Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus

Maʼlumotlar bazasi.
Ma’lumotlar bazasi odatda o’z ma’lumotlarini jadvallarga tuzadi, blockchain esa, nomidan ko’rinib turibdiki, o’z ma’lumotlarini bir-biriga bog’langan bo’laklarga (bloklarga) tuzadi. Ushbu ma’lumotlar strukturasi markazlashtirilmagan holatda amalga oshirilganda ma’lumotlarning qaytarilmas vaqt jadvalini yaratadi. Blok to’ldirilganda, u toshga o’rnatiladi va bu vaqt jadvalining bir qismiga aylanadi. Zanjirdagi har bir blok zanjirga qo’shilganda aniq vaqt tamg’asi beriladi.
Blokchain – umumiy ma’lumotlar bazasi turi bo’lib, u ma’lumotlarni saqlash usuli bilan odatiy ma’lumotlar bazasidan farq qiladi; blokchainlar ma’lumotlarni bloklarda saqlaydi, keyinchalik kriptografiya orqali bir-biriga bog’lanadi.
Yangi ma’lumotlar kelganda, u yangi blokga kiritiladi. Blok ma’lumotlar bilan to’ldirilgandan so’ng, u oldingi blokga bog’lanadi, bu esa ma’lumotlarni xronologik tartibda zanjirband qiladi. 
Bitcoin holatida blockchain markazlashtirilmagan tarzda qo’llaniladi, shuning uchun hech bir shaxs yoki guruh nazoratga ega bo’lmaydi, aksincha, barcha foydalanuvchilar birgalikda nazoratni saqlab qoladilar.
Markazlashtirilmagan blockchainlar o’zgarmasdir, ya’ni kiritilgan ma’lumotlarni qaytarib bo’lmaydi. Bitcoin uchun bu tranzaktsiyalar doimiy ravishda qayd etilishi va har kimga ko’rinishini anglatadi.

Dastur haqida

1-rasm