O’zbekistonda bugungi kunda daryo va suv omborlari, kanallarga beriladigan suvlarni hisobga olish

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Altunin S.T. “Regulirovaniye rusel”. Moskva 1962 g. 352 s.
2. Bakiyev M.R., Tursunov T.N., Choriyev J. “O‘zanni rostlash”. Toshkent 2008 y. 265 b.
3. Bakiyev M.R. “Proyektirovaniye rugulyatsionnix soorujeniy pri vodozabore”. Tashkent 1990 g. 46 s.
4. Bakiyev M.R., Qodirov O. “Rekomendatsii po proyektirovaniyu kombinirovannix damba dlya usloviy legkorazmivayemix rusel rek”. Tashkent 1991 g. 48 s.
5. Bakiyev M.R., Yangiyev A.A., Qodirov O. “Gidrotexnika inshootlari”. Toshkent:,«Fan», 2020 y. 178 b.
6. QMQ 2.06.01-97. “Gidrotexnika inshootlari. Loyihalashtirishning asosiy nizomlari”. O‘z. Res. Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi. Toshkent 1997 y.
7. Irmuxamedov X.A., Karapetyan M.R.“Rekomendatsii po proyektirovaniyu sistemi rusloregulirovochnix i beregozashitnix soorujeniy dlya usloviy legkorazmivayemix rusl rek tipa Amudari”. Tashkent 1982 g. 48 s.
8. Bakiyev M.R., Qodirov O. “O’zan oqimi dinamikasi. O’zanni rostlash”. fanidan amaliy mashg’ulotlar va kurs loyihasini bajarish uchun uslubiy ko’rsatma. Toshkent 2019 y. 58 s.
9. Internet ma’lumotlari: www.google.com, www.yandex.ru,www.ziyonet.uz, www.twirpx.com.
TOPSHIRIQ
Daryoning burilish uchastkalaridagi o’zan oqimi parametrlarini aniqlash
Yuvilish uchastkasidagi o’zanni gidravlik hisoblash natijasida oqim va o’zanning gidravlik elementlari hamda vaqt bo’yicha qirg’oq yuvilishining jadalligi hisoblanadi. Amudaryoda ko’pincha qirg’oqning jadal yuvilish begij jarayoni kuzatiladi. U katta tezlikdagi ko’ndalang oqim bilan xarakterlanadi. Bu ko’ndalang oqim qirg’oqqa yo’nalib, qirg’oqni yuvadi va oqibatda qirg’oq o’pirila boshlaydi. Boshlang’ich stvordagi oqimning hisobiy elementlariga suv sirti bo’yicha kengligi, o’rtacha chuqurligi, o’rtacha tezligi, solishtirma suv sarfi, o’zanning bo’ylama nishabligi va oqiziqlar sarfi kiradi.

1. 
   Boshlang’ich stvordagi oqimning kengligini quyidagi formula bilan hisoblaymiz:
   

=

2. 
   Oqimning chuqurligini quyidagi formula bilan hisoblaymiz:
   

m

3. 
   O’rtacha tezlikni hisoblaymiz:
   

m/s

4. 
   Amudaryo sharoiti uchun suvning kritik loyqaligini S.X.Abalyans formulasi bilan hisoblamiz:
   

= = 5,11