O'zbekiston tarixi

1
 O'zR PDA, 58-fond, 20-ro‘yxat, 163-ish, 9-varaq.
2
O'zR PDA, 58-fond, 20-ro‘yxat, 163-ish, 5-varaq.
3
0‘sha joyda.
4
O'zR PDA, 58-foid, 20-ro‘yxat, 163-ish, 24-varaq.
515

---

Qrimdan maxsus ko„chirib keltirilganlarga 0„zbekiston hukumati 
yordam tariqasida 1945-yil 1 oktabrga qadar 5426 juft poyafzal tayyorlab 
berdi
1
. 0„zbekiston SSR Xalq Komissarlari Soveti va 0„zKompartiya MQsi 
1945-yil noyabrda «Maxsus ko„chirilgan Qrimlik kontingentlami xo„jalik-
moddiy joylashtirishni yakunlash to„g„risida» qaror qabul qildi. Unda 
ко„chib kelgan qrimliklarga qurilish-xo„jalik ishlari, uchun 40 ming kub 
metr yog„och, 48 tonna mix, 15 ming kv.m. oyna, 200 tonna cho„yan 
ajratish
2
ko„zda tutildi. Qarorda SSSR Qurilish vazirligidan 1946-yilda 
Xo„jalik qurilishi, shaxsiy uy-joy qurilishi va maxsus ko„chirilganlaming 
uylarini ta‟mirlash maqsadlarida 120 million so„m
3
kredit ajratish so„raldi. 
Maxsus ko„chirilgan muxtoj oilalarning bolalariga yordam tariqasida 
ustki kiyim uchun 170 ming metr va ichki kiyim uchun 170 ming metr 
gazmol va ko„rpa-yostiq jihozlari uchun 110 ming metr gazmol
4
ajratishga 
qaror qilindi. Bundan tashqari ko„chirib keltirilganlarga 58 ming bolalar 
poyafzali, qish mavsumida 35 tonna sovun va 70 tonna kerosin yetkazib 
berish rejalashtirildi
5
. 
Mazkur qaror asosida qattiq muhtojlik sezgan ko„chirib keltirilganlar 
oilalariga oziq-ovqat mahsulotlari bilan yordam berish maqsadida 1946-
yilning 1 yanvaridan 1 apreliga qadar 500 tonna un, 250 tonna krupa va 25 
tonna shakar ajratish ko„zda tutildi
6
. 
Maxsus ko„chirilgan xalqlar o„z boshlariga tushgan barcha kulfatlar, 
beqiyos darajadagi og„irlik va qiyinchiliklami yengib o„tib 0„rta Osiyodagi 
xalqlar, shu jumladan, o„zbek xalqining beg„araz yordamlari tufayli 
o„zlarining millat sifatida qiyofalarini saqlab qoldilar va millat sifatida yo„q 
boiib ketmadilar. 
0„zbekistonga zo„rlab ko„chirilgan «vatan sotqinlari» orasidan 
keyinchalik el-u yurtga fidoyilarcha mehnat qilib, xalqning katta hurmati va 
e‟tiboriga loyiq boigan ajoyib insonlar yetishib chiqdi. 0„z vaqtida mashhur 
mexanizator va paxtakor sifatida nom qozongan mesxeti turklari millatiga 
mansub Javat Kuchiyev va qrim tatar millati vakili, Jizzax viloyati partiya 
qo„mitasining birinchi kotibi Mamed Toirov bunga yorqin misol boia oladi. 
Ulaming har ikkalasi ham Sotsialistik Mehnat Qahramoni darajasiga 
ko„tarilgan