O’zbekiston respublikasi raqmli texnologiyalari rivojlantirish

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQMLI TEXNOLOGIYALARI RIVOJLANTIRISH

VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

QARSHI FILIALI

“ KI ” FAKULTETI

3 – BOSQICH ATS-11-20-GURUH TALABASINING TARMOQ XAVFSIZLIGI FANIDAN TAYYORLAGAN

Bajardi: Maxammadiyev N.

Qabul qildi: Raxmatullayev D

QARSHI-2023

6- laboratoriya ishi

Mavzu: RIP, EIGRP, OSPF va BGP protokollari asosida dinamik marshrutlashni sozlash

Ishdan maqsad: Dinamik marshrutizatsiya RIP, EIGRP, OSPF, BGP protokollari asosida qurilgan tarmoqda xavfsizlikni ta‘minlash bo`yicha amaliy ko`nikmaga ega bo`lish.
Topshiriq

• 
  Dinamik marshrutizatsiya protokollari (RIP, EIGRP, OSPF, BGP)asosida yaratilgan tarmoq topologiyasini yarating.
  
• 
  R1, R2 va R3 marshrutizatorlarining interfeyslarini sozlang va tekshiring.
  
• 
  Har-bir dinamik marshrutizatsiya protokoli doirasida axborotoqimlarining autentifikatsiya masalalarini
  

sozlang

• 
  Har bir marshrutizatorning marshrutizatsiya jadvalini o’rganing.
  
• 
  6.1-rasm. Tadqiq qilinayotgan tarmoq topologiyasi Qisqacha nazariy ma‟lumotlar
  

IP - texnologiyasida marshrutlash jarayoni umuman tarmoqning unumdorligi va samaradorligiga ta‘sir qiladigan asosiy omillardan biri hisoblanadi.
Marshrutlash - bu tarmoqning turli segmentlarida joylashgan oxirgi tizimlar o’rtasida ma‘lumotlarini uzatishga imkon beruvchi mexanizm hisoblanadi.

Dinamik marshrutlash quyidagicha klassifikatsiyalanadi (6.1-rasm).

6.1-rasm. Dinamik marshrutizatsiya protokollari klassifikatsiyasi

RIP. RIP protokoli distansion-vektor algoritmi asoslangan va keng tarqalgan. Eng sodda metrikadan foydalanadi – qabul qilib oluvchi tomongacha oraliq marshrutizatorlar soni. Protokolning asosiy afzalligi sozlashning osonligi, xizmat ko‗rsatuvchi texnik xizmat xodimlardan yuqori malaka talab qilmasligidir. Protokol ochiq hisoblanadi va deyarli barcha tarmoq qurilmalarini ishlab chiqaruvchilarning tarmoq qurilmalarini qo‗llab quvvatlaydi.
RIP protokolining ikkinchi versiyasi MD5 kaliti asosida autentifikatsiyalangan marshrut axborotlarini almashish vositalari, ochiq matnlar (shifrlanmagan) ni qo‗llab quvvatlaydi.
6.2-rasm. RIPv2 protokol autentifikatsiyasi

Protokol tarmoq ishonchliligiga yuqori talablarni qo`ymaydigan lokal tarmoqlar va malakasi yuqori bo‗lmagan tarmoq ma‘murlari o`rtasida keng

tarqalgan. RIPv2 protokol autentifikatsiyasi GNS3 muhitida qo`llab quvatlaydi (6.3-rasm).
6.3-rasm. GNS3 muhitida RIPv2 protokol bo`yicha qurilgan tarmoq
topologiyasi

RIP protokol bo`yicha qurilgan tarmoq uchun ishni bajarish tartibi

6.3-rasmda tasvirlanga tarmoqda R1 va R2 routerlar o`rtasida axborot almashinuvini autentifikatsiyalash asosida va boshqa routerlar o`rtasida autentifikatsiyasiz sozlamalarini amalga oshiramiz, hamda ular o`rtasidagifarqlarni taqqoslaymiz.
R1 konfiguratsiyasi