O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al­-xorazmiy nomidagi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL­–XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
FARG‘ONA FILIALI
“TT va KT ” fakulteti 732-21-guruh talabasi
Tursunaliyev Shoxnurning
“Kiberxavfsizlik asoslari”
fanidan

MUSTAQIL ISHI

Bajardi: Tursunaliyev Shoxnur

Qabul qildi: RAXMATOV R. R.
Farg’ona 2023
Reja

1. 
   Kirish
   
2. 
   Asosiy qism
   

1. 
   Zararli dastur 
   
2. 
   Zararli dastur Tarixi
   
3. 
   Zararli dastur Turlari
   
4. 
   Zararkunanda dasturlar evolyutsiyasi
   

3. 
   Yakuniy qism
   

1. 
   Xulosa
   
2. 
   Foydalanilgan adabiyot.
   

Kirish
TARMOQ VIRUSI NIMA? Tarmoq virusi - bu mahalliy va global kompyuter tarmoqlari orqali mustaqil ravishda tarqaladigan va tarqatish uchun "teshiklardan" foydalanadigan zararli dasturlarning bir turi - Windows, Internet Explore, Outlook va hokazolarni himoya qilishdagi xatolar. Bunday virus o'z kodini uchinchi tomonning yordamisiz ish stantsiyasiga yoki masofadan uzatishi mumkin. Server

Ta'kidlash kerakki, banklar, sug'urta kompaniyalari va boshqa qonuniy kompaniyalar hech qachon nomaqbul parollarni so'ramaydi. Soxtalashtirish, firibgarlik va фишинг haqida ko'proq ma'lumot olish uchun. Hujum qiluvchilarga uzoqdagi tizimlarni buzishga imkon beradigan maxsus usullar. Ular bir nechta toifalarga bo'linadi.

1. 
   Zararli dastur
   

Zararli dasturiy taʼminot soʻzining portmanteausi (tovushlarni aralashtirib, ikkita soʻzning maʼnosini birlashtirgan soʻz)) bu kompyuter, server, mijoz yoki kompyuter tarmogʻini buzish, shaxsiy maʼlumotlarni oʻgʻirlash, maʼlumotlar yoki tizimlarga ruxsatsiz kirish, foydalanuvchining kompyuter xavfsizligi va maxfiyligi toʻsiqlarini buzib kirgan holda foydalanuvchilarni maʼlumotlarga kirishdan mahrum qiladigan har qanday dasturiy taʼminotdir. Ushbu dastur keltirib chiqaruvchi holatga oʻxshash vaziyatlar ham mavjud. Baʼzi kamchiliklar tufayli zarar keltiradigan dasturiy taʼminot odatda dasturiy taʼminot xatosi sifatida tavsiflanadi. Zararli dasturlar Internetda jismoniy shaxslar va korxonalar uchun jiddiy muammolarni keltirib chiqaradi. Symantec kompaniyasining 2018-yildagi Internet xavfsizligi tahdidi hisobotiga (ISTR) koʻra, 2017-yilda zararli dasturlar soni 669 947 865 taga koʻpaygan, bu 2016-yilgi koʻrsatgichlarga qaragandan ikki baravar koʻp degani. Zararli dasturiy taʼminot hujumlari va kompyuter orqali sodir etilgan boshqa jinoyatlarni oʻz ichiga olgan kiberjinoyatlar 2021-yilda jahon iqtisodiyotiga 6 trillion dollarga tushgan va ushbu miqdor yiliga 15 % miqdorda oshib bormoqda. Zararli dasturlarning koʻp turlari mavjud. Kompyuter viruslari, qurtlar, troyan otlari, toʻlov dasturi, josuslik dasturlari, reklama dasturlari va oʻchiruvchi dasturlar shular jumlasidandir. Zararli dasturlardan himoya qilish strategiyala ularning turiga qarab farqlanadi, lekin ularning aksariyatini antivirus dasturlari, xavfsizlik devorlarini oʻrnatish, kunlik hujumlarni kamaytirish uchun muntazam himoyalarni qoʻllash, tarmoqlarni bosqindan himoya qilish, muntazam zahira nusxalariga ega boʻlish va zararlangan tizimlarni izolyatsiya qilish orqali oldini olish mumkin. Zararli dasturlar antivirus dasturlarini aniqlash algoritmlaridan qochish qobilyatiga ega qilib dasaturlanishga harakat qilishmoqda.

2.