O’zbekiston yer osti boyliklari bilan xaqli ravishda faxirlanadi bu yerda Mendeleyev davriy sistemasidagi deyarli barcha elementlar topilgan

3.4. Yallig’ qaytaruvchi pech konstruktsiyasi hisobi.

Q= 1200 t/sut.

1. 
   Nisbiy ish unumdorligi
   

15-17 t/(m²∙sutka)
Hisob uchun 17 t/(m²∙sutka) olamiz.
1200/17 = 70,58 m²

2. 
   kolf = 0,9 ga kerakli ishchi maydoni
   

1200/(17∙0,9) = 78,4 m²
3m kenglikda 78,4/3 = 26,1 m.
Pech podining maydoni
F=1200/6=200 m²
6 t/m²∙∙ sut ishlab chiqarish unumdorligi
Pechni eni B= 8,5 m bunda uzunligi
L= 200/8,5=23,5 m.
Pechni balandligi taxminan,m: h₁=0,1; B= 0,85; h₂=0,1;h₃=1,8;h₄=1,0.
Pechning umumiy balandligi
H= 0,85+0,1+1,8+1,0=3,75 m.

TEXNIKA XAFSIZLIGI.

Mexnat kashlarga sog’lom muhitni yaratib berish mexnatni tashkil qilishning asosiy tamoyili hisoblanadi.
Respublikamizda jaroxat olish kasbiy kasallanishni oldini olish uchun juda katta ahamiyat beriladi.
Metallurgiyada yoki shu kabi korxonalarda kuchli shamollagichlar saqlagich qurilmalar o’rnatilgan.
Ishchilarga bepul maxsus kiyimlar belgilash, ya’ni yangi ishga kirgan odamlar texnika xavfsizligi bo’yicha o’qitiladi va ularga ko’rsatmalar beriladi. Hamma sexlarga havfsizlik bo’yicha masul hodimlar tayinlanadi.
Sanoat shamollatkichlari: Sex va zavodlarda ish jarayonida katta hajmda chang, gazlar ajralib chiqishi mumkin talab eritish sexlarida va elektroliz sexlarida kislota, ishqorlar va boshqa turli xil zaharli eritmalar parlanib ajralib chiqishi kuzatiladi. Changlar gazlar va bug’lar odamlarning sog’lig’iga katta ziyon yetkazadi. Shuning uchun sexlarni kuchli shamollatkichlar bilan shamollatib turiladi. Xavoni doimo tozalan turish shamollatgichlarni yaxshi ishlashi ishchilar sog’lig’ini tamilaydi va ularni ish unumdorligini oshiradi.
Elektr jihozlari bilan ishlashning havfsizlik qoidalari: Odamni elektr toki bilan jarohatlanishi uning bevosita elektr jihozlarining tok o’tkazgich ochiq joylarni tegib ketishidan bo’ladi. Elektr tokidan odam organizimidan yuz beradigan fiziologik jarayonlarni buzilishiga olib keladi. Hushdan ketish nafas olishni yomonlashishi yurakni to’xtab qolishi va kuyishi mumkin. 40 V yuqori kuchlanish va to’k kuchining 0,005 A dan yuqorisida odam, sog’lig’i uchun havfli.