O‘zbekiston tarixi (XIX asrning ikkinchI yARmI – XX asr boshlari)
Download 5.41 Mb. Pdf ko'rish
|
l32MmY01DL7iLbVLIVEmcDPgpD4LasJXjJapnzXy
- Bu sahifa navigatsiya:
- O‘zingizni sinang! Okrug sudlari – ... 1898-yilda ... General-gubernator ... vazifalarini ham bajargan.
|
XIX asrning oxiri-
da sudlov jarayoni- dagi o‘zgarishlar 55 ! ! ! o‘lkasining barcha viloyatla rida joriy etildi. Ularning tarkibi sud rai- si, uning o‘rinbosari va sud a’zolaridan iborat bo‘lgan. Jazo chorasini sudya lar va ikki sud a’zosi tayinlardi. Ular ning qarori ustidan berilgan apellatsiyani imperiyada oliy sud bo‘lgan hukumat senati ko‘rib chiqardi. Shunday qilib, Turkiston o‘lkasidagi sud tizimi mustamlakachi hukumat vakillari va o‘lka ma’muriyati nazorati ostiga o‘tdi. O‘zingizni sinang! Okrug sudlari – ... 1898-yilda ... General-gubernator ... vazifalarini ham bajargan. Turkiston o‘lkasida podsho hukumati mahalliy aholining keng ko‘lamli qo‘zg‘olonlarga aylanib ketadigan norozilik harakatlariga qarshi jazolash tadbirlari uchun imperiya manfaatlarini to‘liq himoyalaydigan huquqiy asoslar yara tishga harakat qildi. 1881-yilda «Davlat tartiboti va jamo- at osoyishtaligini qo‘riqlashga qaratilgan chora-tadbirlar to‘g‘risidagi Nizom» e’lon qilindi. Nizomga muvofiq general-gubernator «kuchay- tirilgan» yoki «favqulodda» qo‘riqlash holatini o‘z ixtiyori bilan joriy etish huquqiga ega bo‘ldi. Bunday huquq o‘lkada qo‘zg‘olon, «jamoat osoyishtaligi» buzilgan va «tash vishli kayfiyatlar» paydo bo‘lgan taqdir- da unga o‘z ixtiyoriga ko‘ra kuch va zo‘ravonlik ishlatish mumkinligini anglatar edi. 1892-yildan boshlab 1916-yilga qadar Turkiston «kuchayti- rilgan qo‘riqlov» va «favqulodda qo‘riqlov» holatida bo‘ldi. Yangi «Nizom» shahar va qishloq larning har bir mavzesini nazorat osti da saqlab turgan avvalgi politsiya tuzil malariga qo‘shimcha tarzda uyezd boshliqlariga ispravniklar huquqini ham berdi. Bu narsa ularni uyezd politsiya boshqarmalari rahbarlariga tenglashtirgan edi. Ular har qanday odamni yetti kunga qamoqqa olishga yoki jarimaga tortish va- kolatiga ega bo‘ldilar. Uchastka pristav lari lavozimi ularga yordam tariqasida ta’sis etilgan edi. Odatda, ular soliqlar yig‘imiga, joylarda majburiyatlar, uyezd boshliqlari- ning qarorlari ijro etilishiga rahbarlik qilgan ofitserlar bo‘lib, har qanday o‘zgarishlar haqi da o‘lka ma’muriyatiga ma’lumot yet- kazib turgan holda aholi ustidan ke rakli na- zoratni amalga oshirar edilar. O‘z uchast- Download 5.41 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|