O’zbekistonda covid-19 pandemiyasining ta’sirini yumashtishga qaratilgan chora tadbilar mohiyati Reja

Tadqiqot

Buyuk Britaniyada 2021-yil mart oyidan koʻngillilar orasida SARS-CoV-2 koronavirusining organizmga ta’sirini oʻrganish dasturi — «Human Challenge Program» doirasidagi tibbiy tadqiqotlar boshlandi. Hukumat ushbu tadqiqot koʻngillilarga SARS-CoV-2 koronavirusi ataylab yuqtirilgan dunyodagi birinchi izlanish ekanligini ta’kidlagan. Uning maqsadi COVID-19’ga qarshi vaksinalar va ushbu kasallikni davolash usullarini takomillashtirish hamda rivojlantirishni oʻz ichiga oladi.

Birinchi koʻngillilar guruhi bilan koronavirus xususiyatlarini oʻrganayotgan Londonning «Royal Free Hospital» kasalxonasi mutaxassislari ish olib borgan. Tadqiqot ishtirokchilariga koronavirus xavfsiz hamda doimiy nazorat ostida boʻladigan muhitda yuqtirildi. Ishtirokchilar shifokorlar va mutaxassislarning uzluksiz kuzatuviga olingan.

Izlanish davomida inson immunitet tizimining Sars-CoV-2 virusiga qanday javob qaytarishini va virus yuqtirilgan bemor uning zarralarini qanday atrofga tarqatishini aniqlash koʻzlangan. Sogʻlom koʻngillilar orasida bu kabi tadqiqot gripp va bezgakka qarshi vaksinalarni ishlab chiqishda ham oʻtkazilgan. Ammo ushbu tadqiqotdan farqli tomoni shundaki, ushbu sinovlarning ishtirokchilari dastlab tegishli vaksina bilan emlangan

• Oldini olish va boshqarish[tahrir | manbasini tahrirlash]

• 
  Infeksiya oldini olish uchun qoʻllarni tez-tez yuvish, boshqalardan uzoqroq masofada boʻlish hamda yuzni qoʻllar bilan ushlamaslik tavsiya qilinadi. Niqoblardan foydalanish esa hamma uchun emas, balki virusni yuqtirganini shubha qilayotganlar hamda ularga qarayotganlargagina tavsiya qilinadi Ayni damda COVID-19 ga qarshi vaksina yoki preparat bor . Kasallikni boshqarish simptomlarni davolash, izolyatsiya hamda eksperimental choralardan iborat.
  

• Epidemiologiyasi va tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

• 
  Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti 2019–20-yilgi koronavirus epidemiyasini pandemiya^[3] hamda xalqaro sogʻliqni saqlash favqulodda holati (inglizcha: Public health emergency of international concern (PHEIC))^[23][24] deya belgiladi. Jahon boʻylab virusning mahalliy tarqalishi (yaʼni, virus oʻchogʻiga bormagan shaxslar oʻrtasida tarqalishi) holatlari qayd etildi.
  

Koronavirus infektsiyasi (COVID-19) SARS-CoV-2 virusi keltirib chiqaradigan yuqumli kasallikdir.
Virus bilan kasallanganlarning aksariyati engil va o'rtacha darajadagi nafas olish alomatlarini boshdan kechiradi va maxsus davolanishni talab qilmasdan tuzalib ketadi. Shu bilan birga, ba'zi odamlarda tibbiy aralashuvni talab qiladigan og'ir shaklda paydo bo'ladi. Kasallikning og'ir shakli ko'pincha keksa odamlarda va asosiy patologiyalari bo'lgan odamlarda, xususan, yurak-qon tomir, surunkali nafas olish kasalliklari, saraton va diabet bilan rivojlanadi. Har bir inson, yoshidan qat'i nazar, COVID-19 bilan kasallanish, og'ir kasal bo'lib qolish yoki undan o'lish xavfi ostida.v Virusning tarqalishini oldini olish va sekinlashtirishning eng yaxshi usuli odamlarga kasallik va uning tarqalishi haqida ma'lumot berishdir. O'zingizni va boshqalarni infektsiyadan himoya qilish uchun boshqalardan kamida 1 m masofada turing, mahkam bog'langan niqob taqing va qo'lingizni tez-tez yuving yoki alkogolli qo'l surtgichlaridan foydalaning. Navbatingiz kelishi bilanoq emlashni oling va mahalliy hokimiyat ko'rsatmalariga amal qiling. Virusning tarqalish manbai infektsiyalangan odamning og'zi yoki burni bo'lishi mumkin, bu erdan virus yo'talish, hapşırma, gapirish, qo'shiq aytish yoki nafas olish paytida suyuqlikning eng kichik zarralari bilan chiqariladi. Bu zarralar kattaroq nafas olish tomchilaridan nozik aerozol changlarigacha o'zgarib turadi. Nafas olish qoidalariga rioya qilish, xususan, yo‘talayotganda og‘zingizni tirsagingiz bilan yopish, o‘zingizni yomon his qilsangiz, tuzalib ketguningizcha uyda qoling va o‘zingizni boshqalardan ajratib turing.

XULOSA
INFEKTSION va COVID-19 ning sekin tarqalishining oldini olish uchun quyidagi choralarni ko'rish kerak:
imkon qadar tezroq emlash;
boshqalardan kamida 1 m masofani saqlang, hatto ular kasallik belgilarini ko'rsatmasa ham;
jismoniy masofani saqlash mumkin bo'lmaganda va yomon shamollatiladigan joylarda yaxshi mos keladigan niqob taqing;
yopiq joylardan qoching, ochiq, yaxshi havalandırılan joylarni afzal ko'ring.