filtrlari bilan ta’minlanadi. Yorug‘lik filtrlarini tanlash uchun har xil konsentratsiyadagi tekshirilayotgan moddaning 2 ta namunasi qo‘llaniladi va ularning optik zichligi turli yorug‘lik filtrlari bilan o‘lchanadi. O‘rganilayotgan ikkita namunaning optik zichligi orasidagi farq maksimal bo‘lgan yorug‘lik filtri usulning eng katta sezgirligini ta’minlaydi. Tanlangan yorug‘lik filtri faqat o‘rganilayotgan modda tomonidan maksimal darajada so‘rilgan to‘lqin uzunligi diapazonini uzatadi.
Mikrokolorimetr 50 Gts chastotali va 220 V nominal kuchlanishli o‘zgaruvchan tok tarmog‘ida ishlaydi. Mikrokolorimetrni yoqishdan keyin ish rejimini o‘rnatish vaqti 1 soatdan oshmaydi.