O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Xalqaro marketing muhitining o‘ziga xos xususiyatlari.
Xalqaro marketing muhitining o‘ziga xos xususiyatlari
Jahon 
iqtisodiyotining 
baynalmilal-
lashuvi:
•
xalqaro 
savdoning 
o‘sishi;
•
xorijda 
sarmoyalar 
kititishning
o‘sishi.
Jahon 
bozorida 
mamlakat 
qudrati-
ning 
o‘sishi.
Valutalarning 
yanada 
erkin 
alma-
shinuvini 
ta’minlovchi 
xalqaro 
tizim-
ning 
vujudga 
kelishi.
1973-yildan 
keyin 
jahon 
daromad-
larining 
neft 
ishlab 
chiqaruvchi
kompaniyalar 
foydasiga 
o‘zgarishi.
Ichki 
bozorlarni 
xorijiy 
raqiblardan
himoyalash 
uchun 
qo‘yilgan 
savdo
to‘siqlari 
sonining 
o‘sishi.
Asta-sekinlik 
bilan 
yangi 
yirik
bozorlarning 
ochilishi 
(XXR, 
A
rab
mamlakatlari 
va 
boshqalar).

67
Xalqaro marketing sohasida qabul qilinadigan asosiy qarorlar
Xalqaro 
marketing 
muhitini
o‘rganish
Tashqi 
bozorga 
chiqish 
maqsadga
muvofiqligi 
haqida 
qaror
Qaysi 
mamlakat 
bozoriga
chiqish 
borasida 
xavf
Marketing 
m
ajmuyi 
tarkibi
 haqida 
qaror
Bozorga 
chiqish 
uslublari
haqida 
qaror
Marketing 
xizmati 
tarkibi
haqida 
qaror
6.4-rasm. Xalqaro marketing sohasida qabul qilinadigan qarorlar.
6.5-rasm. Òovar-xomashyo birjalarining turlari.
Tovar-xomashyo  birjalari
Universal  tovar-
xomashyo
birjalari
Alohida tovarlar
xomashyo
birjalari
2005—2013-yillarda AQSH va dunyo sanoatida rivojlangan
kompaniya (firma)larni keltiring
a
h
o
S
g
n
i
n
a
m
r
i
F
i
m
o
n
h
s
a
l
h
s
i
a
t
y
a
q
i
n
r
a
lt
o
m
u
l’
a
m
,i
r
a
l
z
o
h
ij
s
if
o
,
r
a
l
r
e
t
u
y
p
m
o
K
k
i
m
s
o
k
-
n
o
i
s
t
a
i
v
A
h
s
i
h
s
a
t
r
a
li
h
c
v
o
l‘
o
y
a
v
k
u
y
a
d
t
r
o
p
s
n
a
r
t
a
i
v
A
r
a
lt
a
m
z
i
x
i
g
a
d
i
s
a
h
o
s
r
a
l
k
il
m
i
h
c
i
a
v
t
a
q
v
o
-
q
i
z
O

