O'zbekiston Respublikasi Qishloq infratuzilmasini rivojlantirish loyihasi atrof-muhit va ijtimoiy ta'sirni baholash

3.4 
NNTning huquqiy asoslari va fuqarolik jamiyati ishtiroki 
Ayni paytda hukumatning ekologik NNTlar bilan hamkorligi O'zbekiston NNTlar ekologik 
forumi bilan hamkorlikda olib borilmoqda. NNTlarning O'zbekiston ekologik forumi 
(Ecoforum) ekologik va atrof-muhitga yo'naltirilgan nodavlat va notijorat tashkilotlar hamda 
tashabbuskor guruhlarning birlashmasidir. Uning faoliyati ekologik xarakterdagi muammolarni 
hal qilishda jamoat ekologik tashkilotlarining sa'y-harakatlarini birlashtirishga qaratilgan. 
O'zbekiston nodavlat va notijorat tashkilotlari ekoforumi 2007 yil aprel oyida O'zbekiston 
Respublikasi Adliya vazirligi va mamlakatda faoliyat yuritayotgan Birlashgan ekologik 
NNTlar tomonidan ro'yxatga olingan. NNTlarning O'zbekiston Ekoforumini tashkil etishdan 
asosiy maqsad NNTlarning atrof-muhitni muhofaza qilishda fuqarolik jamiyatining ishtiroki 
samaradorligini oshirish borasidagi sa'y-harakatlarini birlashtirish hamda ekologik 
muammolarni hal etish bo'yicha birgalikdagi harakatlarni amalga oshirishdan iborat edi. 
Ekoforum ekologik muammolarni hal qilish va barqaror rivojlanishga ko'maklashish bo'yicha 
o'z harakatlarida davlat, xalqaro va hududiy tashkilotlar, NNT va ommaviy axborot vositalari 
bilan hamkorlik qiladi. Hozirgi kunda Ecoforum O'zbekiston Respublikasi Davlat statistika 
qo'mitasi hamda O’rta Osiyo hududiy iqtisodiy hamkorlik (CAREC) kabi boshqa hududiy 
tashkilotlar bilan hamkorlik to'g'risidagi memorandumlarni imzoladi. 
3.4.1 
NNTlar ishtirokining huquqiy asoslari 
Umuman olganda, fuqarolar, jamoat birlashmalarining tabiatni muhofaza qilishni boshqarish 
sohasidagi ishtiroki asoslari O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida belgilab qo'yilgan (50, 
55-moddalar). O'zR 09/12/1992 yildagi "Tabiatni muhofaza qilish to'g'risida" gi qonuni 12-13-
moddalar bilan fuqarolarning tabiatni muhofaza qilish bo'yicha jamoat birlashmalariga 

---

17 
birlashish, atrof-muhit holati to'g'risida ma'lumot so'rash va olish huquqini, shuningdek uni 
muhofaza qilish bo'yicha amalga oshiriladigan chora-tadbirlarni, shuningdek tashkil etilgan 
NNTlarning vakolatlarini tartibga soladi. Atrof-muhitni muhofaza qilish to'g'risidagi qonun 
hujjatlarida fuqarolik jamiyatining ishtiroki nazarda tutilgan bo'lib, bunda yakka fuqaro yoki 
fuqarolar guruhlari; b) fuqarolarning o'zini o'zi boshqarish organlari va v) nodavlat va notijorat 
tashkilotlar orqali amalga oshiriladi. 
Bevosita notijorat tabiatni muhofaza qilish tashkilotlarining ishtiroki xo'jalik maqsadlarida 
yangi obyektlar qurish va mavjud obyektlarni rekonstruksiya qilish hujjatlarini ekologik 
ekspertizadan o'tkazish bosqichida ta'minlanadi. Xususan, "Tabiatni muhofaza qilish 
to'g'risida" gi Qonunning 27-moddasi, shuningdek "Ekologik ekspertiza to'g'risida" gi 
Qonunning 23-moddasi ko'ra, NNT va fuqarolarga mustaqil mutaxassis guruhlari tomonidan 
NNTning o'zi tashabbusi bilan va o'z hisobiga yoki bepul asosda ekologik asosga ega bo'lishi 
zarur bo'lgan har qanday sohadagi iqtisodiy faoliyatni davlat (ijtimoiy) ekologik ekspertizadan 
o'tkazish imkoniyati yaratilgan. Jamoatchilik ekspertizasini o'tkazish davlat ekologik 
ekspertizasini o'tkazishdan mustaqil ravishda amalga oshirilishi mumkin. Jamoatchilik 
ekologik ekspertizasini amalga oshirish jarayoniga aralashish taqiqlanadi. Jamoat ekologik 
ekspertizasining xulosalari ixtiyoriy xarakterga ega ekanligi aniqlangan bo'lsa-da.