O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi

14.2 Ikkinchi tartibli sirtlar.

Yukoridagi ikkinchi tartibli chizihli sirtlar; Tsilindr, konus, giperboloid, paraboloid va bir kavakli giperboloid ko'rib chihilgan edi. Endi holgan ikkinchi tartibli egri chizihli sirtlar: uch ukli ellepsoid, ellitik paraboloid va ikki kovakli giperboloid parni ko'rib utamiz.

A) Uch o'hli elleptsiond. Elleptsiond diformattsialanayotgan ABSD ellepsning harakati natijasida olinishi mumkin.(137-chizma).

Uning tekisligi h1 tekislikka parallel harakatlanib, o'hlarining uchlari AEBF va CEDF ellipslar bo'ylab siljiydi. Agar bu ellipsoidning AV ,SD va YeF diametrlari o'zaro teng bo'lmasa, ellipioid uch o'hli deyiladi. Agar ulardan ikkitasi teng bo'lib, uchinchisi teng bo'lmasa, hisilgan yoki cho'chilgan aylanish ellipsoida xosil bo'ladi. Agar AB=SD= E π bo'lsa sfera hosil bo'ladi.Ellipsoidani ixtiyoriy tekislik bilan kesganda ellips xosil buladi, xususiy holda aylana hosil bo'lishi mumkin.



137 chizma 138 chizma

b) Elliptik paraboloid. Ellintik paraboloid tekisligi xam tekislikka parallel xolda, o'klarining oxiri AOB va SOD parabolalar bo'ylab sirpanayotgan diformatsiyalanayotgan ellipsning aylana bilan almashtirsak, aylanish paraboloidan hosil bo'ladi.

v) Ikki kovakli pallali zlliptik giperboloid.

Ikki kavakli elliptik giperboloid cheksiz cho'zilgan ikki hismdan iborat (139-chizma).

har bir kovakni hosil hilish uchun, tekisliklari XOU tekislikka parallel diformatsiyalanayotgan ellipsni ikkita giperbola bo'ylab xarakatlantirish lozim. Diformatsiyalanayotgan ellips o'lcham giperbolalar o'lchamiga mos tushadi.



139- chizma 140 -chizma