O'zbekiston tarixi


bois Bo'lat doimo o‘z tarixiy Vataniga qaytish ishtiyoqi bilan yashagan. U Qozondagi


Download 6.43 Mb.
Pdf ko'rish
bet293/563
Sana02.06.2024
Hajmi6.43 Mb.
#1833543
1   ...   289   290   291   292   293   294   295   296   ...   563
Bog'liq
a Sagdullayev uzb tarix

bois Bo'lat doimo o‘z tarixiy Vataniga qaytish ishtiyoqi bilan yashagan. U Qozondagi 
Madrasai 
Muhamaddiya 
va 
Ufadagi 
Madrasai 
G‘aliyani 
tamomlagach,Turkistongaqaytadi,qishloqlarda,ToshkentvaQo‘qondagi maktablarda dars 
beradi. 0‘zbekistonning yirik davlat arboblaridan biri, XK Sho‘rosining raisi Sulton 
Segizboev uning qo‘lida o‘qigan. Sharqshunos Laziz Azizzoda, teatr san’ati arbobi Mannon 
Uyg‘ur undan ta’lim va tarbiya olgan. Bo‘lat Soliyev ikki marta Zaki Validiy To‘g‘on bilan 
uchrashgan. U Turkiston muxtoriyatini shakllantirishda faol qatnashdi. «Е1 bayrog'i» 
ro‘znomasida bosh muharrir va «Maorif» oynomasida muharrirlik qildi. Samarqand
Toshkent, Buxoro, Farg‘ona va boshqa shaharlardagi oliy o‘quv yurtlarida professor sifatida 
ma’ruzalar o‘qiydi. 1935-yilda 0‘zbekiston davlat universitetida (Samarqand) 0‘rta Osiyo 
Xalqlari tarixi kafedrasi ochilganda Boiat Soliev unga birinchi mudir etib tayinlangan edi. 
1936-yildan u Toshkentda Fan Qo'mitasida Uzbekiston tarixi seksiyasiga boshchilik qila 
boshlagan. Olimning har bir qadamini «Kultumiy» va «Bivshiy» singari ayg‘oqchi 
iskovuchlar kuzatgan. U juda ko‘plab qimmatli tarixiy asarlaming muallifidir. 1937-yilda 
Bo'lat Soliev hibsga olingan va qatag'on qilingan.
2
 Turon tarixi. To‘plam. - Т.: 1993-yil, may. 22-bet.
3
0‘zR MDA, 1714s - fond, 2s-ro‘yxat, 238-ish, 235-238-varaqlar.
398


partiyaviylik va sotsialistik realizm dasturi asosida olib borildi. Dastumi 
amalga oshirishda 0„zbekiston Sho„ro hukumati va Kompartiyasi 1928-yilda 
o„zi tashkil etgan «Qizil qalam» jamiyatiga e‟tibomi kuchaytirdi. Sho„ro 
saltanatini u yoki bu tarzda qo„llovchi barcha ijodkorlar ana shu jamiyat 
atrofida uyushdilar. 1930- yilda «Qizil qalam» jamiyati tugatildi va uning 
o„miga 0„zAPP (0„zbekiston Proletar yozuvchilar uyushmasi) tashkil qilindi. 
20- 30-yillardagi badiiy ijodiyot faoliyati da bu tashkilotlaming o„ziga xos 
о„mi, albatta, bor. 
Taraqqiyparvar dunyoqarashdagi jadid ijodkorlar Munavvar qori 
Abdurashidxonov, Mahmudxo„ja Behbudiy, Abdurauf Fitrat, Abdulhamid 
Cho„lpon, Hamza Hakimzoda Niyoziy, Sadriddin Ayniy, Abdulla Qodiriy, 
Sidqiy Ajziy, Sidqiy Xondayliqiy, Tavallo, M.So„fizoda, Abdulla Avloniy 
va boshqalar Oktabr to„ntarishi g„oyalarini qoilamasalar-da, Sho„ro 
boshqamv idoralarida ishlab milliy istiqlol manfaatlariga xizmat qilish, 
millatning dunyoviy siyosiy madaniyatini va saviyasini oshirish uchun 
kurashni o„z faoliyatlarining bosh mezoni qilib oldilar. Ana shu maqsad 
taqozosi bilan ular o„nlab yangi turdagi maktablar ochdilar, bu maktablar 
uchun turli-tuman darsliklar, qoilanmalar yaratdilar, nashriyotlar tashkil 
qildilar, chet ellardagi oliy o„quv yurtlariga mahalliy yoshlardan o„qishga 
jo„natdilar, gazetalar, jumallar nashr etdilar, teatr san‟atini rivojlantirishda 
jonbozlik ko„rsatdilar, turli-tuman ma‟rifiy- madaniy to„garaklar 
uyushtirdilar. Albatta, bu ishlarga bolshevik hukmdorlar xayrixoh b oigan 
emas. Aksincha, jadid ijodkorlaming har bir qadamlarini sinchkovlik bilan 
kuzatib borganlar. To„garak va jamiyatlar faoliyatini ta‟qibga olganlar, nashr 
ishlari ustidan qattiq nazorat o„matganlar. Jumladan, Abdurauf Fitrat 
«Chig„atoy gurungi»'ning ayrim majlislari qurolli qizil gvardiyachilaming 

Download 6.43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   289   290   291   292   293   294   295   296   ...   563




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling