O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti iqtisodiyot fakulteti

ko’rsatish vazifasini bajaradi. 

2. Moliyaning taqsimlovchi vazifasi moddiy ishlab chiqarish sohalarida yaratilgan yalpi 

milliy mahsulotni, ayniqsa, uning milliy daromadini tashkil qiluvchi qismini korxonalar, 

iqtisodiyot tarmoqlari, moddiy ishlab chiqarish sohalari, mamlakat hududlari o’rtasida 

taqsimlash va qayta taqsimlashda namoyon bo’ladi. Milliy daromadning bir qismi 

korxona va aholi daromadlaridan turli xil soliqlar olish, renta va bojxona to’lovlari, aksiz 

yig’imlari kabilar orqali davlat qo’lida to’planadi. O’z qo’lida to’plangan milliy 

daromadning katta qismini davlat moliya vositasida aholining ijtimoiy madaniy 

ehtiyojlariga (uy-joy qurilishi, tibbiy xizmat ko’rsatish, maorif, nafaqa va stipendiyalarni 

to’lash va boshqalar), daromadlarning me’yordagi darajasini ushlab turish, milliy 

mudofaani ta’minlash, atrof muhitni muhofaza qilish va shu kabilarga sarflaydi. 

3. Moliyaning rag’batlantiruvchilik vazifasi, birinchidan, yaratilgan mahsulot 

qiymatini taqsimlash jarayoni orqali, ikkinchidan, pul fondlarini tashkil qilish va sarflash 

mexanizmi orqali amalga oshiriladi. Har ikki holda ham moliya ishlab chiqarish 

samaradorligiga, uning pirovard natijasiga, mahsulot sifatiga sezilarli ta’sir ko’rsatadi. 

4. Moliyadan ishlab chiqarish, taqsimlash va iste’mol ustidan nazorat qilish 

vositasi sifatida foydalaniladi. Moliyaviy nazorat korxona (firma)larning moliya 

intizomiga rioya qilish uchun moddiy javobgar bo’lish tizimi, turli soliqlar undirib olish 

va mablag’ bilan ta’minlash tizimi orqali amalga oshiriladi. 

 

 

---

Moliyaviy munosabatlar va ularga xizmat qiluvchi maxsus 

muassasalar jamiyatning moliya tizimini tashkil qiladi. 

Eng avvalo, korxonalar (tarmoqlar) va umumdavlat moliyasini bir-biridan farqlash lozim.