68
Jahondagi eng yirik tovar xomashyo birjalari
i
r
a
lt
o
l
u
s
h
a
m
o
y
m
i
K
i
r
a
l
k
n
a
b
t
a
r
o
ji
T
h
s
i
r
a
q
i
h
c
b
a
l
h
s
i
t
a
q
v
o
-
q
i
z
O
h
s
il
i
r
u
q
a
v
h
s
i
r
it
h
s
a
l
a
h
i
y
o
L
i
r
a
l
z
o
h
ij
i
g
il
a
j‘
o
x
q
o
l
h
s
i
q
a
v
t
a
o
n
a
S
h
s
i
r
e
b
b
i
z
a
k
t
e
y
a
v
h
s
a
r
‘
o
,
h
s
i
h
s
a
t
k
u
y
il
a
q
r
o
a
t
h
c
o
P
a
y
i
g
r
u
ll
a
t
e
M
i
r
a
l
m
s
i
q
t
o
y
it
h
e
a
v
it
r
o
p
s
n
a
r
t
li
b
o
m
o
t
v
A
i
r
a
lt
o
l
u
s
h
a
m
tf
e
n
a
v
h
s
a
l
a
z
o
t
tf
e
N
h
s
il
i
q
a
z
a
f
o
h
u
m
i
n
k
il
t
a
m
o
l
a
s
a
v
a
k
it
v
e
s
t
a
m
r
a
F
h
s
i
r
it
h
s
a
l
a
y
il
o
m
il
q
o
m
r
a
t
p
‘
o
k
i
n
r
a
l
z
o
‘
g
o
q
il
t
a
m
m
i
Q
i
r
a
l
b
o
b
s
a
t
a
r
o
z
a
n
-
v
o
h
c
l‘
o
,
o
t
o
f
,
n
a
F
a
k
it
e
m
s
o
k
,
n
u
v
o
S
a
y
i
s
t
a
k
i
n
u
m
m
o
k
e
l
e
T
r
/
T
r
a
l
o
y
h
s
a
m
o
x
r
a
v
o
T
i
h
s
i
n
a
l
m
o
n
g
n
i
n
a
jr
i
B
.
1
ll
a
t
e
m
il
g
n
a
R
k
r
o
Y
-
u
y
N
,
n
o
d
n
o
L
.
2
i
r
a
lt
o
l
u
s
h
a
m
n
o
D
n
n
i
V
,
n
e
p
r
e
v
t
n
A
,
m
a
d
r
e
t
s
m
A
ip
,
n
a
li
M
,
g
e
o
g
a
k
i
h
C
,
m
a
d
r
e
tt
o
R
,
n
o
d
n
o
L
,l
u
p
r
e
v
i
L
.
3
r
a
k
a
h
S
k
r
o
Y
-
u
y
N
,
n
o
d
n
o
L
,
g
r
u
b
m
a
G
.
4
a
v
h
a
Q
,
k
r
o
Y
-
u
y
N
,
n
o
d
n
o
L
,
g
r
u
b
m
a
G
,
m
a
d
r
e
t
s
m
A
r
u
p
a
g
n
i
S
.
5
y
ii
b
a
T
p
i k
a
e
g
o
K
,
a
m
a
g
o
k
o
I
.
6
k
u
h
c
u
a
k
y
ii
b
a
T
-
u
y
N
,
n
o
d
n
o
L
,
r
u
p
m
u
L
-
a
l
a
u
K
,
m
a
d
r
e
t
s
m
A
k
r
o
Y
.
7
n
u
J
n
o
d
n
o
L
,
a
tt
u
k
l
a
K
.
8
a
t
x
a
P
,
k
r
o
Y
-
u
y
N
,l
u
p
r
e
v
i
L
,
y
e
b
m
o
B
,
a
y
i
r
a
d
n
a
k
s
I
o
g
a
k
i
h
C
,
n
a
e
l
r
O
-
u
y
N

69
6.6-rasm. Birja tovarlarining guruhlanishi.
Energetika
xomashyolari
Neft,  dizel  yoqil-
g‘isi,  benzin,  ma-
zut,  propan
Rangli va
qimmatbaho
materiallar
Mis,  alumin,
qo‘rg‘oshin,  rux,
qalay,  nikel,  oltin,
kumush, platina va
boshq.
Don
mahsulotlari
Bug‘doy,  makka-
jo‘xori,  suli,  jav-
dari,  arpa,  sholi
Moy olinadigan
o‘simliklar
urug‘lari va
ulardan qayta
ishlangan
mahsulotlar
Zig‘ir va paxta chi-
giti,  soya,  duk-
kakli o‘simlik
urug‘i va mevalari,
soya moyi, soya
shroti
Oziq-ovqat va
lazzatli
mahsulotlar
Shakar  xomashyo-
si,  tozalangan  sha-
kar,  qahva,  kakao,
dukkaklilar,  kar-
toshka,  o‘simlik
moylari,  ziravor-
lar,  tuxum,  apelsin
sharbati,  konsen-
trati,  yeryong‘oq
va boshq.
To‘qimachilik
sanoati
xomashyolari
Paxta tolasi, jun,
tabiiy va sun’iy
ipak, yuvilgan jun
va boshq.
Sanoat
xomashyolari
Kauchuk,  yog‘och,
taxta materiallari,
fanera va boshq.
Birja
tovarlari

