O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim maxsus ta’lim vazirligi

Yig‘ilishdatizimdaamalgaoshirilayotganishlarmuhokamaqilindi.

Prezidentimizmaktabgachata’limtizimidagiholatnihududlarkesimidatahlilqilib, o‘zyechiminikutayotganmuammovakamchiliklargato‘xtaldi. Xususan, joylardagimaktabgachata’limmuassasalaridakadrlarta’minotivasalohiyatiyetarliemasligi, sohada 57 mingdanortiqmutaxassislarmehnatqilayotganbo‘lsa-da, ularning 85 foizinio‘rtama’lumotlikadrlartashkiletayotganifarzandlarimiznimaktabta’limiga talab darajasidatayyorlashimkoninibermayotganita’kidlandi.

Maktabgachata’limmuassasalarigabolalarbadiiyadabiyotlariyillardavomidayetkazibberilmagani, ota-onalardabog‘chaganisbatanishonchyo‘qolgani, maktabgachata’limtizimidayillardavomidako‘plabmuammolaryig‘ilibqolganitanqidostigaolindi.

Shuningdek, ko‘pginamahalliyhokimliklartomonidanmaktabgachata’limmuassasalarifaoliyatiuchunzarursharoityaratilmagani, bog‘chabinolaribo‘m-bo‘shturgani, ulardansamaralifoydalanishyo‘lgaqo‘yilmaganigaalohidae’tiborqaratilib, mutasaddirahbarlarningbuboradagihisobotlaritinglandi.

Yig‘ilishdaqaydetilgankamchiliklarnibartarafqilishmaqsadida 2018 yilningbirinchiyarmidaamalgaoshirilishilozimbo‘lganqatorstrategikvazifalarbelgilabberildi.

Birinchidan, 2017 — 2021 yillargamo‘ljallangan Dastur asosidabog‘chalarqurishvarekonstruksiyaqilishishlarijadaldavomettirilishita’kidlandi.

2018 yilDavlatbudjetidan 427 bog‘chadaqurilish-ta’mirlashishlarinibajarishuchun 771 milliard so‘mmablag‘ ajratish (jumladan, 14 tasiniyangidanqurish, 256 tasinirekonstruksiyaqilishva 157 tasinikapitalta’mirlash) bo‘yichatopshiriqberildi.

Bu jarayondazamonaviyqiyofagaegabo‘lgan 50, 100 va 150 o‘rinlibog‘chabinolariloyihalariqisqamuddatdaqaytaishlabchiqilishivabundahududlarsharoitihisobgaolinishi, inshootlarqishdaissiq, yozdasalqinbo‘lishi, bolalarningyuvinishi, ovqatlanishi, mashg‘uloto‘tkazishi, o‘ynashi, uxlashiuchunbarchasharoityaratilishi, oshxonaalohidajoylashishi, engasosiysi, yangibinolarqurilishidabolalargata’lim-tarbiyaberishjarayoninitashkiletishbo‘yichaqo‘yilayotgantalablarqat’iyinobatgaolinishilozimligita’kidlabo‘tildi.

Ikkinchidan, davlat-xususiysherikchilikasosidayangiturdagimaktabgachata’limmuassasalarinifaoltashkiletishkerakligiqaydetildi. Bu masaladaengmuhimmuammo — sarmoyaekanliginihisobgaolib, tashkiletiladigannodavlatta’limmuassasalariga har tomonlamako‘maklashish, keraklikreditmablag‘lariniajratishuchun har birviloyatgatijoratbanklaribiriktirildi.

O‘zbekistonRespublikasiVazirlarMahkamasi, Qoraqalpog‘istonRespublikasiVazirlarKengashi, viloyatlarva Toshkent shaharhokimliklarizimmasigabolalarnimaktabgachata’limgaqamrabolishdarajasinikeskinoshirishbo‘yichahududiydasturlarishlabchiqish, bunda har birtumanvashaharda 10 — 15 ta yangi, jumladan, davlat-xususiysherikchilikmexanizmiasosidamaktabgachata’limmuassasasinitashkiletishvazifasiyuklatildi.

