O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

Rekurrent (davriy) shizofreniya 
Shizofreniyani bu turi produktiv ruhiy buzilishlar xurujlari kurinishida kechadi 
va sust kechuvchi shizofreniyaga uxshab shaxsni chuqur bo’lmagan o’zgarishlariga 
olib keladi. 

---

11 
Rekurrent shizofreniya xurujlari turli strukturaga ega bo’ladi. Affektiv xurujlar 
turli darajadagi yoki maniya ko’rinishida bo’ladi. Affektiv-paranoid xurujlar ham ikki 
hil ko’rinishda bo’ladi: depressiv-paranoid, maniakal-paranoid. Kayfiyat buzilishlari 
ta’sirlanish, buyuklik, sahnalashtirilgan, antagonistik vasvasalari, ruhiy avtomatizmlar, 
verbal soxta gallyutsinatsiyalar bilan keladi. Oneyroid – katatonik xurujlarda stupor 
yoki substupor katatonik qo’zg’alish epizodlari bilan ongni xiralashuvi orqali bo’ladi. 
Ba’zan rekurrent shizofreniya xurujlari bir necha kun davom etishi mumkin, ko’pincha 
bir necha xaftadan bir necha oygacha davom etadi. Xurujlar soni xam turlichadir. 
Ba’zi bemorlarda butun umri davomida bir marta xuruj bo’lsa, ba’zilarida bir nechta 
va ayrimlarida o’ntadan ortiq bo’lishi mumkin. Ayrim bemorlarda barcha xurujlar bir 
biriga o’xshash klinikaga ega. Ayrim bemorlarda esa klinikasi xar xil bo’lgan xurujlar 
kuzatiladi. Bunda oneyroid – katatonik xurujlar affektiv vasvasa xurujlari bilan 
almashinadi, ba’zan buni teskarisini kuzatish mumkin. 
Rekurrent shizofreniyani maxsus turi tsirkulyar shizofreniya xam bor. Bunda 
faqat affektiv (maniakal va depressiv) xurujlar kuzatiladi. Rekurrent shizofreniyani bu 
turini dapressiv psixozdan ajratish juda qiyin.
Birinchi va ikkinchi xurujlardan so’ng shaxs o’zgarishlarini aniqlash qiyindir. 
Faqat keyingi bo’ladigan xurujlarda shaxsni engil negativ o’zgarishlarini aniqlash 
mumkin. Bunday shaxs o’zgarishlari har bir xurujdan so’ng kuchayib borishi mumkin, 
lekin chuqur ruhiy defekt darajasiga etib kelmaydi. Ba’zi bemorlarda bir ikki xurujdan 
so’ng uzoq davom etuvchi intermissiya kuzatilishi mumkin. Bu davrda o’tkazilgan 
psixozni hech qanday belgilari kuzatilmaydi. Bunday intermissiyalar deyarli sog’ayish 
deb hisoblanadi.