O’zbekiston Respublikasi soliq tizimi soliqlarning mohiyati va ahamiyati

Yuridik va jismoniy shaxslardan olinadigan soliqlar, yig‘imlar, bojlar va boshqa majburiy tо‘lovlar hamda ularning tuzilish tamoyillari, usullari, soliq nazoratining yig‘indisi soliq tizimini tashkil etadi. Bu ta’rif soliq tizimini keng ma’noda tushunishdir.

Soliq qonunchiligida soliq tizimi tor ma’noda talqin qilinib, bir xil mohiyatga ega bо‘lgan va markazlashgan pul fondini tashkil etadigan soliq, yig‘im, boj va boshqa majburiy tо‘lovlarning yig‘indisi soliq tizimi deb ataladi.

Soliqlar soliqqa tortish obyektiga qarab uch guruhga bо‘linadi:

3. Daromaddan olinadigan soliqlar.
1. Oborotdan olinadigan soliqlar.
2. Mol-mulk qiymatlaridan olinadigan soliqlar.
Soliq kodeksining 376-moddasi ikkinchi qismida nazarda tutilgan soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar bo’yicha imtiyozlar quyidagi hollarda qo’llaniladi: yuridik shaxslar qonun hujjatlarida belgilanadigan ortiqcha ishchi kuchlari mavjud bo’lgan mintaqalar va qishloq aholi punktlarida joylashtirilganda; chet ellik investorlar tomonidan to’g’ridan-to’g’ri xususiy xorijiy investitsiyalar O’zbekiston Respublikasining kafolati berilmagan holda amalga oshirilganda; yuridik shaxslarning ustav kapitalida xorijiy ishtirokchilarning ulushi kamida 33 foizni tashkil etganda; xorijiy investitsiyalar erkin almashtiriladigan valyuta yoki yangi zamonaviy texnologik asbob-uskuna tarzida kiritilganda; soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar bo’yicha imtiyozlar berilganligi natijasida ularning qo’llanilishi muddati mobaynida olingan daromadlarning kamida 50 foizi yuridik shaxsni yanada rivojlantirish maqsadida qayta investitsiyalashga yo’naltirilganda.