Xususiybog‘chalargakattaimtiyozlarberilgani, jumladan, 2018 yil 1 yanvardanboshlab, 5 yildavomidaxususiybog‘chalartomonidantabiiygazvaelektrenergiyasiuchunsarflanadiganmablag‘ningyarmiDavlatbudjetihisobidanqoplanishita’kidlandi. Bu ulargato‘lanadiganto‘lovlaroshibketmasliginita’minlaydi.

Uchinchidan, bog‘chalardabolalarnisog‘lomovqatlantirishvaulargaberilayotganoziq-ovqatmahsulotlarisifatinita’minlashgaalohidae’tiborqaratishzarurligiqaydetildi. Shundankelibchiqib, buninguchunajratilayotganmablag‘ miqdorinioshirishchorasiniko‘rishyuklatildi.

Qoraqalpog‘istonRespublikasiVazirlarKengashi, viloyatlarhokimliklariga 2018 yildanboshlab har birmaktabgachata’limmuassasasiga 10 — 15 nafarfermernisifatlioziq-ovqatmahsulotlariniarzonnarxlardayetkazibberishuchunbiriktirishtopshirildi.

Bolalarbog‘chalarigatayyorsifatliissiqovqatyetkazibberadigandavlatkorxonasitashkiletishva “Ketring” xizmatiniyo‘lgaqo‘yishmexanizminiishlabchiqishvazifasiqo‘yildi.

To‘rtinchidan, bog‘chalardata’lim-tarbiyavatibbiyxizmatsifatinioshirishgaalohidae’tiborqaratildi. Jumladan, 2018 yilimaktabgachata’limmuassasalariniJanubiyKoreyatajribasiasosidauslubiyvadidaktiko‘yinlar, o‘yinchoqlar, mebelvaboshqatexnikvositalarbilanta’minlashme’yorlariishlabchiqiladi.

Maktabgachata’limgaqo‘yiladigandavlattalablari, ta’lim-tarbiyadasturlariniilg‘orxorijiytajribalarasosidatakomillashtirish, ulardabolalargao‘qishvayozishniturlio‘yinlarorqalio‘rgatishninazardatutishlozimligita’kidlandi.

Yuqorimalakalitarbiyachivamurabbiykadrlarnitayyorlashvamalakasinioshirishmasalasigaalohidae’tiborqaratilib, buboradaMaktabgachata’limvazirligitizimidaMaktabgachata’limmuassasalarirahbarvamutaxassislariniqaytatayyorlashvaularningmalakasinioshirishinstitutifaoliyatitakomillashtirilishiqaydetildi.

Mazkurinstitutdazamonaviyqaytatayyorlashvamalakaoshirishkurslariniyo‘lgaqo‘yishorqalitizimdagirahbarvapedagogkadrlarsalohiyatiniuzluksizoshiribborish, shuningdek, ilg‘orpedagogikusulvauslublarishlabchiqish, o‘quvvao‘quv-metodikadabiyotlarningyangiavlodiniyaratishvanashretishnitashkiletishgaalohidae’tiborqaratildi.

Shuningdek, maktabgachata’limuchunkadrlartayyorlaydiganinstitutlarningqabulkvotalarini real ehtiyojdankelibchiqibbelgilashhamdamaktabgachata’limpedagoglarigaqo‘yiladigantalablarniqaytako‘ribchiqishtopshirildi.

Beshinchidan, maktabgachata’limsohasinitakomillashtirishbo‘yichaxorijiyinvestitsiyalarnikengjalbqilishvazifasiqo‘yildi. Jumladan, JahonbankiningTa’limda global hamkorliktashkilotibilanhamkorlikda “Bolalarni ilk yoshdanrivojlantirishnitakomillashtirish” loyihasidoirasida 2019 — 2022 yillarda 10 million dollar miqdoridagi grant va 50 million dollar miqdoridagiimtiyozlikreditnimaktabgachata’limsohasinirivojlantirishgayo‘naltirishbo‘yichaloyihakonsepsiyasiishlabchiqishzarurligita’kidlandi.

Oltinchidan, maktabgachata’limsohasigaoidme’yoriy-huquqiyhujjatlarbazasinitubdantakomillashtirishmasalasigaalohidae’tiborqaratildi. Shu maqsaddaVazirlarMahkamasivaMaktabgachata’limvazirligigailg‘orxorijiytajribaasosida “Maktabgachata’limto‘g‘risida”giqonunloyihasiniishlabchiqishtopshirildi.

Yettinchidan, Davlatarxitekturavaqurilishqo‘mitasigategishlivazirlikvaidoralarbilanbirgalikdabog‘chalarniqurishvarekonstruksiyaqilishishlariniloyihalashnitubdanqaytako‘ribchiqishyuklatildi.

Maktabgachata’limsifati — ertangikunimiznihalqiladigan masala. Maktabgachata’limsohasinirivojlantirishfaqatginayangitashkiletilganvazirlikningvazifasiemas. Bu Prezident, Bosh vazirvauningo‘rinbosarlaridanboshlab, tumanhokimi, engquyiidorarahbarigacha — barchamizningengmuhimvazifamizbo‘lishikerak, dedidavlatimizrahbari.

O‘zbekistondamaktabgachata’limtiziminiJanubiyKoreyatajribasiasosidaislohqilishjarayonlari.

O‘zbekistonRespublikasiPrezidentiShavkatMirziyoevningKoreyaRespublikasiga 2017 yil 22-25 noyabrkunlaridavlattashrifidoirasidaMaktabgachata’limvazirligitomonidan 20 gayaqinuchrashuvlaro‘tkazilib, tajribaalmashinuvi, O‘zbekistondaeksperimentaltarzdabolalarbog‘chalariniochish, birgalikdakadrlartayyorlashvailmiyizlanishlarolibborishimkoniyatlarinio‘rganibchiqishbo‘yichakelishuvlargaerishildi^.

Safar doirasidaO‘zbekistonRespublikasiMaktabgachata’limvazirligitomonidanKoreyaningqatormaktabgachata’limvaboshqaturdagimuassasalarigatashriflaruyushtirildivaularningfaoliyatio‘rganildi, jumladanbog‘chalarningo‘zigaxosjihatlari, qo‘llanilayotganta’limberishuslublari, moliyalashtirishvato‘lovtizimlari, pedagogikxodimlarningmalakadarajasivaxizmatsharoitlari, oziq-ovqatvamoddiy-texnikta’minothamdasohalarigategishlidasturlarvauslublaratroflichao‘rganildi.

Pedagoglarfaoliyatiuchunmaksimalqulaysharoitlarningyaratilgani, pedagogningijodiyerkinligi, kattahajmdagihisobotlarningyo‘qligi, davlatbog‘chalaripedagoglariijtimoiystatusiningyuqoriligi, bolalaro‘zlarininamoyonqilishlariuchunyaratilganijodiymuhit, jumladanxonalarninghattokichikdetallarigachaqulaydizaynivajihozlangani, ularuchun boy adabiyotlarvarivojlantiruvchio‘yinlarningmavjudligi, ertabolalikdanjamiyatdao‘zinitutishvashaxsiygigienako‘nikmalarinitarbiyaqilishkabialohidajihatlarKoreyamaktabgachata’limtizimimuvaffaqiyatiningasosinitashkiletadi.

Alohidae’tiborqaratishlozimbo‘lganyanabirjihat, davlatjamiyatningenghimoyalanmaganqatlamlari, kamta’minlanganoilalarvanogironbolalarga, birinchinavbatdag‘amxo‘rlikko‘rsatadivabog‘chalargaqabuldavomidaulargaustuvorlikprinsipiniqo‘llaydivashusababli ham, Koreyadainklyuzivta’limprinsiplaritahsingasazovordir.

Koreyaningta’limtizimigakadrlartayyorlashgaixtisoslashganvatasarrufidamaktabgachata’limmuassalaribo‘lganoliyta’limmuassasalaribilanhamkorliknirivojlantirishmaqsadidaSanmyongUniversiteti, (Sangmyung University) hamda Chung-Ang Universiteti (Chung-Ang University) bilan Hadli kelishuvlar imzolandi, shuningdek Chonnam MilliyUniversiteti (Chonnam National University) bilanhamkorlikmemorandumlariimzolandi.

