O’zbеkiston rеspublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi

2.2 Korxonani biosfera komponentlariga ta`siri
“UZTEX GROUP” MCHJ sini biosfera elementlariga ta`siri.
(matritsa usulida)
^{(2nchi jadval:)}

2.3 Korxonani atmosfera havosiga ta`siri.
Maskur ish 4.5 gektar bitta sanoat maydoniga ega “UZTEX GROUP” MCHJ Qo’shma Korxonasi uchun bajarilgan.
Faoliyatning asosiy turi paxta tolasini qayta ishlash va paxta kalavasini chiqarishdir.
“UZTEX GROUP” MCHJ Qo’shma Korxonasining ishlab chiqarishi ifloslantiruvchi moddalarni ajratib chiqarishning 56 ta manbalarini o`z ichiga olib, atmosferaga zararli moddalar chiqarishning 8 ta manbalarini shakillantiradi.
“UZTEX GROUP” MCHJ Qo’shma Korxonasi hududidan quyidagi miqdorda 7 ta ifloslatiruvchi moddalar chiqariladi: organik chang , uglerod oksidi , azot dioksidi , payvandlash ayrazoli , marganes birikmasi , abrazif metal chang .
Atmosferaga ifloslantiruvchi moddalarni yillik yalpi chiqarish hajmi 19.2207 t/yil gat eng. Fabrika hududida SK-0.98 filtirlar va chang tozalovchi uskunalar ishlab turadi,unung pasportidagi samaradorligi 98% ga tengdir.
Ekalogik xavsizlik darajasi bo`yicha “UZTEX GROUP” MCHJ Qo’shma Korxonasi yigiruv fabrikasi atmosfera havosini ifloslantirishga nisbatan ekologik xavlilikning 4-kategoriyasi korxonalariga kiradi.Chiqindilarni mavjud umuumiy ma`lumot qo`yilgan chegarasi) meyorlari sifatiga ega.

“UZTEX GROUP” MCHJ Qo’shma Korxonasi Urganch paxta ishlab chiqarish birlashmasi tarkibiga kiradi. Korxonaning yillik quvvati 3800 t paxta ipidir.

Ulardan : 34/1 ………………………….2500 tonna
50/1 ………………………….1300 tonna
Ishchilar soni …………………………..120 kishi
Ish rejimi ……………………………….3 ta davrali
Ish kunlar soni………………………….305 kun
Fabrika tarkibiga:

• 
  Tayyorlov uchastkasi
  
• 
  Yigiruv uchastkasi
  
• 
  Rotor sexi
  
• 
  Xalqali yigiruv sexi
  
• 
  O`rash sexi
  
• 
  Mamuriy-maishiy korpus
  
• 
  Oshxona
  
• 
  Qozonxona
  
• 
  O`t o`cherish drposi
  
• 
  Ombor binolari kiradi.
  

“UZTEX GROUP” MCHJ sining mexaik jarayoni o`z tarkibiga 34/1 va 50/1 paxta ipini ishlab chiqarishni oladi.
Texnalogik jarayonlarining tarifi:
“UZTEX GROUP” MCHJ Qo’shma Korxonasining texnalogik jarayoni yigiruv ishlab chiqarishni o`z ichiga oladi. Yigiruv ishlab chiqarishi jarayonining moxiyati paxta paxta tolasini yumshatish ,aralshmalardan tozalash,tarash,,undan lenta hosil qilib,keyin burishgan,to`g`ri zichlikka olib borib ,zaruriy uzilish tovigacha kalavaga ishlov berish ,aylantirishdan iborat.Shunga ko`ra yigiruv texnalogik jarayonga shundagi operatsiyalar kiradi: BLENDOMAT BOT 019/2300 avtomatik toyni bo`luvchilarga paxtani yumshatish,aralashtirish,titish,tarash,tortish,aylantirish va yigirish. Korxonaning bosh plani.
Paxta tolasi prizma simon shakildagi preslagan toy shaklida yigiruv ishlab chiqarishga kelib tushadi.Shuning uchun yigiruvdagi eng birinchi operatsiya avtomatik tovni yumshatkichga paxta qatlamlarini yumshatish hisoblanadi.
Keyngi aralashmaning tarkibiy qismini bir tekis aralashtirishni amalgam oshirish,oxirida paxtadan axlat va boshqa yot aralashmalarni olib tashlash yani paxtani tozalash zarur,buning uchun jadal yumshatish talab etiladi.
Bu aperatsiyalar uchun aralashtirish va tozalash mashinalari ,yumshatish-titish agregatlaridan foydalaniladi.
Tayyorlov uchaskasida quyida keltirilgan jint va agregatlardan foydalaniladi:

1. 
   BBLENDOMAT BOT 019/2300 avtomatik moy yumshatuvchi 1 dona;
   
2. 
   TV 500 ventilyator;
   
3. 
   TVSA kondensator 1 dona;
   
4. 
   BDA qo`shimcha aralashtirruvchi dona
   
5. 
   AXI-FLD AFC 2 ta barabanli tozalovchi;
   
6. 
   TV 425 ventilyatori;
   
7. 
   MCT 6/1600
   
8. 
   CMEANOMAT CVT 3/1600 yuqori ish unumiga ega tozalovchi;
   
9. 
   DUSTEX changni yo`qotuvchi 1 dona
   
10. 
    DK 903 tarash mashinasi 6 dona;
    
11. 
    HS 1000 1 o`tishli lentali mashina 3 dona
    
12. 
    HS 1000 2 o`tishli lentali mashina 4 dona
    
13. 
    HS 1000 lentali mashina BF 90-3 2 dona
    
14. 
    BD-DTK “Elitex” yigiruv mashinasi 8 dona
    
15. 
    BD-DIK “Elitex” 2114 yigiruv mashinasi 8 dona
    
16. 
    “Avtokoner 338” o`rash mashinasi 2 dona
    
17. 
    Filtir 2 dona
    

Har bir operatsiyadan keyin agregatga tortish ventilyatsion liniyalari o`rnatilgan, bu liniyalar avtomatik rejimda ishlaydi va kompiyuter bilan boshqariladi.

Yigirilgan axlatlar va chang “Elitex”(chexiya) yigiruv mashinasidan chiqqan changni tortish uchun “LGD” firmasi tomonidan o`rnatilgan sk-0.98 tipdagi barabanning filtirlarga kelib tushadi.
Mashinadan mashinaga tolani tashiydigan pnevmotransport tuzimlari va texnik jihozlardan tozalashga tashiydigan axlatlarning pnevmotransiporti va keyin nemis orirmasi “LGT” tomoniga chiqarish bilan tugallanadi.
Korxonada mexanik jihozlar nazorat asboblari va avtomatik texnalogik jarayonlari tartibga o`rnatilgan.
Texnalogik sikilni atrof-muhitga salbiy ta`sirini bartaraf etish uchun LTD (Germaniya) firmasining markaziy filtirlash qurilmasi nazarda tutilga.Paxta tozalashni qayta ishlashdan chiqqan organik changni tortib olish, shuningdek axlatni tortib olish bevosita mashinalarda sodir bo`ladi.
Pnevmatik usil bilan axlat va chang markaziy filtirlash qurilmasiga tashlanadi,bu erda tola,yirik axlat va changga ajratiladi.Ishlab chiqarishning havo almashinuvi avvalgi sxemada qolgan. Filtirlanish qurilmasi 66000 m3/soat havo ish unumiga ega.