O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi samarqand davlat universiteti kichik biznes va tadbirkorlik fanidan

Kichik biznes koronalariniig hayotiy siklini boshqarishni samarali tashkil etish usullari.

Bozor iqtisodiyotiga o‘tish boshqaruv masalalariga boshqacha munosobatni talab qiladi: ya’ni, ularni xo‘jalik yurituvchi sub’ektini ichkarisidan emas tashqarisidan, ochiq istiqboliga qarashi kerak. Faqat shunday ish bilan tadbirkorlik faoliyatini maqsadini koronalarni hayot siklini hap qanday etapda oshirish mumkin.

Birinchi ikki bosqichda "xo‘jalik sub’ektni tug‘ilishi" va "bolalik davri" Xususiy biznesni tashkil qilish bilan bog‘liq muammolarni, mavjudligi bilan tavsiflidir. Bunga sabab Fapbiy mutaassislar isobi bo‘yicha bankrotlikni deyarli 60% koronani boshqaraolmaslikga va tadbirkorlarni faoliyatini samarasiz rejalashtirilishi sabab deb biladilar.

Kichik koronalar boshqaruvi mehnatni past saviyada taqsimlanishi bilan tavsiflanadi. Bu esa ba’zi bir tadbirkorni haddan tashqari ish bilan bandligini sababi isoblanadi va shuning uchun boshqaruv mehnatni to‘g‘ri taqsimlash tadbirlarni maqsadga muvofiq o‘tkazish va ishlab chiqarish samaradorligini oshirish muim ahamiyatga ega.

Kichik biznes bo‘yicha mutaassislar boshqaruvni maqbul shakllarini izlab topishda quyidagi fikr mulohazalarga ahamiyat beradilar: ar qanday boshqaruv usuli ma’lum vazifa va maqsad bilan bog‘liq bo‘lmog‘i kerak.

Rahbarning ulqi har il maqsadlarga erishishga imkon yaratadi. SHunipg uchun har il turdagi boshqaruv ulqiga to‘g‘ri keladigan vaziyat uchun to‘g‘ri keladigan boshqaruv usulini topishga harakat qiladilar. Bu esa qarorlarni izlash, jalb qilish va bajarilishini, hamda ular oqibatini nazorat qilishni taqozo qiladi.

Kichik biznes koronalarda rabarlikni ishga va odamga mo‘ljallangan takomillashtirilgan usuli keng taraqqiyot topmoqda. Korona rahbarlari ishlovchilarni mehnatini to‘g‘ri tashkil qilishini ta’minlash emas, balki koronani moliyaviy, ma’muriy, tijorat va moddiy boyliklarini to‘g‘ri ishlatish masalasini hal qilishi am kerak.

SHuning uchun boshqaruvni doimiy takomillashtirilishi firmani tez o‘zgaruvchi tashqi majmua ko‘nikish qobiliyatiga bog‘liq, ya’ni tabiiy tashkiliy jarayonlar aralashish ta’sirini pasaytirish o‘rniga ko‘paytirish zarur. O‘z ishining ustasi hisoblangan tadbirkorlar uchun o‘z tashkilotini vaqtida yangilashni o‘z ongi bilan tushunish muhim hisoblanadi. Menejerning birdan-bir asosiy vazifasi – korona taraqqiyotining istiqlolini qurishdir.

Koronaning ishini yashilash uchun rahbarlar tartib intizomini yashilashi ishlovchilar orasida vaziyatlarni, nizolarni bartaraf etishi uning natijasida jamoada psiologik munosabatlarni sog‘lomlashtirishi zarur.

Ular ko‘pincha bunday vaziyatlarni sezishlari, bezovta bo‘lishlari va ularni bartaraf qilishlari zarur. Firmaning rahbari o‘z vaqtida odamlar ongidagi bu kabi qarama-qarshiliklarga tushunib etishi, ishlovchilarni barcha kuch, bilim va tajribalarini korona faoliyatini yashilashga safarbar qilishi lozim.