O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi z. Nishanova, D. Qarshieva

10. Ekzaltr tiplar 
Bu tipdagi insonlar muloqotga o‘ta kirishimli, sergap, ko‘ngilchan. Ko‘pincha bunday odamlar 
bahslashadilar, 
lekin 
baxsni 
ochiqdan-ochiq 
kelishmovchiliklarga 
olib 
bormaydilar. 
Kelishmovchilik vaziyatlarda ham passiv, ham aktiv bo‘lishlari mumkin. Shu bilan birga ular 
do‘stlari va yaqinlariga g`amxo‘r, mehribon va ularga bog`lanib qolganlar.
 
8.4.Shaxs psixodiagnostikasida ob‟ektiv va situatsion testlardan foydalanish muammolari 
Shaxs psixodiagnostikasida foydalaniladigan metodlarni uch nuqtai nazardan qarab chiqish 
mumkin. 
1.―Ob`ektiv nuqtai‖ nazar – diagnostika faoliyatni bajarishning usullari(xususiyatlari) va 
muvaffaqiyati (natijaliligi) asosida amalga oshiriladi. 
2.‖Sub`ektiv‖ nuqtai nazar – diagnostika o‘zi haqida beriladigan ma`lumotlar, shaxs o‘zining
xususiyatlari, u yoki bu vaziyatdagi xulq-atvorini tavsiflash asosida amalga oshiriladi. 
3.‖Proektiv‖ nuqtai nazar - diagnostika tashqi neytral, shaxsga taalluqli bo‘lmagan ma`lum
ma`noda noma`lumligi tufayli proektsiya ob`ekti bo‘lgan material bilan o‘zaro ta`sir 
xususiyatlarini tahlil qilish asosida amalga oshiriladi. 

---

Inson individualligi ko‘rinishlarini diagnostika qilishdagi obektiv nuqtai nazar ikki xil 
metodikalarning hosil bo‘lishiga olib keldi. Bular shaxs testlari va intellekt testlaridir. Ulardan 
birinchisi insonning intellektual bo‘lmagan xususiyatlarini aniqlashga mo‘ljallangan. Ikkinchisi 
esa uning intellektual darajasini aniqlashga qaratilgan. SHaxs testlarini harakat testlari (maqsadga 
yo‘nalgan shaxs testlari) va vaziyatli testlarga ajratish mumkin. Intellektual rivojlanish darajasini 
diagnostika qilish ko‘pgina intellekt testlari yordamida amalga oshiriladi. Ob`ektiv nuqtai nazar 
doirasida yana ikki gruruh testlarni ajratish mumkin: Bular maxsus qobiliyatlar testlari va 
yutuqqa erishish testlari. Sub`ektiv nuqtai nazarda ko‘proq so‘rovnomalar o‘tkaziladi, proektiv
nuqtai nazar shaxsni o‘rganishning proektiv metodikalari yordamida amalga oshiriladi.