O’zbekiston respublikasi

Masala yechimini topish uchun quyidagicha mulohaza yuritamiz:

a) agar A=YOLG’ON bo’lsa, u holda masala shartidagi mulohazani aytgan kishi rostgo’y bo’ladi va tabiiyki uning hamma gapi rost. Demak, D=ROST bo’lishi kerak. Lekin jadvaldan ko’rinadiki, A=YOLG’ON bo’lganda D=ROST bo’lolmaydi.

b) agar A=ROST bo’lsa, u holda masala shartidagi mulohazani aytgan kishi yolg’onchi bo’ladi va tabiiyki uning hamma gapi yolg’on. Demak, D=YOLG’ON bo’lishi kerak. Jadvaldan ko’rinadiki, bunday imkoniyat A=ROST va B=YOLG’ON bo’lsagina bor.

Javob: masala shartidagi mulohazani aytgan kishi YOLG’ONCHI va QORA SOCHLI EMAS ekan.

4-misol. a ning barcha butun sonli qiymatlarida a²≥ 0 mantiqiy ifoda qanday qiymatga ega bo‘ladi?

Yechish. Har qanday sonning juft (bizning holda, ikkinchi) darajasi manfiy emasligidan berilgan mantiqiy ifodaning qiymati doimo “rost” bo‘lishi kelib chiqadi.

Javob: Rost.

5-misol. (5 (> 8 3=6  3 1)) >67 mantiqiy ifoda qiymatni hisoblang.

Yechish. I usul:

Avval amallar bajarilish tartibini belgilab olamiz:

3 2 1 5 4 7 6

(5 (> 83=631)) >67

5>1 - rost

(5>1) - yolg‘on

(5 (>1)) - rost

3=6 – yolg‘on3

(5 (> 3=6 - rost 3 1))

8 > 67 – yolg‘on

(5 (> 8 3=6 3 1)) >67 – rost

II usul:

(5 (> 8 3=63 1)) >yolg‘on  (yolg‘on)   yol’gon yolg‘onrost)  ( 67

rost. yolg‘on  rost 

Javob: rost

6-misol.  formula orqali berilgan mantiqiy mulohazaning rostlik jadvalini tuzing.

Yechish: Quyidagicha ketma-ketlik hosil qilamiz.

O‘zgaruvchi		Oraliq mantiqiy formulalar						Yechim
x	y
0	0	1	0	0	1	1	1
0	1	1	1	1	0	1	1
1	0	0	0	1	0	0	1
1	1	0	0	1	0	0	1