O’zbekiston Temir Yo’llari” Davlat Aksionerlik Temir Yo’l Kompaniyasi Toshkent Temir Yo’l Muhandislari Instituti

1.Kundalang kuch va eguvchi moment epyuralarini chizish.
1-uchastka. 0≤z₁≤4m;
z₁=0 da z₁=4m da
z=0 da z=4m da
da .
2-uchastka. 4m≤z₂≤6m;
z=4m, z=6m,


2. Balkaning ko’ndalang kesim o’lchamlarini aniqlash.
Masalani shartiga ko’ra qarag’ay balka ko’ndalang kesimi-doirasimondir. Balka materiali uchun ruxsat etilgan ko’chlanish [σ]=12mPa=1.2kN/sm². Eng katta eguvchi moment z=4m ko’ndalang kesimda bo’lib, uning miqdori M_max=15kNm=1500 kNsm.
Balka ko’ndalang kesimining talab etilgan qarshilik momenti
tengdir.
U holda ;
Doiraviy kesimning diametrini d=24sm deb qabul qilamiz.
3. Balkani mustahkamlikga tekshiramiz:
σ_haq=1.106<[σ], demak balka mustahkam.
2-Misol. To’g’ri to’rtburchak ko’ndalang kesimli oddiy balkaning Q(z), M(z) epyuralari va ko’ndalang kesim o’lchamlari hisoblansin .[σ] =12 mPa =1.2 kN/sm².

1. Tayanch reaksiyalarini aniqlash.
.
.
Tekshirish: 0=0.
2. Ko’ndalag kuch va eguvchi moment tenglamalari.
1- uchastka, 1-1 kesim, 0≤z₁≤3m.
z₁=0 da z₁=3m da
z₁=0 da z₁=3m da
2- uchastka, 2-2 kesim, 0≤z₂≤6m.
z₂=0 da z₂=6m da


3. Shu natijalar bo’yicha Q_(z) va M_(z) epyuralarini quramiz.
4. Balkaning ko’ndalang kesim o’lchamlarini hisoblaymiz.
Eng katta eguvchi moment z₂= 3.11m da .Yog’och uchun To’rt burchakli kesim uchun zarur bo’lgan qarshilik momenti . Geometrik harakteristikasidan uning qarshilik momenti va hisobga olib bundan .
Balkaning to’rtburchakli ko’ndalang kesim ulchamlari h=24sm, b=12sm deb qabul qilamiz.