O'zbekiston tarixi

partiyaga qarshi kurashmoqda va agardaki, ular partiyamiz safida erkin sayr 
qilib yurayotgan ekan, axir bunday unsurlarga qarshi shiddat bilan kurash 
olib bormaslik kerakmi?»
2
. 
1
 Акмал Икромов. Избранные труды. Т.2 - Ташкент, 1973. 392-bet.
2
 O'sha manba, 330-331-betlar.
436

---

A.Ikromov o„z nutqiga soi va o„ng opportunistlarga qarshi kurash olib 
borish, ulami fosh etishga, partiya bunday unsurlarga qarshi kurash olib 
borish uchun safarbar boimogi lozimligiga da‟vat etgandi. 
Tarixchi olim Fayzulla Ishoqovning xulosalariga qaraganda, Akmal 
Ikromov: «Halol, sotsializm g„oyalariga sodiq boiishiga qaramay, ming-
minglab o„zbekistonliklaming sharqiy Sibir va Ukrainaga surgun 
qilinishlariga dahldor edi»'. 
Ammo sho„rolar hukumati Akmal Ikromovdek sodiq xizmat- korining 
qadriga yetmadi. Unda 
Akmal Ikromovning aybi nimada edi?
A.Ikromovning aybi N.I.Buxarin bilan yaqin do„st boiganligida va u 
bilan 1933 va 1936-yil yozida Chimyonda dam olganligida edi. Shu bois 
1937-yil 23-fevraldan 5 martga qadar o„z ishini olib borgan VKP(b) MQ 
Plenumida qatnashgan A.Ikromov Moskvadan tabiati xira boiib qaytdi. 
Chunki, o„sha yili 27 fevralda uning do„sti N.I.Buxarin qamoqqa olingan 
edi. Tez orada 0„zbekistonda ham respublika rahbarlarini qamoqqa olish 
kampaniyasi boshlanib ketdi. Bu kampaniyadan A.Ikromov ham chetda 
qolmadi. 1937- yil avgustida uni Moskvaga chaqirtirib, ko„pgina maxbuslar 
bilan yuzlashtirilib so„roq qildilar. «Metropol» mehmonxonasida turgan 
A.Ikromovni I.Stalin qabul qilmadi. Uni SSSR Ichki ishlar Xalq Komissari 
N.I.Ejov qabul qildi va A.Ikromovga bir qator ogir ayblami yuklamoqchi 
boidi. A.Ikromovning hayoti borgan sari tahlikali tus oldi. 5 sentabrda uning 
xotini Yevgeniya Lvovna Zelkina hibsga olindi (U A.Ikromovning ikkinchi 
xotini edi. Moskvada o„qib yurgan kezlarida tanishgan). U 0„zbekiston SSR 
Yer ishlari Xalq Komissarining o„rinbosari edi. E.L.Zelkinaga «o„ng 
troskiychi gumh a‟zosi» sifatida tuhmatdan iborat aybnoma yuklandi. 
0
„zbekiston Kompartiya Markaziy Qo„mitasi III Plenumidan so„ng 
Uezdnaya ko„chasidagi uyiga endigina kelgan A.Ikromovni 0„zbekiston 
Ichki ishlar Xalq Komissari N.A.Zagvozdinning shaxsan o„zi kelib hibsga 
oldi va Ichki ishlar Xalq Komissarligi qamoqxonasiga eltib qo„ydi. 
Taqdir o„yini shunchalar dahshatli boidiki, 1937-yil 10-12- oktabrlarda 
A.Ikromovni endigina 0„zbekiston Ichki ishlar Xalq Komissari etib 
tayinlangan D.Z.Apresyan, uning yordamchilari L.A.Agabekov va 
Matveevlar so„roq qildilar. Sud jarayonidan atigi