Oʻzbekiston respublikasi оliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti

G‘AYIPOV Dilshod, filologiya fanlari doktori, dotsent (UrDU). 
JURNAL 2001-YILDAN CHIQA BOSHLAGAN
●JURNAL
OYDA BIR MARTA NASHR QILINADI
●2022 10(184) 
MUASSIS: Urganch davlat universiteti
●Jurnal O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 
Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligida 2020-yil 11-
noyabrda ro‘yxatdan o‘tgan
●GUVOHNOMА № 1131. 
 

---

11 
ma elektron temperaturasini bildirib, qiymati Al(I) ion o‘tishlar uchun T=1,56 eVga teng ekanligi aniq-
landi. Olingan natija adabiyotlarda olingan natijalar bilan solishtirilda. Bunda (Nd:YAG, 1064nm impuls 
davomiyligi 10 ns) parametrli lazer bilan narmal atmosferada hosil qilingan aluminiy pazmasini Al(I) ion 
o‘tishda electron temperaturasi 1,46 eVga tengligi aniqlangan [14]. Xuddi shunday (Nd:YAG, 1064nm 
impuls davomiyligi 19,7 ns, energiyani 20 mJdan 140 mJgacha oshirilgan) parametrli lazer bilan ta’sir qi-
lish orqali, namunadan 0,5 mm masofada Al(I) ion o‘tishda electron temperaturasi 0,65 eVga tengligi 
ko‘rsatilgan [15]. 
Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, ushbu ishda qattiq agregat holatdagi alyuminiy elementini normal 
atmosfera bosimida to‘lqin uzunligi 1064 nm, impuls davomiyligi 28 ps bo‘lgan Nd: YAG lazer nurla-
nishi ta’sirida hosil bo‘lgan lazer plazma spektroskopik usulda tadqiq qilindi. Namuna sirtini 50 mm/min 
va 500 mm.min tezlikda lazer nurlanishi bilan skanerlashdan hosil bo‘lgan plazma spektr intensivliklari 
farq qilib, bir xil to‘lqin uzunlikda ustma-ust tushganini ko‘rsatdi. 500 mm.min tezlikda lazer nurlanishi 
bilan skanerlashdan hosil bo‘lgan lazer plazmasining asosiy parametrlari erkin elektronlar zichligi va 
ularning temperaturalari aniqlandi. Har bir elementni plazma parametrlarini aniqlash orqali qattiq agregat 
holatdagi aralashmalarni sifat va miqdor jihatdan tahlil qilishga keng imkoniyatlar yaratiladi.