O'zbekiston Respublikasi yer osti suv resurslari

Yer osti suv konlarni turlari va O'zbekiston Respublikasi viloyatlarida tarqalishi.

Yer osti suv konlari O'zbekiston Respublikasi viloyatlarida turli xil shakllarda tarqaladi. Bu konlar suv resurslarini ta'minlash va foydalanish imkoniyatlarini belgilaydi. Quyidagi ma'lumotlar sizga yer osti suv konlarining turini va O'zbekiston Respublikasi viloyatlari bo'yicha tarqalishini tushuntiradi:

1. Yer osti suv konlari turlari:
- G'ovak (yumshoq) suv konlari: Bu konlar suyuq, qattiq (muz) va bugʻsimon holatdagi suvlar bilan toʻldirilgan. G'ovak suvlarining ta'minoti va sugʻorish manbai sifatida katta ahamiyatga ega [ .
- Dara (tomir) suv konlari: Bu konlar qattiq suvlar bilan toʻldirilgan. Dara suvlarining ta'minoti va sugʻorish manbai sifatida ham muhimdir.
- Karst (gʻor) suv konlari: Bu konlar darz-karst-yengil eriydigan karbonat va gipsli jinslarda suvlar bilan toʻldirilgan. Karst suvlarining ta'minoti va sugʻorish manbai sifatida ham ahamiyatga ega.

2. Yer osti suv konlari O'zbekiston Respublikasi viloyatlari bo'yicha tarqalishi:

- O'zbekiston Respublikasi hududida bir nechta yer osti suv konlari mavjud. Ularning har biri o'zining xususiyatlari va ta'minoti bilan ajralib turadi.
- Viloyatlar bo'yicha yer osti suv konlari tarqalishi quyidagicha bo'lishi mumkin:
- Toshkent viloyati: Toshkent viloyatida yer osti suv konlari, masalan, Chirchiq, Bekobod, Yangiyul, Zangiota, Parkent, Ohangaron, Bostanliq, Urtachirchik, Nurota, Chinoz, Oqqo'rg'on, Boysun, Payariq, Sh. Rashidov, Forish va boshqalar mavjud .
- Samarqand viloyati: Samarqand viloyatida yer osti suv konlari, masalan, Urgut, Ishtixon, Payariq, Sh. Rashidov, Forish va boshqalar mavjud .
- Buxoro viloyati: Buxoro viloyatida yer osti suv konlari, masalan, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, Qorovulbozor, Olot, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, Qorovulbozor, Olot, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, Qorovulbozor, Olot, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, Qorovulbozor, Olot, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, Qorovulbozor, Olot, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, Qorovulbozor, Olot, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, Qorovulbozor, Olot, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, Qorovulbozor, Olot, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, Qorovulbozor, Olot, Qorako'l, G'ijduvon, Vobkent, Romitan, Shofirkon, QorovulYer osti suv konlari O'zbekiston Respublikasi viloyatlarida turli xil shakllarda tarqaladi. Bu konlar suyuq, qattiq, bugʻsimon holatdagi suvlar bilan toʻldirilgan joylar hisoblanadi. Yer osti suvlari suv resurslarining bir qismidir va suv taʼminoti va sugʻorish manbai sifatida ahamiyatga ega. Bu suvlar, yer osti suvlari jinsiga va joylashish sharoitiga qarab turli nomlar bilan ataladi.
Yer osti suvlari turli jinslarda boʻlishi mumkin. Ularning asosiy turlari gʻovak (yumshoq jinslar), dara (tomir - qattiq jinslar) va karst (gʻor - darz-karst-yengil eriydigan karbonat va gipsli jinslar) suvlari hisoblanadi.

O'zbekiston Respublikasi viloyatlarida yer osti suv konlari turli hududlarda tarqaladi. Bu konlarning tarqalishi viloyatlar orasida farqli boʻlishi mumkin. Misol uchun, Chust, Yangiqo‘rg‘on, Kosonsoy, Chortoq, Nurota, Qo‘shrabot, Zomin, Yangiobod, Chiroqchi, Ko‘kdala, Beshariq, Paxtaobod, Izboskan, Qo‘rg‘ontepa, Jalaquduq, Nurobod, Urgut, Ishtixon, Payariq, Sh. Rashidov va Forish tumanlarining hududlarida yer osti suv olish inshootlari mavjud .

Yer osti suvlaridan oqilona foydalanish va ulardan oqilona foydalanishni tartibga solish uchun bir nechta chora-tadbirlar amalga oshirilishi kerak. Bu chora-tadbirlar suv tejovchi texnologiyalarni joriy qilish, suv olish inshootlarini xatlovdan o‘tkazish va foydalanuvchilarga ko‘rsatmalar berishni oʻz ichiga oladi .
O'zbekiston Respublikasi hududida yer osti suv konlari ko'p bo'lgan viloyatlar quyidagilardir:
1. Namangan viloyati
2. Navoiy viloyati
3. Samarqand viloyati
4. Jizzax viloyati
5. Qashqadaryo viloyati
6. Farg'ona viloyati
7. Andijon viloyati
Bu viloyatlarda yer osti suv konlari oqilona foydalanish uchun mavjud bo'lgan hududlardir.

Foydalanilgan adabiyotlar

1.М.Ш.Шерматов. «Ўзбекистон геологияси» тўғрисида нималарни биласиз? «Фан»-Т.1972
2.Ғ.О.Мавлонов, А.И.Исломов, М.Ш.Шерматов. Геологик ва инженер геологик ходисалар нима? «Фан» 1970
3.Э.В.Қодиров, М.Ш.Шерматов ва б.қ. Табиий мухитни муҳофазалашнинг геоэкологик асослари. «Ўзбекистон» -Т, 1999
4.М.Ш.Шерматов. Гидрогеология ва инженерлик геологияси асослари. Т: ЎМКИТМ, «Билим» нашриёти 2005, 312 бет