70
ÒALABALARNING  BILIMLARINI JORIY VA ORALIQ
NAZORATI ASOSIDA BAHOLASH UCHUN
TEST SAVOLLARI
1. Bozor turlaridan qaysilari to‘g‘ri?
A. Iste’mol tovarlari, ishlab chiqarish vositalari bozori va xiz-
matlar, qimmatli qog‘ozlar, intellektual tovarlar va bosh-
qalar.
B. Ishlab chiqarish vositalari bozori, agrofirma va xalq xo‘jaligi
ta’minoti.
C. Jahon bozori, mintaqaviy bozor va boshqalar.
D. Mahalliy bozor, dehqon bozori, iste’molchi bozori.
E. Iste’mol va xizmatlar bozori.
2. Òovar harakati turlari:
A. Òovar ishlab chiqaruvchi vositachilarsiz tovarni sotadi.
B. Òovar egasi vositachilar orqali tovarni sotadi.
C. Òovar egasi savdo tashkilotlari orqali tovarni sotadi.
D. Òovar egasi tovarni ulgurji va chakana savdo do‘konlari orqali
sotadi.
E. Yuqoridagilarning barchasi orqali sotadi.
3. Makromarketing  nima  degani?
A. Makromarketing mamlakatning jami xo‘jaligi miqyosidagi
mahsulotlarni  yaratish  va  uning  pirovard  iste’molchiga
tomon ko‘chishi.
B. Butun  mamlakat  bo‘yicha  moddiy  boyliklar  va  xizmatlar
oqimini boshqarishni tartibga solishdan iborat.
C. Konsern, assotsiatsiya, vazirliklar darajasidagi bozor muam-
molarining yechimini topish.
D. Korxona miqyosidagi bozor faoliyati.
E. Korxona (firma) yoki uning yuqori tashkilotlari faoliyatiga
ta’sir  ko‘rsatish.

71
4. Xalqaro  marketing  strategiyasining  ikki  muqobil  ko‘rinishini
aniqlang:
A. Rasmiy va norasmiy.
B. Standart va nostandart.
C. Òabaqalangan va tabaqalanmagan.
D. Yuqorida qayd etilgan javoblar birgalikda to‘g‘ri.
E. Òo‘g‘ri javob yo‘q.
5. Xalqaro faoliyatni uyushtirishning shakllarini aniqlang:
A. Eksport,  qo‘shma  korxonalar  tashkil  etish  va  bevosita
egalik.
B. Import,  qo‘shma  korxonalar  tashkil  etish    va  bevosita
egalik.
C. Standart va nostandart.
D. Yuqoridagi javoblar birgalikda to‘g‘ri.
E. Òo‘g‘ri javob yo‘q.
6.  Xalqaro  tovar  aylanishini  ta’minlaydigan  muammolarni
aniqlang:
A. Rasmiy va norasmiy.
B. Xalqaro  yuk  tashish  bo‘yicha  transport  vositalari  ekspe-
ditorlik muammolari.
C. Xalqaro hisob-kitoblarni olib borish muammolari.
D. Yuqorida qayd etilgan javoblar birgalikda to‘g‘ri.
E. Òo‘g‘ri javob yo‘q.
7.  Fors-major holati deganda nimani tushunasiz?
A. U  shunday  holatki,  kontrakt  tuzuvchi  tomonlarning  xo-
hish-istagi, ixtiyoriga hamda aybiga asoslanmagan, ko‘zda
tutilmagan  holatlar  tushuniladi.
B. Biron-bir tomonning inqirozga  yuz  tutishi  sababli, kon-
trakt shartnomalari bajarilmaslik  holati.
C. Yuqorida  qayd  etilgan  javoblarning  barchasi  to‘g‘ri.
D. Òo‘g‘ri  javob  yo‘q.

72
8.  Reeksport — bu:
A. Import.
B. Oldin xorijdan keltirilgan tovarlarni, ularga ishlov bermas-
dan mamlakat tashqarisiga chiqarish.
C. Oldin xorijdan keltirilgan tovarlarni,  ularga  to‘la  yoki  qis-
man ishlov berib, mamlakat tashqarisiga  chiqarish.
D. Qayd etilgan javoblarning hammasi to‘g‘ri.
E. Òo‘g‘ri javob  yo‘q.
9.  Quyidagilardan qaysi biri xalqaro tashkilot emas?
A. ISO,  OPEK.
B. GAÒÒ,  MEK.
C. «O‘zdavstandart»,  «Gosstandart».
D. Yuqoridagi javoblarning barchasi to‘g‘ri.
E. A va B  javoblari to‘g‘ri.
10. Quyidagilardan marketingning asosiy funksiyalarini belgilang:
A. Òijorat va notijorat.
B. Tahliliy,  savdo-sotiq.
C. Ishlab  chiqarish,  boshqaruv  va  nazorat.
D. Yuqorida  qayd  etilgan  barcha  javoblar to‘g‘ri.
E. Òo‘g‘ri javob  yo‘q.

