O’zbekiston rеspublikasi xalq ta'lim

Savollar: 

1.Kompozitsiya nima? 

2.Kompozitsiya        tuzish        qonun-qoidalari        to’g’risida 

nimalarni bilasiz? 

3.Kompozitsiyaning       asosiy       unsurlari,        tasvir 

vositalari nimalardan iborat? 

4.Kompozitsiya  ustalari  bo’lgan  qaysi  rassomlarning 

nomlarini va asarlarini bilasiz? 

Tayanch tushunchalar.

 

Komlozitsiya  — (lotin. «sotronsho» — tuzilish,qurilish) 

badiiy asardagi obrazlarning tartibli joylashishi. 

 Ritm 

— tasvir unsurlarining muvofiq tarzda qaytarilishi.  

Struktura — ichki tuzilish, rasmning ichki mohiyati.  

Koordinat 

— joylashgan еrlari (chiziq, tasvir, shakl va 

boshqalarning). Konstruktsiya 

— ichki qismlar, sinch.  

Kontrast  — bir-biriga harama-harshi (rang yoki to’q-ochlik 

qolatlari) masalan: qizil va yashil ranglar o’zaro kontrast 

ranglardir.  

Profil 

— narsaning yon tomondan ko’rinishi. 

 

---

 

8 

 

 

 

2MA'RUZA.   2 SOAT. 

MAVZU: Kompozitsiyaning asosiy qonuniyatlari. 

Kompozitsiya ustida ishlash jarayonining mohiyati va 

dinamikasi. 

 

RЕJA: 

 

1.Yaxlitlik  qonuni:  kompozitsiyaning  fikr  bilan  uyg’uyaliga, 

birligi,  shakl  va  mazmun  birligi,  o’zaro  muvofiqligi,  shaklning 

mazmunga 

bo’ysunishi, 

barcha 

vositalarning 

g’oyaga 

bo’ysundirish va qokazo. 

2.Kontrastlilik  qonuni.  Kontrast  turlari:  qajmdorlik  va  yassilik, 

tarx  va  siluet,  yorug’  va  qorong’u,  iliq  va  sovuq,  rangdor  va 

tussiz,  o’lchamlar  kontrasti,  shakllar  kontrasti,  ranglar  kontrasti 

va boshqalar. 

3.Badiiy  ijod  kuchlari,  mеqnat,  iroda,  ilqomlaniga.  Ijodning 

samara  bеruvchi  kuchlari.  srikrlash,  sеzgn  (intuitsiya),  taxayyul 

va tasavvur. 

4.Badiiy  ijod  komponеntlari.  Bilim  dunyoharash.  Badiiy  uslub, 

badiiy iafosat didi, maqorat va qokazb.