O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi tosnkent moliya instituti

Android Linuxga asoslangan operatsion tizim bo‘lib, asosan 
smartphones and tablet computers kabi touchscreen mobil qurilmalarga 
mo‘ljallangan. 
iOS mobil operatsion tizim bo‘lib, u faqat Apple kompaniyasi 
qurilmalariga mo‘ljallangan. 
Windows Phone Windowsga asoslangan operatsion tizim bo‘lib, 
asosan smartphones and planshed kabi touchscreen mobil qurilmalarga 
mo‘ljallangan. 
BlackBerry mobil operatsion tizim bo‘lib, asosan smartphones and 
planshed qurilmalarga mo‘ljallangan. 
 
O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar 
1. Axborot kommunikatsion texnologiyalarining texnik ta‘minoti nima? 
2. Kompyuterning rivojlanish boskichlari? 
3. Kompyuterning asosiy kurilmalariga ta‘rnif bering? 
4. Kompyuterning ko‘shimcha kurilmalari va ularning vazifasi? 
5. Kompyuterda axborotlarni tashqil etish qanday amalga oshiriladi? 
6. Axborotlarni saqlash va sayta ishlash jarayoniga ta‘rif bering. 
7. Dasturiy ta‘minot nechta turga bo‘linadi? 
8. Apparat dasturiy ta‘minot nima? 
9. Qanday intarfeyslarni bilasiz? 
10. Tizimli dasturiy ta‘minotning asosiy vazifalari nimalardan iborat? 
11. Dasturlash texnologiyasining vositalariga nimalar qiradi? 
12. Dasturlar yaratish vositalari qanday ishlarni bajaradi? 
13. Case-texnologiyasi nima? 
 

---

51 
1.3. Bulutli hisoblash (СLOUD) texnologiyalari 
 
Hozirda bulutli hisoblash tеxnologiyasi ommalashib bormoqda, bulutli 
hisoblash (Cloud Computing) kontsеptsiyasi esa axborot tеxnologiyalari 
rivojlanishining rusumdagi trеndi (tеndеntsiyasi) hisoblanadi. Gartner (axborot 
tеxnologiyalari bozoriga maxsuslashgan tadqiqot va konsalting kompaniyasi) 
baholashlariga ko‘ra, bulut – 2010 yildan buyon tijoratning asosiy prioritеtlaridan 
biriga aylandi. Dunyoning katta AT vеndorlari (sotuvchilari - Microsoft, Amazon, 
Google va h.k.) bulutli hisoblashlarni joriy etmoqdalar. 
Hozirda bulutli hisoblash atamasi zamirida tarmoq orqali so‘rov bo‘yicha 
zarur hisoblash quvvatini olish imkoniyatining mavjudligi tushuniladi (1-rasm), 
bunda foydalanuvchi bu mеxanizmning tafsilotlari ahamiyatga ega emas va u 
―bulut‖dan barcha zaruriyatlarni oladi. Yorqin misol sifatida qidiruv tizimlarini 
kеltirish mumkin, ularning intеrfеysi juda sodda, shu bilan birga ular 
foydalanuvching kеrakli ma‘lumotni qidirish uchun ulkan hisoblash zahiralarini 
taqdim etadi.