73
7.7-rasm. Òovarlarning xarid qilish va keyingi xaridor
xatti-harakati bosqichlari.
TOVAR  TANLOVI
Atrofdagi
shaxslarning
munosabati
Tovar
xaridi
Xaridorning
shaxsiy
munosabati
Tovar
xaridor
didiga mos
Tovar  ku-
tilgan dara-
jada emas
Foydalanish
Tovardan
vaqtincha
foydalanib
turish
Tovarni
darhol qay-
tarib  berish
Yangi  tovar
xarid
qilish
Tovardan
voz  kechish
Ijaraga berish
Sotib
yuborish
Tashlab
yuborish  (voz
kechish)

74
ÒALABALARNING BILIMLARINI JORIY VA ORALIQ
NAZORATI ASOSIDA BAHOLASH UCHUN
TEST SAVOLLARI
1.  Raqobatbardoshlik omillarini to‘g‘ri aniqlang:
A. Òovar,  baho,  sotish  yo‘llari.
B. Òovar,  baho,  sotish  yo‘llari  va  tovarlarning  bozordagi
harakati.
C. Reklama.
D. Òovar  sifati.
E. Baho.
2. Òovarning bozordagi hayotiy yo‘lining o‘sish bosqichida raqo-
batchilar soni qay tarzda bo‘ladi?
A. Ko‘p  bo‘ladi.
B. Doimiy o‘sib boruvchi bo‘ladi.
C. Kamayib boruvchi bo‘ladi.
D. Ko‘p  bo‘lmaydi.
E. Noto‘g‘ri javob yo‘q.
3. Òovarning bozordagi hayotiy yo‘lining bozorga kirish bosqichida
raqobatchilar soni qay tarzda bo‘ladi?
A. Ko‘p  bo‘ladi.
B. Doimiy o‘sib boruvchi bo‘ladi.
C. Kamayib boruvchi bo‘ladi.
D. Ko‘p  bo‘lmaydi.
E. Noto‘g‘ri javob yo‘q.
4.  Òovarning  bozordagi  hayotiy  yo‘lining  tushkunlik  bosqichida
raqobatchilar soni qay tarzda bo‘ladi?
A. Ko‘p  bo‘ladi.
B. Doimiy o‘sib boruvchi bo‘ladi.
C. Kamayib boruvchi bo‘ladi.
D. Ko‘p  bo‘lmaydi.
E. Noto‘g‘ri javob yo‘q.

75
5.  Òovarning bozordagi hayotiy yo‘lining bozorga kirish bosqichida
ishlab chiqaruvchilarning strategiyasida qaysi shartlar bajarilishi
zarur?
A. Bozorni  kengaytirishning  ustuvor  yo‘nalishi  bo‘lishi
kerak.
B. Bozorga chuqur kirib borishning ustuvor yo‘nalishi bo‘lishi
kerak.
C. Bozorda o‘z ulushini saqlab qolish uchun kurashning us-
tuvor  yo‘nalishi  bo‘lishi  kerak.
D. Ishlab chiqarish rentabelligini oshirishning ustuvor yo‘na-
lishi bo‘lishi kerak.
E. Noto‘g‘ri javob yo‘q.
6.  Òovarning  bozordagi  hayotiy  yo‘li  o‘sishi  bosqichida  ishlab
chiqaruvchilarning  strategiyasi  qanday  bo‘ladi?
A. Bozorni kengaytirishning ustuvor yo‘nalishi bo‘lishi kerak.
B. Ishlab  chiqarish  rentabelligini  oshirishning  ustuvor  yo‘-
nalishi bo‘lishi kerak.
C. Bozorga chuqur kirib borishning ustuvor yo‘nalishi bo‘lishi
kerak.
D. Bozorda  o‘z  ulushini  saqlab  qolish  uchun  kurashning
ustuvor  yo‘nalishi  bo‘lishi  kerak.
E. Noto‘g‘ri javob yo‘q.
7.  Òovarning  bozordagi  hayotiy  yo‘li  yetilishi  bosqichida  mar-
keting  harakatlari  qanday  bo‘ladi?
A. Bozorni kengaytirishning ustuvor yo‘nalishi bo‘lishi kerak.
B. Ishlab  chiqarish  rentabelligini  oshirishning  ustuvor  yo‘-
nalishi bo‘lishi kerak.
C. Bozorga chuqur kirib borishning ustuvor yo‘nalishi bo‘lishi
kerak.
D. Bozorda  o‘z  ulushini  saqlab  qolish  uchun  kurashning
ustuvor  yo‘nalishi  bo‘lishi  kerak.
E. Noto‘g‘ri javob yo‘q.

