O‘zbеkiston rеspublikаsi

К 
C
Q
3

K
3

L
3

B
K
2

Q
2

L
2

A
K
1

Q
1

L
1

L
Q
1
 
Q
2
 
Q
3
 
K 
L 

---

144 
omillar sarfi kombinatsiyasi mos ravishda 
)
,
(
1
1
L
K
dan 
)
,
(
2
2
L
K
ga va 
)
,
(
3
3
L
K
ga 
o‘zgarganda ishlab chiqarish hajmi ham mos holda 
1
Q
dan 
2
Q
ga va 
3
Q ga o‘sadi. A, 
B va C nuqtalar texnik nuqtai nazardan samarali omillar kombinatsiyalari 
hisoblanadi. 
10.3. Izokosta va ishlab chiqarish xarajatlarini minimalashtiruvchi omillar 
sarfini aniqlash 
 
Ishlab chiqarish resurslari cheklanganda maksimal mahsulot ishlab chiqarish 
masalasi firmalar uchun asosiy masalalardan biri hisoblanadi. Masalani 
soddalashtirish uchun ikkita o‘zgaruvchi omilni ko‘ramiz: mehnat va kapital. Mehnat 
sarfi (
L
) soatbay ish haqi bilan, kapital sarfi (
K
) - uskuna, mashina va 
mexanizmlardan foydalanish vaqti (soatlarda) o‘lchanadi. Faraz qilaylik, mehnat va 
kapital raqobatlashgan bozor sharoitida yollanadi va ijaraga olinadi. Mehnat haqi bir 
soatlik ish haqi bilan o‘lchanadi va uni 
W
orqali belgilaymiz. Kapital narxi - uskuna, 
mashinalarning bir soatlik ijara haqiga teng deylik va uni 
r
deb belgilaymiz. 
Mehnat va kapital raqobatlashgan bozor sharoitida yollanishi va ijaraga 
olinishini e’tiborga olsak, ularning narxi bozorda aniqlanadi va o‘zgarmaydi. Demak, 
mehnat va kapital narxlari o‘zgarmaydi. Berilgan xarajatlarda ishlab chiqarishni 
maksimallashtirish masalasini qarashda xarajatlar chizig‘idan, ya’ni izokostadan 
foydalanamiz.