O‘zbekiston Respublikasining o’liy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

{
for(j=0;j
cout<
cout<<”\n”;
}
}


Xulosa.
«Axborot-texnologiyatari» iborasidagi «texnologiya» so'zi lotincha «thexnos»- san'at, hunar, soha va «logos»-fan degan ma'noni anglatadi. Ya'ni texnologiya-biror vazifani bajarishda uning turli xil usullari ko'rinishini bildiradi.
Axborot texnologiyalari axborotlarni yig'ish, saqlash, uzatish, qayta ishlash usul va vositalari majmuidir.
Axborot texnologiyasining vujudga kelishi va rivojianishini belgilovchi ichki va tashqi omillar mavjud bo'lib, ularni quyidagicha tavsiflash mumkin:
Ichki omillar — bu axborotlarning paydo bo'lishi (yaratilishi), turlari, xossalari, axborotlar bilan turli amallarni bajarish, ularni jamlash, uzatish, saqlash va h.k.
Tashqi omillar — bu axborot texnologiyasining texnik-uskunaviy vositalar orqali axborotlar bilan turli vazifalarni amalga oshirishni bildiradi. (Axborot texnologiyasining texnik vositalaridan namunalar 1-8- rasmlarda keltirilgan.)
Axborot texnologiyasining mazmunini quyidagi oddiy bir misol bilan tushuntirishga harakat qilamiz. Siz biror ma'lumot haqida boshqa bir viloyat (respublika, qit'a)da yashovchi o'rtog'ingiz bilan fikr almashmoqchisiz, deylik. Buni turli yo'llar orqali amalga oshirishingiz mumkin. Siz o'rtog'ingizga o'z fikringizni (o'z navbatida, o'rtog'in­giz ham sizga javoban) quyidagi usullar orqali yetkazishingiz mumkin:
1) aloqa bo'limi orqali (yozma ravishda);
2) telefon tarmoqlari orqali (og'zaki);
3) zamonaviy telekommunikatsiya vositalari orqali.
Hayotiy tajriba shuni ko'rsatadiki, bu usullardan foydalanish natijalari turlicha bo'ladi va natijalarga qarab, qaysi usuldan foydalanishni o'zingiz belgilab olasiz.
Tovushlarni qayta ishlaydigan kartalar ko'rinishi shingiz lozim, aks holda uni amalga oshira olmasligingiz mumkin. Albatta, yuqorida ko'rsatilgan usullardan foydalanish uzatilayotgan axborot mazmuni va mohiyatiga bog'liq.
Pirovardida, o'zingiz uchun iqtisodiy jihatdan eng arzon (hech bo'lmaganda arzonrog'i) va sifati yuqori bo'lgan usulni belgilab olasiz.
Axborotni uzatish usullariga kelsak, 1- va 2-bandda ko'rsatilgan usullar bilan yoshligingizdayoq tanishib olgansiz va undan foydalanishni yaxshi bilasiz. Zamonaviy telekornmunikatsiya vositalaridan foydalanish esa ular bilan muloqot qilish ko'nikma va malakalariga bog'liq. Shuning uchun dastlab zamonaviy telekommunikatsiya vositalarining o'zi nimaligini bilib olishingiz kerak.
Ishlab chiqarishda shu ma`lum bulmokdaki, axborot va u bilan boglik informatsion texnologiyalar jamiyatning rivojida juda katta rol uynamokda.
Malakali bulgan har bir xodim - xuxukshunos, muxandis, iktisodchi, jurnalist va x.k. - xozirgi kunga kelib ma`lumotlar tuplamini kiyinchilik bilan boshqara olyapti. SHuning bilan birgalikda informatikada informatsion texnologiyalar, ya`ni inson mehnatini qisman yoki to’la yengillashtirishga qaratilgan texnologiyalar ko’plab yaratilmoqda.
Ushbu texnologiyalar yordamida iqtisodiy tizimda mavjud bo’lgan, ishlab chiqarish jarayonlari to’g’risidagi moddiy va nomoddiy resurslar,
ishlab chiqarishni boshqarish bilan bog’liq, moliyaviy jarayonlar hamda turli boshqarish tizimlari o’rtasida ayriboshlanadigan iqtisodiy xarakterdagi axborotlar to’planadi va qayta ishlanadi. Bu axborotlarning butunligini himoyalash va usullarning turli xil yo’llar bilan tarqalishining oldini olish xozirgi zamon komp’yuter texnologiyasidan foydalanuvchilar oldiga juda ko’p muhim bo’lgan muammolarni qo’yadi.
Axborot tizimlarining davlat korxonalarida, moliyaviy tuzilishlarida, harbiy-ishlab chiqarish majmuasida va ulardan markazlashgan xolda foydalanishning keng yo’lga qo’yilishi, axborot manbalariga ruxsat berilmagan xolda kirishdan himoya qilishning usullarini va vositalarini ishlab chiqarishni talab kilmokda. AQSH Markaziy Razvedka Boshqarmasining 1996 yiligi xisoboti buyicha Yuqorida kayd etilgan soxada katta muammolar mavjuddir. Oxirgi yillarda turli xildagi komp`yuter tarmoklaridan foydalanishda maxfiy bo’lgan axborotlarga talab ortib bormoqda.
Axborotlarni himoya qilishning usullari va vositalarini ishlab chiqarish, axborotlar tizimiga bulaetgan xavflar oldini olishda birinchi bosqich hisoblanadi. AQSH Mudofaa Vazirligi qoshidagi axborotlar xavfsizligi bilan shugullanaetgan guruh quyidagi xavflarni ajratib ko’rsatmoqda: bilimsiz xodimlar; xakerlar va kreekerlar; uz mansabidan qoniqmagan xizmatchilar; vijdonsiz xizmatchilar; tashkil qilingan ayg’oqchilik; uyushtirilgan jinoiy guruxlar; siyosiy dissidentlar; terroristik guruxlar; harbiy, siyosiy va iqtisodiy ayg’oqchilik; «axborotlar urushida» bor axborotlarni yo’q qilish maqsadida raqiblarning strategik xujumlari.