76
8.  Òovarning  bozordagi  hayotiy  yo‘lining  tushkunlik  bosqichida
ishlab chiqaruvchilar strategiyasi qanday bo‘ladi?
A. Bozorni kengaytirishning ustuvor yo‘nalishi bo‘lishi kerak.
B. Ishlab chiqarish rentabelligini oshirishning ustuvor yo‘na-
lishi bo‘lishi kerak.
C. Bozorga chuqur kirib borishning ustuvor yo‘nalishi bo‘lishi
kerak.
D. Bozorda o‘z ulushini saqlab qolish uchun kurashning us-
tuvor  yo‘nalishi  bo‘lishi  kerak.
E. Noto‘g‘ri javob yo‘q.
9. Narxsiz raqobatda:
A. Òovarlarga yuqori narx belgilanadi.
B. Òovarlarga past narx belgilanadi.
C. Òovar  zamonaviy  dizayni,  yuqori  sifat,  servis  xizmati,
ishlab  chiqaruvchi  korxonaning  imiji  asosiy  omillarga
aylanadi.
D. Òo‘g‘ri javob yo‘q.
E. Barcha javoblar to‘g‘ri.
10. G‘irrom raqobatda:
A. Òovarlarga yuqori narx belgilanadi.
B. Òovarlarga past narx belgilanadi.
C. Sanoat  josusligi  unsurlaridan  foydalanib,  sifati  past,  qal-
baki tovarlar ishlab chiqariladi.
D. Faqat yuqori sifatli tovarlar ishlab chiqariladi.
E. Òo‘g‘ri javob yo‘q.

77
I. Mavzu yuzasidan talaba tasavvurga ega bo‘lishi
kerak  bo‘lgan  masalalar
1. Sanoat tovarlari  marketingining  o‘ziga  xos xususiyatlarini
bayon  eting.
2. Yangi tovar ishlab chiqarish bosqichlarini izohlang.
3. Ishlab chiqarish omillarining sanoat tovarlari marketingi-
dagi  tutgan  o‘rnini  tushuntirib  bering.
4. Novatorlik harakatlarining samaradorligi nimalarga bog‘liq?
5. Sanoat tovarlari marketingida ekspluatatsion sinovlar qay
tarzda amalga oshiriladi?
II. Amaliy mashg‘ulotga tayyorlanishda tavsiya
etiladigan  adabiyotlar
1. I.A. Karimov.  O‘zbekiston  iqtisodiy  islohotlarni  chuqur-
lashtirish yo‘lida. T., «O‘zbekiston», 1995.
2. I.A.  Karimov.  O‘zbekiston  —  bozor  munosabatlariga
o‘tishning o‘ziga xos yo‘li. Ò., «O‘zbekiston», 1996.
3. I.A. Karimov. Barcha reja va dasturlarimiz vatanimiz taraq-
qiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga xizmat qi-
ladi. T., «O‘zbekiston», 2011.
4. I.A. Karimov. Bosh maqsadimiz — keng ko‘lamli islohotlar
va modernizatsiya yo‘lini qat’iyat bilan davom ettirish. «Xalq so‘zi»
gazetasi,  2013-yil  19-yanvar.
5. Æ.Ì. Ýâàíñ, Á. Áåðìàí. Ìàðêåòèíã. Ì., 1990.
6. Ô. Êîòëåð. Îñíîâû ìàðêåòèíãà. Ì., «Ïðîãðåññ»,1991.
7. P.  Nosirov,  Sh.  Abdullayeva.  Marketing  —  bozor  iqtiso-
diyotining asosi. Ò., «O‘zbekiston», 1994.
8.  À.Í.  Ðîìàíîâ.  Ìàðêåòèíã.  Ì.,  «Áàíêè  è  áèðæè»
ÞÍÈÒÈ,  1995.
9. S.S. G‘ulomov. Marketing asoslari. Ò., «O‘zbekiston»,1996.
10. Æ.Æ. Ëàìáåí. Ñòðàòåãè÷åñêèé ìàðêåòèíã. Ïåð. ñ ôð.
Ñ.-Ïá.,  1996.
11.  J.  Jalolov.  Marketing.  Oliy  o‘quv  yurtlari  uchun  o‘quv
qo‘llanma. Ò., 1999.
8-amaliy  mashg‘ulot
SANOAT  TOVARLARI  MARKETINGINING
O‘ZIGA  XOS  XUSUSIYATLARI