Kelishuvlarva Memorandum doirasidaquyidagisohalardagihamkorliknazardatutilgan: talabalar, ilmiy-pedagogikvaboshqaruvmutaxassislario‘rtasidatajribaalmashinuvlari, kadrlartayyorlash, qaytatayyorlashvamalakaoshirishgaqaratilganchoralar, jumladanengyangidasturlarvauslublarnijoriyqilish, hamkorlikdatadqiqotlar, konferensiyalar, ko‘rgazmavaseminarlarniamalgaoshirish, maktabgachata’limmutaxassislarinitayyorlashbo‘yichamaxsusqo‘shmamagistrlikvadoktorlikdasturlarinitashkiletish, shuningdekO‘zbekistondaeksperimentalravishdaKoreyatizimigaasoslanganeksperimentalbog‘chalarnitashkiletishkabimuhimvazifalarnazardatutilgan.

Maktabgachata’limvazirligidelegatsiyasiningKoreyaRespublikasigatashrifidavomidabolalarningertarivojlanishivamaktabgachata’limtizimisohasigaixtisoslashgannufuzliilmiy-tadqiqotinstitutlaribilanuchrashuvlar ham o‘tkazildi. Jumladan, 2017 yilning 23 noyabrkuniKoreyabolalarparvarishivamaktabgachata’limmasalalarinio‘rganishInstituti (KICCE) bilanHadlikelishuvimzolandi. KelishuvdoirasidaMaktabgachata’limvazirligiva KICCE hamkorligidaqo‘shmatadqiqotlaro‘tkaziladi, pedagogikkadrlarnitayyorlashorqalitajribaalmashinuvigaqaratilgandasturlaramalgaoshiriladi, seminarlarvakonferensiyalartashkiletiladi. Shu bilanbirqatordahamkorlikasosidamaktabgachata’limtiziminirivojlantirishstrategiyalariningishlabchiqilishi, ta’limdasturlarivastandartlariningqaytako‘ribchiqilishi, ta’limstatistikasinijoriyqilishnazardatutilgan.

Seul bolalarni erta rivojlantirishga ko‘maklashish Instituti

(Seoul Early Childhood Education Promotion Institute) bilan 2017 yilning 22 noyabrkunio‘tkazilganuchrashuvchog‘idaqo‘shmatadqiqotlarnio‘tkazish, tajribaalmashinuvi, ilmiytadqiqotlarnatijalariniamaliyotgatatbiqqilishimkoniyatiniberuvchihamkorlikdagiilmiy-amaliytadqiqotmuassasalarinitashkiletish, o‘quv-uslubiymateriallarnitayyorlashborasidakelgusidahamkorlikbitimlariniimzolashkelishibolindi.

Yana birsamaraliuchrashuv – Maktabgachata’limvazirliginingengmuhimsalohiyatlihamkori – KoreyaRespublikasiTa’limvazirliginingMaktabgachata’limva bola parvarishiDepartamentidabo‘libo‘tdi.

UchrashuvdaKoreyatomoniO‘zbekistondelegatsiyasigaKoreyadamaktabgachata’limva bola parvarishibosqichlari, sohanirivojlantirishstrategiyalariniishlabchiqishprinsiplari, yangi NURI maktabgachata’limMilliydasturinijoriyqilishjihatlarihaqidama’lumotberdilar. Shuningdek, to‘lovtizimlari, ta’limmuassasasituridankelibchiqqanholdanarxlarnibelgilashprinsiplari, Davlatningmaktabgachata’limgayo‘naltirayotganharajatlari, shuningdekistiqboldagirejalar, jumladan, maktabgachata’limstrukturasidaDavlatbog‘chalariulushinikengaytirish, elektronqabultiziminijoriyqilish, pedagoglarmalakasinioshirishhamdasohanitakomillashtirishtendensiyalarihaqida ham ma’lumotlarberildi.

KoreyaRespublikasiningtajribasialbattae’tiborgamolikvaishonamizki, O‘zbekistondamaktabgachata’limtiziminiislohqilishjarayonlaridabuboradagiKoreyamodelielementlarialbattao‘zaksinitopadi.