Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti

3-jadval.
Qogʻozning tola tarkibini aniqlash

Reaktivlar	Tola tarkibni aniqlashdan maqsad	Tola turi
Hersberg; Graff C	Guruh, guruh osti va tola turini aniqlash	Sellyuloza; yogʻoch massasi, tekstil (paxta) tolasi
Brayt; Lofton-Merrit	Oqlangan, yarim oqlangan, oqlanmagan sellyuloza tolasini aniqlash	Bargli va ignali yogʻoch turidan olingan oqlanmagan sellyuloza; Bargli va ignali yogʻoch turidan olingan oqlangan va yarim oqlangan sellyuloza;
Graff C; Stoker-Dyurant	Oqlangan sulfit va sulfat sellyuloza tolasini aniqlash	Bargli va ignali yogʻoch turidan olingan oqlangan sulfitli sellyuloza; Bargli va ignali yogʻoch turidan olingan oqlangan sulfatli sellyuloza
Lofton-Merrit	Oqlanmagan sulfit va sulfat sellyuloza tolasini aniqlash	Bargli va ignali yogʻoch turidan olingan oqlanmagan sulfitli sellyuloza; Bargli va ignali yogʻoch turidan olingan oqlanmagan sulfatli sellyuloza
Graff C	Huddi shunday	Bargli yogʻoch turidan olingan oqlanmagan sulfitli sellyuloza; bargli yogʻoch turidan olingan oqlanmagan sulfatli sellyuloza
Zelleger; Graff C	Bargli va ignali sellyuloza tolasini aniqlash	Ignali yogʻoch turidan olingan sellyuloza; bargli yogʻoch turidan olingan sellyuloza
Graff C	Yogʻoch massasi tolasini aniqlash	Ignali yogʻoch turidan olingan yogʻoch massasi, bargli yogʻoch turidan olingan yogʻoch massasi

Har bir reaktiv usuliyatga koʻra tayyorlanadi. Masalan, Hersberg reaktivi – bu xlor-rux-yod aralashmasi. Reaktivlar 3-jadvalga koʻra tolani toʻliq identifikasiyalashtirishga qadar davomiy ishlatiladi. Har bir reaktiv taʼsiriga koʻra alohida tola komponenti oʻziga mos rangda boʻyaladi.

Miqdoriy tarkib preparatni harakatlanishiga qarab tola miqdorini hisoblash yoʻli bilan aniqlanadi. 2 tadan namunani har birida 300 toladan ortiq, kamida 600 ta tola boʻlishini hisoblash kerak. Shundan soʻng namunadagi har bir komponent protsent ulushi hisoblanadi. Usul aniqligi ±5 % ishonchli ehtimollikda P=0,95.
Qogʻozni ezilishga qarshiligi GOST 13525.8-78 boʻyicha taʼsir qilish orqali (yuzasiga yoki orqa tomonga) aniqlanadi. Sinov natijasi sifatida P₀ – ezilishning absolyut qarshiligi (kPa) – namuna buzilishi paytidagi manometrning oʻrtacha (10 ta namunadan) koʻrsatkichi eʼtiborga olinadi.
Ezilishning nisbiy qarshiligi P_w quyidagi formula orqali aniqlanadi:
,

bu yerda m – sinalayotgan qogʻozning yuza zichligi, g/m².

Ezilish indeksi X (kPa/g) quyidagi formula orqali aniqlanadi:
.