78
12. A.A. Fattohov va boshq. Marketing: boshqaruvning bozor
konsepsiyasi. Ò., 1999.
13. J. Jalolov. Marketing tadqiqotlari. O‘quv qo‘llanma.
Ò.,  ÒDIU,  1999.
14. Â.È. Áåëÿåâ. Ìàðêåòèíã: îñíîâû òåîðèè è ïðàêòèêè.
4-å èçä., ïåðåðàá. è äîï. Ì., «KNORUS», 2010.
15.  M.S.  Qosimova,  M.A.  Yusupov,  Sh.J.  Ergashxo‘jayeva.
Marketing. Darslik. Ò., ÒDIU, 2010.
16. A.Sh. Bekmurodov, M.S. Qosimova, Sh.J. Ergashxo‘jayeva.
Strategik marketing. O‘quv qo‘llanma. T., 2010.
17. Ë.Å. Áàñîâñêèé. Ìàðêåòèíã. Êóðñ ëåêöèé. Ì., «INFRA-
M»,  2010.
18. Ò.Ñ. Áðîííèêîâà. Ìàðêåòèíã: òåîðèÿ, òåîðèÿ, ïðàêòèêà.
Ó÷åáíîå ïîñîáèå. 2-å èçä., ïåðåðàá. è äîï. Ì., «KNORUS», 2010.
Internet saytlari
1.  O‘zbekiston  Respublikasi  hukumati  rasmiy  veb-sayti,
www.gov.uz.
2. O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi rasmiy
veb-sayti,  www.stat.uz.
 III. Mavzuni mustahkamlash yuzasidan amaliy topshiriqlar
1-topshiriq
Òovar  birligini  ifodalovchi  tavsiflarni  jadvalning  tegishli  us-
tunlariga yozing:
1. Montaj;
2. Qadoqlash;
3. Asosiy  foyda;
4. Sotuvdan  keyingi xizmat;
5. Òashqi  bezak;
6. Kreditlash;
7. Kafolat;
8. Xususiyat;
9. Sifat.
Òovar tavsifi
2-topshiriq
Òovarlar  taklifi  uchun  ularning  tavsifini  tuzing  va  uni  is-
te’molga ahamiyatlilik jihatlari bo‘yicha tartibga soling:
r
/
T
t
o
l
u
s
h
a
m
i
g
a
d
a
j
e
R
b
a
l
h
s
i
n
a
t
a
q
i
q
a
H
r
a
v
o
t
n
a
g
li
r
a
q
i
h
c
-
h
s
a
ll
a
m
m
a
k
u
M
r
a
v
o
t
n
a
g

79
a)  elektr  choynak;
b)  qo‘l  soati;
d)  yengil  avtomobil;
e)  o‘g‘it;
f)  stol  lampasi;
g)  modalar  jurnali.
3-topshiriq
Quyidagi  tovar  (xizmat)lar  hozirda  qaysi  hayotiy  davr  bos-
qichini o‘tayapti?
Javoblarni jadvalga joylang:
a) «billiard» o‘yini xizmatlari;
b) «Kola» salqin ichimligi;
d) «Tiko» yengil avtomobili;
e)  kiyimlarni  kimyoviy  tozalash;
f)  audio  kompakt-disklari;
g)  «Bonakva»  mineral  suvi.
r
/
T
1
2
3
4
5
4-topshiriq
Quyidagi  tovarlar  uchun  taklif  etiladigan  xizmat  (servis)