O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalari vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari farg’ona filiali

6. Muhitlarning sinflanishi.

Simsiz tarmoqlarda, muhitlar sinflandirilishi mumkin. Sinflandirilgan muhitlar, bir necha aloqa parametrlari bo'yicha farq qilishi mumkin. Mobil aloqa tarmoqlarida, quyidagi muhitlar keng tarqalgan:

Mikrouzel: Bu muhit, mobil aloqa tarmoqlarida ko'plab tizimlar uchun xizmat qiladi. Bunday muhitda, tarmoq ishlash tezligi katta bo'lib, tezkorlik va kuchli aloqa signallari oqibatlanishi mumkin.
Uzun uyumli dalga (Long-Term Evolution, LTE): Bu muhit, turli xil tezkorlik va kuchli aloqa signallarini qabul qilish uchun ishlatiladi. LTE tarmoqlari, keng kengligi va tezligi bor, shuningdek, yuqori amplitudaga ega bo'lgan aloqa signallarini yaxshi qabul qiladi.
Hisobot:
Men bu mavzuda elektr va magnit maydonlarni o’’rgandim.Radio tolqinlarni muhitlarda qanday tarqalish va qaysi parametrlari o’zgarishini bilib oldim.Muhitnik elektrodinamik parametrlarini bilb oldim va darsda olgan bilimlarimni mustahkamlab oldim va quyidagilarni o’rganib chiqdim:
Radio to'liqinlar muxitda tarqalishi (multipath propagation) aloqa tarmoqlari uchun muhim masalalardan biridir. Bu jarayon aloqa tarmoqidan yuborilgan radio to'liqinlarining bir qismini muxit (eng yaxshi ko'rinadigan manba) orqali yetishmay, bir qismini esa yonuvchi to'g'ridan yuqori o'ta oladi. Muxit orqali yetishmagan to'liqinlar esa muxitga ko'ra kechikadi va kechikish darajasi intensivlashib, bu esa ishlatiladigan kanalni xavfsiz bo'lmaydi.Muxitning yo'qolishi mumkin bo'lgan nuqtalari ham mavjud. Misol uchun, yuqoridagi binolar, shaharlik ushbu ob'ektlar muxitning yo'qolishi uchun muhim bo'lib, bu esa aloqa tarmog'ida chop etish jarayonida muammolarni yuzaga keltirishi mumkin.

Laboratoriya mashg‘uloti – 3.
Antena fider traktlarini o‘rganish
Ishning maksadi: Mobil aloqa tizimlari antenna fider traktlari, ularning vazifasi va tuzilishini o‘rganish.

Laboratoriya ishini bajarish uchun ish joyi mobil aloqa tizimlari antenna va fider qurilmalari, ularning bir-biriga ulanish sxemalari tasviri, fider qurilmalari sifatida kullaniluvchi to‘lqin uzatkichlarning kismidan tayerlangan kurgazmali kurol va signallarni tarkalishining virtual stendlari bilan ta’minlangan bulishi kerak.

3.1-rasm. Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi
3.1-rasmda Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi keltirilgan. Bu rasmdagi qismlardan biri (antenna, fider va uzatkich/qabul qilgich) mijozning mobil aloqa vositasi bo‘lishi ham mumkin. Yuqori chastotali elektr signal uzatkichda elektromagnit to‘lqinga aylanadi. Bu to‘lqin fider trakti orkali antennaga uzatiladi va antenna bu to‘lqinni havoga tarkatadi. Qabul qilish tomonda bu to‘lqin antenna yordamida kabul kilinadi va fider trakti orkali kabul kilgichga uzatiladi. Kabul kilgichda bu to‘lqin yukori chastotali elektr signalga aylantiriladi. Ma’lumki, mobil aloqa tizimlari to‘lqin uzunliklari ultra kiska to‘lqin diapazoni (metrli, desimetrli va santimetrli) ga to‘g‘ri keladi. Mobil aloqa tizimlarida bitta antenna sektori uzatish va qabul qilish uchun ishlatiladi. Lekin xar bir sektor fider traktlari uzatish va qabul qilish uchun alohida, shuningdek bu sektor ichida uzatish uchun alohida va qabul qilish uchun alohida qurilmalar bo‘ladi. Xar xil tizim antenna–fider qurilmalari tarkibiga antenna va fiderdan tashqari yana boshka qurilmalar kiradi.